افزایش هزینه خورد و خوراک مردم ایران موجب فاصله‌گرفتن آنها از الگوی تغذیه استاندارد شده است
تغذیه سالم در خطر
مردم ایران برای تأمین کالری مورد نیاز خود ناچار شده‌اند به مصرف بیشتر نان، برنج، روغن و شکر روی بیاورند
براساس اعلام وزارت بهداشت سبد تغذیه استاندارد برای هر فرد ایرانی شامل روزانه ۳۲۰ گرم نان، ۱۰۰ گرم برنج، ۲۰ گرم ماکارونی، ۲۶ گرم حبوبات، ۷۰ گرم سیب‌زمینی، ۲۸۰ گرم سبزی، ۲۶۰ گرم میوه، ۴۸ گرم گوشت قرمز، ۵۰ گرم گوشت سفید، ۲۴ گرم تخم‌مرغ، بین ۲۲۵ تا ۲۴۰ گرم شیر یا لبنیات، ۳۵ تا ۴۰ گرم روغن و ۴۰ تا ۵۰ گرم قندوشکر است.
الگوی تغذیه استاندارد چیست؟
براساس اعلام وزارت بهداشت سبد تغذیه استاندارد برای هر فرد ایرانی شامل روزانه ۳۲۰ گرم نان، ۱۰۰ گرم برنج، ۲۰ گرم ماکارونی، ۲۶ گرم حبوبات، ۷۰ گرم سیب‌زمینی، ۲۸۰ گرم سبزی، ۲۶۰ گرم میوه، ۴۸ گرم گوشت قرمز، ۵۰ گرم گوشت سفید، ۲۴ گرم تخم‌مرغ، بین ۲۲۵ تا ۲۴۰ گرم شیر یا لبنیات، ۳۵ تا ۴۰ گرم روغن و ۴۰ تا ۵۰ گرم قندوشکر است.
درواقع هر نفر باید ماهانه حدود ۹.۵ کیلوگرم نان مصرف کند که با وزن ۴۵۰ گرمی هر عدد نان سنگک شامل ۲۱ عدد نان سنگک می‌شود. میزان مصرف ماهانه برنج برای هر نفر سه کیلوگرم، گوشت قرمز ۱.۴۴ کیلوگرم، گوشت سفید ۱.۵ کیلوگرم و لبنیات ۶.۹ کیلوگرم است.
سایر اقلام در جدول گزارش محاسبه و به تفکیک آمده‌اند.
هزینه تغذیه استاندارد چقدر است؟
اگر بخواهیم قیمت‌های جدید و مصوب اقلام غذایی را در نظر بگیریم و قیمت سایر کالاها را با حداقل نرخ‌های بازار یعنی برای مثال نرخ برنج خارجی، نرخ اقلام دولتی و نرخ میادین میوه‌وتره‌بار در نظر بگیریم، هر شهروند ایرانی برای اینکه تغذیه استانداردی داشته باشد، ناچار است در ماه حدود ۹۰۳ هزار تومان هزینه کند. برای یک خانواده چهارنفره هزینه تغذیه استاندارد حدود سه میلیون و ۶۱۲ هزار تومان تمام می‌شود.
حداقل مزد امسال چهارمیلیون و ۱۷۹ هزار تومان تعیین شده است و با این حساب یک خانواده چهارنفره با حداقل مزد ناچار است بیشتر از ۸۶ درصد درآمد خود را صرف خوردوخوراک استاندارد کند.
اگر یارانه ۳۰۰ هزار تومانی هر فرد را برای یک خانواده چهارنفره در نظر بگیریم، هزینه خوردوخوراک یک خانواده چهارنفره حدود دو میلیون و ۴۱۰ هزار تومان تمام می‌شود که با احتساب یارانه دولت یک خانواده چهارنفره با حداقل مزد ناچار است بیشتر از ۵۷.۵ درصد از حقوق خود را خرج خوردوخوراک کند.
این موضوع در حالی رخ می‌دهد که رستم قاسمی، وزیر راه و شهرسازی در دی‌ماه سال گذشته در صحن علنی مجلس اعلام کرد که در کلان‌شهرها بیشتر از ۷۰ درصد درآمد خانوار صرف اجاره خانه و هزینه‌های مربوط به تأمین سرپناه می‌شود.
برخی از اعضای شورای عالی مسکن مانند اقبال شاکری هم با تأیید این نسبت بارها از سهم بالای مسکن در سبد هزینه خانوار گفته است.
