انتقال تکنولوژی یا دستیابی به تکنولوژی؟
اخیرا در مبحث واردات خودرو کلیدواژه‌های انتقال تکنولوژی دائما توسط وزیر محترم و سایر منتخبین استفاده می‌شود و تأکید دارند که واردات خودرو باید با شرط انتقال تکنولوژی باشد. فارغ از این نکته که این گفتار با چه انگیزه و نیتی تکرار می‌شود، باید به این نکته توجه داشت که آیا نگاه کالاگونه و خریدی به تکنولوژی نگاه صحیحی است یا خیر.
علی خسروانی - کارشناس خودرو
اخیرا در مبحث واردات خودرو کلیدواژه‌های انتقال تکنولوژی دائما توسط وزیر محترم و سایر منتخبین استفاده می‌شود و تأکید دارند که واردات خودرو باید با شرط انتقال تکنولوژی باشد. فارغ از این نکته که این گفتار با چه انگیزه و نیتی تکرار می‌شود، باید به این نکته توجه داشت که آیا نگاه کالاگونه و خریدی به تکنولوژی نگاه صحیحی است یا خیر. آیا ما در مقوله‌های نانو، پزشکی هسته‌ای، صنایع دفاعی و موشکی، ماهواره‌ای و سایر صنایع که دارای تکنولوژی روز دنیا هستیم با خرید تکنولوژی به آن دست یافته‌ایم، یا با تلاش نیروهای داخلی و آنالیز تجربه و تحلیل یا مهندسی معکوس. برای مثال آیا ما در ایجاد نیروگاه بوشهر که به‌نوعی خرید تکنولوژی هسته‌ای بود، توانستیم به دانش هسته‌ای برسیم یا نه جداگانه به این دانش دست پیدا کرده‌ایم. از نظر نگارنده اصرار ما به خرید تکنولوژی ضمن اتلاف منافع مالی که صرف آن می‌شود، ما را در آن خصوص در موضع ضعف بیشتر قرار می‌دهد و وابستگی ما را به خارج از مرزها و صاحب آن تکنولوژی مضاعف می‌کند؛ چراکه قطعا فروشنده با در‌اختیار نگه‌داشتن بخش کلیدی آن سعی می‌کند وابستگی ما را به خودش حفظ کند یا با تأخیر در تحویل از ما امتیاز بگیرد. نمونه آن سامانه موشکی s300 است که تحویل آن آن‌قدر طولانی شد که عملا ما دیگر به دانش ساخت محصول مشابه آن دست یافته بودیم و هنوز مشخص نیست آیا به تنهایی و بدون اذن روسیه قادر به استفاده از آن هستیم یا خیر.
از طرفی باید توجه داشته باشیم که تکنولوژی امری دائما به‌روزشونده است و تکنولوژی خریداری شده امروز شاید مدتی بعد دیگر کارایی لازم و توجیه استفاده ندارد؛ بنابراین ما دائما باید برای ورژن جدید آن به صاحب اصلی تکنولوژی پول پرداخت کنیم. در‌صورتی‌که ما اگر به دانش فنی و زیربنایی آن تکنولوژی دست پیدا کنیم، دائما امکان به‌روزسازی و تکمیل و گسترش آن را داریم. بنابراین بهتر است که ما موضوع واردات کالاهای موردنیاز و دارای تکنولوژی سخت و صنایع های‌تک را از دستیابی به تکنولوژی آن از هم جدا کنیم و به‌طور مجزا ضمن تجهیز کشور به کالاهای روز مانند خودرو در شرکت‌های دانش‌بنیان و پژوهشکده‌های علمی به تلاش برای دستیابی اصولی و زیربنایی آن تکنولوژی اقدام کنیم که این دو هیچ منافاتی با یکدیگر ندارند و اقدام برای هر‌یک به‌طور جداگانه ما را از وابستگی رها می‌کند و مانع از صرف هزینه گزاف و بی‌فایده و غیرقابل‌توجیه برای خرید تکنولوژی قدیمی و پرضرر و ارتباط خفت‌بار و التماس‌گونه با دارندگان در جهت حفظ عزت و منافع ملی می‌شود.
