راه تو را می‌خواند

حضور خشک‌وخالی پزشک بدون امکانات مناسب دغدغه کمی نیست. نظر به افزایش هزینه‌ها و قیمت بالای رفت‌وآمد و خطرات جاده و راه، تلخ‌ترین لحظه طبابت در منطقه محروم جایی است که باید به مریض بگویی که اینجا نمی‌شود، باید به مرکز استان یا شهر بزرگ دیگری بروی، باید دل به جاده بزنی. مردم شهرهای کوچک برخلاف سابق چنان از انتقال و هزینه‌های پیرامونی هراس دارند که اگر بگویید بیماری لاعلاج دارند، کمتر ناراحت می‌شوند تا اینکه بگویید راه تو را می‌خواند. بیماری لاعلاج یکی را می‌کشد، فقر خانواده‌ای را نابود می‌کند. از آن بدتر حس ناکارآمدی بر قلب و جان پزشک می‌نشیند؛ به‌مثابه سرباز بدون سلاح. همه‌چیز را نمی‌توان برای مردم توضیح داد. نمی‌توان به پیرزن نابینا توضیح داد که چشم‌پزشک هست ولی صرف حضور پزشک کافی نیست، باید وسیله و ابزارش هم باشد. یا نمی‌شود برای بیمار قلبی توضیح داد که شهر تخت مراقبت ویژه ندارد، درحالی‌که متخصص قلب دارد. نمی‌توان بیمار را قانع کرد که اگر دستگاه بد باشد، ابرویت که درست نمی‌شود هیچ، چشمت هم کور می‌شود!! خیلی چیزهای دیگر را هم نمی‌توان به مردم گفت؛ مثلا چگونه به پیرمرد روستایی بگوییم متخصص‌تان همسایه شما در زیر خط فقر است و این درآمد ناچیز شجاعت را از پزشکتان گرفته است و دیگر خطرکردن برایش نمی‌ارزد. حال که جوالدوز را به کمبود امکانات زدیم، سوزنی هم به خود بزنیم. آن دسته از همکارانی که برای خوشحال‌کردن رئیس شبکه و احتمالا کسب روزی بخور و نمیر بیشتر، با همان ابزار نامناسب بیماران را درمان می‌کنند و نه‌تنها دردی دوا نمی‌کنند بلکه درد بیمارشان را بیشتر می‌کنند هم مقصرند. شاید اگر این همکاران عزیز به‌جای گنگستربازی، در قالب درخواست‌های منطقی نیازهای شهر یا روستای محل خدمت را بازتاب می‌دادند، می‌شد در مناطق محروم استانداردهای بالاتری از درمان را ارائه داد. تشخیص کمبود امکانات هم از وظایف پزشکان (و به نظر من مهم‌ترین وظیفه پزشک منطقه محروم) است و شاید واقعا اگر این موضوع از جانب پزشک اطلاع‌رسانی شود، مسئولان دانشگاهی و استانی و خیرین امکانات لازم را برای مردم محروم فراهم کنند.