پیگیری مطالبات دانشجویی در شریف

 دانشگاه شریف یکشنبه‌ پرالتهاب دیگری را پشت‌ سر گذاشت. بعد از مسائلی که در دانشگاه شریف پیش آمد و تعطیلی چندهفته‌ای از شنبه گذشته دانشگاه بار دیگر به صورت حضوری پذیرای دانشجویان بود. با این حال این دانشگاه دو روز پرالتهاب را پشت‌سر گذاشت. روز شنبه از همان ابتدا معلوم بود که شرایط کمی غیرعادی است. صف طویلی در مقابل دانشگاه شکل گرفته بود و ورود دانشجویان به دانشگاه با دقت بررسی می‌شد. طبیعی بود که بعد از وقایع یکشنبه غم‌انگیز دانشگاه شریف، دانشجویان در اولین حضور جمعی‌شان در دانشگاه خواستار شنیدن پاسخ مسئولان دانشگاه هستند. آنچه در یکشنبه ۱۰ مهر ماه ۱۴۰۱ در دانشگاه شریف گذشت یکی از نقاط پرابهامی است که با گذشت ۲۰ روز از آن هنوز کسی نتوانسته جزئیاتش را بازگو کند. مشاهدات میدانی نشان می‌دهد که در شامگاه این روز دانشگاه توسط گروهی که نه لباس سازمانی داشته‌اند و نه بعدها خودشان را معرفی کرده یا مسئولیتش را پذیرفته‌اند، محاصره شد. دانشجویان با اسکورت استادان و ون‌هایی که دانشگاه برای آنها تدارک دیدند، از دانشگاه خارج شدند، تعدادی هم در دانشگاه گرفتار شدند. آمار درستی از زخمی‌های آن روز اعلام نشده اما نزدیک به ۳۰ دانشجو در آن شب بازداشت شدند. اگرچه شنیده می‌شود هنوز یکی دو نفر از دانشجویان دانشگاه شریف زندانی هستند اما مسئولان می‌گویند همه دانشجویانی که در دانشگاه بازداشت شده‌اند در حال حاضر آزاد شده‌اند. اما به هر روی رفتار پرابهام مسئولان در آن شب و همچنین عدم پیگیری و گزارش‌دهی واقعیت آنچه در دانشگاه گذشته موجب شد تا دانشجویان در نخستین حضورشان در دانشگاه بعد از ۲۰ روز صحبت‌های صریحی با مسئولان داشته باشند.

شنبه در دانشگاه شریف چه گذشت؟

دانشگاه شریف بعد از حوادث تلخ یکشنبه ۱۰ مهر ماه تصمیم گرفت برای مدتی کلاس‌ها را به صورت مجازی برگزار کند. این مسئله با توجه به وضعیت دسترسی به اینترنت و برخی پلتفرم‌ها در هفته‌های اخیر هم نارضایتی‌هایی را برای استادان و دانشجوها پدید آورده بود. سرانجام بعد از ۲۰ روز دانشگاه اعلام کرد که از روز شنبه ۳۰ مهر کلاس‌ها بار دیگر به صورت حضوری برگزار می‌شود. حضور همه دانشجوها در دانشگاه اما با سؤال‌های فراوانی همراه بود. درخواست‌ها در این خصوص و تقاضا برای پاسخ‌گویی مسئولان دانشگاه موجب شد مسئولان تصمیم بگیرند در یک برنامه «تریبون آزاد» در دانشگاه صحبت‌های دانشجویان را بشنوند و به آن پاسخ دهند.

 از صبح روز شنبه در دانشگاه شریف اعلام شد که برنامه‌ای در سالن جابر دانشگاه با حضور دکتر جلیلی، رئیس دانشگاه و دکتر تقوی معاون فرهنگی دانشگاه برگزار می‌شود. اما در این میان اتفاق دیگری رخ داد. دانشجویان دانشگاه شریف پیش از برگزاری برنامه تریبون آزاد تصمیم گرفتند بدون تفکیک جنسیتی در سالن غذاخوری حاضر شوند و در کنار هم ناهار بخورند. گزارش‌ها در این زمینه می‌گوید که مأموران حراست دانشگاه ابتدا قصد داشتند تا جلوی این تصمیم را بگیرند اما نهایتا دانشجویان موفق شدند وارد سالن غذاخوری دانشگاه شوند و قید «تفکیک جنسیتی» سالن‌ها را بردارند. ویدئوی وایرال‌شده و معروفی از این لحظه وجود دارد که دانشجویان پسر با ساخت تونلی مشغول تشویق دانشجویان دختری هستند که آزادانه وارد سلف می‌شوند. این اتفاق موجب شد تا دانشجویان بسیجی هم روز شنبه در مقابل دفتر ریاست دانشگاه تجمع کنند. دکتر جلیلی هم که قصد حضور در سالن جابر را داشت، مجبور شد ابتدا ساعتی را میان دانشجویان حاضر در این تجمع خودجوش بگذراند و این مسئله با نارضایتی حاضران  در سالن جابر مواجه شد.

