ضربه روایت اول بر حقیقت این بار علیه پلیس
انتشار کلیپی از دستگیری خشنِ یک متهم زن در فضای مجازی با واکنشهای گستردهای مواجه شد. بدیهی است که نخستین واکنش هر بینندهای نسبت به این تصویر، خشم و انتقاد از رفتار پلیس است. هرچند پس از حادثه، پلیس با صدور بیانیهای اعلام کرد این رفتار خلاف آموزههای پلیس است و دستور پیگیری ویژه صادر کرد؛ اما واقعیت این است که معمولا روایت اول، روایت اصلی میشود.
مهدی شیرازی آقاگلی - کارشناس حوزه رسانه و ژئوپلیتیک
انتشار کلیپی از دستگیری خشنِ یک متهم زن در فضای مجازی با واکنشهای گستردهای مواجه شد.
بدیهی است که نخستین واکنش هر بینندهای نسبت به این تصویر، خشم و انتقاد از رفتار پلیس است. هرچند پس از حادثه، پلیس با صدور بیانیهای اعلام کرد این رفتار خلاف آموزههای پلیس است و دستور پیگیری ویژه صادر کرد؛ اما واقعیت این است که معمولا روایت اول، روایت اصلی میشود.
اغلب مواقع تکذیبیهها، عذرخواهیها و توضیحات زیر لایهای از تحلیلها و اخبار دفن میشود. اینجا دیگر کسی نمیشنود اصلا دلیل این بازداشت چه بوده، چرا متهم مقاومت کرده است و مهمتر از همه حتی خود پلیس هم به این رفتار نقد داشته است.
از ابتدای سال جاری تاکنون، شش پلیس درست هنگام انجام وظیفه و تأمین امنیت شهروندان به شهادت رسیدند؛ اما واقعیت این است که یک تصویر، به جای صدها فداکاری و متن کار میکند و میتواند بهانهای مناسب برای سیاهنمایی و زیر سؤال بردن عملکرد پلیس در نزد افکار عمومی باشد.
وقتی به دور از متن به این حادثه نگاه کنیم، خودرویی به دلیل حرکات مخاطرهآمیز در محل ایست و بازرسی با فرمان ایست پلیس مواجه میشود، سرنشینان به جای تمکین از پلیس، از صحنه فرار میکنند، خودروی پلیس پس از تعقیب موفق به توقف خودروی فراری میشود، در آن شرایط به دلیل نبود پلیس زن، یکی از عوامل مجبور به انتقال متهمان به خودروی پلیس میشود که با مقاومت و جنجال متهم زن روبهرو میشود، در چنین شرایطی پلیس به اشتباه مجبور به افزایش خشونت نسبت به متهم برای پایاندادن به غائله میشود، بعد از دستگیری مقداری مواد مخدر در خودرو هم کشف میشود؛ اما آنچه در شبکههای اجتماعی دست به دست میشود، نه همه ماجرا و بلکه بخشی از یک حادثه است که به صورت گزینشی و تقطیعشده در فضای مجازی منتشر میشود.
با همه این تفاسیر و انتقاد از خشونت پلیس، واقعیت آن است که امروزه روایت اول از هر اتفاقی میتواند در ارزیابی افکار عمومی تأثیرگذار باشد. ازاینرو به نظر میرسد با وجود تحسین پلیس بابت پایان عملیات و دستگیری متهمان، نیروهای پلیس باید با رفتاری منطقیتر، بهانهجویی و امکان سیاهنمایی را از معاندان سلب کنند. در گذشته نیز تصاویری از این دست با توضیحاتی ناقص در فضای مجازی منتشر شده و نشان میدهد نیروهای پلیس در این زمینه نیازمند افزایش رواداری و آموزشهای تخصصی و ویژه هستند. البته نمیتوان توقع داشت پلیس در حین عملیات از اعمال خشونت برای دستگیری و برخورد با متهمان و مجرمان خودداری کند؛ اما میتوان از نیروهای تلاشگر پلیس این توقع را داشت که تا حد امکان از نمایش عریان خشونت در انظار عمومی که میتواند مورد استفاده معاندان قرار گیرد، پرهیز کنند.
پلیس حافظ امنیت و نگهبان جامعه است و پرسنل پلیس در بخشهای مختلف انتظامی و امنیتی در حال انجام مأموریت و اعمال قانون و تحقق نظم و امنیت در جامعه هستند؛ اما میتوان با آموزش و رواداری از وقوع چنین حوادثی که افکار عمومی را با تردید و قضاوت اشتباه نسبت به پلیس روبهرو میکند، جلوگیری کرد.
هرچند در طرف دیگر هم افکار عمومی باید این واقعیت را دریابد که ایجاد نظم و امنیت در جامعه با تضعیف اقتدار پلیس و نادیدهگرفتن زحمات و خدمات آنان میسر نیست.
وقوع چنین حوادثی باید برای نیروهای انتظامی، عبرتآموز باشد تا ضمن برخورد اقتدارآمیز و محکم با هرگونه ناامنی و رعایت رواداری، تصویری منصفانه، مقتدر و آرامشبخش از پلیس به افکار عمومی ارائه دهند.