نتیجه این فشارهای معیشتی باعث شده است که تغذیه مردم ایران از الگوی استاندارد مصرف خارج شود.
سرانه مصرف گوشت به ۳ کیلوگرم رسید!
سقوط سرانه مصرف گوشت قرمز در ماه‌های گذشته بارها خبرساز شده است.
در فروردین‌ماه امسال مسعود رسولی، دبیر انجمن صنعت بسته‌بندی گوشت و مواد پروتئینی کشور از کاهش مصرف سرانه گوشت ایرانیان نسبت به سال گذشته خبر داد و به دیده‌بان ایران گفت: مرکز آمار ایران سرانه مصرف گوشت قرمز را چهار کیلوگرم در سال به ازای هر نفر اعلام کرده است. اما آنچه واقعیت دارد و من به شما اعلام می‌کنم، چیزی حدود سه کیلوگرم است که باید گفت این آمار برای هر جامعه‌ای نگران‌کننده است.
پیش از این افشین صدردادرس، مدیرعامل اتحادیه مرکزی دام سبک کشور، در گفت‌وگویی با صداوسیما گفت: مصرف سرانه گوشت در کشور از ۱۲ کیلوگرم در سال به شش کیلوگرم رسیده و به عبارتی با ۵۰ درصد کاهش مصرف مواجه شده است.
این موضوع در حالی رخ می‌دهد که بنا به الگوی استاندارد تغذیه وزارت بهداشت هر نفر باید سالانه حدود ۱۷ کیلوگرم گوشت قرمز مصرف کند و با آمارهای اخیر ایرانی‌ها در واقع کمتر از یک‌پنجم سرانه استاندارد، گوشت قرمز مصرف می‌کنند.
بر اساس الگوی استاندارد وزارت بهداشت هر نفر در سال باید حدود ۸۲ کیلو و ۲۰۰ گرم لبنیات مصرف کند اما وزارت بهداشت سال گذشته گزارش داده است که سرانه مصرف لبنیات به حدود ۷۰ کیلوگرم رسیده است.
در مقابل به نظر می‌رسد ایرانی‌ها برای جبران کالری مورد نیاز خود به مصرف بیشتر حبوبات، تخم‌مرغ و حتی کربوهیدرات و قند بیشتر روی آورند.
ناصر نبی‌پور، رئیس هیئت‌مدیره اتحادیه مرغ تخم‌گذار استان تهران سال گذشته در گفت‌وگویی با مهر از افزایش سرانه مصرف تخم‌مرغ از ۱۱ کیلوگرم به ۱۴ کیلوگرم خبر داده است.
بر اساس الگوی استاندارد وزارت بهداشت مصرف باید حدود هشت کیلو و ۶۰۰ گرم باشد که مصرف بالاتر از استاندارد تخم‌مرغ حاکی از تغییر الگوی تغذیه افراد با گرانی برخی اقلام است.
این اتفاق درباره مصرف برنج، نان، روغن و شکر تکرار می‌شود و مردم ایران بر اساس گزارش فائو به ازای هر نفر سالانه ١٦٧,٦ کیلوگرم گندم مصرف می‌کنند. در مقابل سرانه جهانی مصرف گندم ٦٧.١ کیلوگرم و در کشورهای توسعه‌یافته ٦٠ کیلوگرم درج شده است.
در واقع مردم ایران حدود سه‌برابر کشورهای توسعه‌یافته گندم مصرف می‌کنند.
همچنین جمیل علیزاده‌شایق، رئیس انجمن برنج ایران، سال گذشته در گفت‌وگو با ایرنا با اشاره به روند کاهشی مصرف سرانه برنج در کشور گفت: میانگین مصرف سرانه برنج در ایران سالانه ۳۶ تا ۳۶.۵ کیلوگرم است.
سرانه مصرف برنج در اتحادیه اروپا مطابق اعلام وزارت کشاورزی ۵.۷ کیلوگرم است و در واقع مردم ایران تقریبا ۶.۵ برابر اروپایی‌ها برنج می‌خورند.
همچنین گزارش‌های وزارت بهداشت و وزارت کشاورزی حاکی از آن است که مردم ایران حدود ۱.۷ برابر مردم جهان روغن مصرف می‌کنند و مصرف شکر مردم ایران حدود ۱.۴ برابر مردم جهان است.