دانشجویان  خواستار  استعفای  جلیلی شدند

مراسم تریبون آزاد روز شنبه دانشگاه با حضور پرتعداد و اعتراضی دانشجویان همراه بود. در میان صحبت‌های دانشجویان موافق و مخالف یک نکته مشترک بود. درخواست عمده دانشجویان برای استعفای رسول جلیلی، رئیس دانشگاه. در میان همه سخنرانی‌های صورت‌گرفته در مراسم روز شنبه صحبت‌های یک دانشجو بیش از همه مورد توجه قرار گرفت و در رسانه‌های مختلف بازنشر شد. 

این دانشجوی معترض در صحبت‌های خودش به انتقاد از بی‌عملی رئیس دانشگاه پرداخت و معتقد بود رئیس حراست و مسئولان سایر بخش‌های فعال در دانشگاه باید پاسخ‌گوی دانشجویان در این جلسه باشند. صحبت‌های این دانشجو مانند خیلی دیگر از سخنرانان مشخصا درباره وقایع یکشنبه تلخ دانشگاه شریف بود. او با اشاره به درخواست‌ها برای استعفای جلیلی پس از وقایع یکشنبه دانشگاه گفت: «واقعیت این است که من موافق استعفای رسول جلیلی هستم اما بدانیم رسول جلیلی کاره‌ای نیست».

بازداشت محمدمحسن نداف، از فارغ‌التحصیلان دانشگاه شریف و از چهره‌های تأثیرگذار دانشگاه هم موضوع دیگری بود که در این میان به آن اشاره شد. این دانشجوی معترض در بخش دیگری از صحبت‌هایش با اشاره به این مسئله گفت: «امروز اگر کسی با کوچک‌ترین فاصله بخواهد به سمتی برسد، باید حذف شود و همین‌جاست که مدیر اجتماعی پیشنهادی دانشگاه، محسن نداف دستگیر می‌شود. محمدمحسن نداف کجاست آقای جلیلی؟ چه کسی راپورت داد؟ همان‌هایی که از آینده ایران می‌گویند، آمار او و آمار سایر دوستان ما را دادند. موقع حضور در اوین، نامه سربرگ حراست دانشگاه شما مقابل بچه‌ها بوده است. ادای پیگیری درمی‌آورید و از آن سو، گزارش بازداشت رد می‌کنید».

 اشاره رسول جلیلی به قانون‌شکنی دانشجویان در حضور مختلط در سلف هم موجب شد بخش دیگری از صحبت‌های این دانشجوی معترض به آن اختصاص یابد. او در این زمینه گفت: «رسول جلیلی در مورد قانون صحبت می‌کند! کسی که عضو شورای عالی فضای مجازی است، برای ما از رعایت قانون می‌گوید و ناراحت است که چرا سلف مختلط شده و قانون‌شکنی شده است. کسی که ریاستش بر دانشگاه شریف مورد قبول هیچ بخشی از دانشگاهیان نیست و برخلاف عرف دانشگاهی شریف، انتصابش از جایی دیگر است، از قانون‌مداری می‌گوید.

از   حضور   لباس‌شخصی‌ها   در   دانشگاه اطلاعی نداشتم

رسول جلیلی، رئیس دانشگاه، یکی دیگر از سخنرانان این مراسم بود. رئیس دانشگاه صنعتی شریف در پاسخ به سؤال یکی از دانشجویان مبنی بر اطلاع رئیس دانشگاه از حضور افراد با لباس شخصی در محیط دانشگاه عنوان کرد: راجع به حضور لباس‌‌شخصی‌ها در دانشگاه اطلاع نداشتم و من هم مصلحت دانشگاه را به مسئله شخصی ارجح می‌دانم. رسول جلیلی با اشاره به بیانیه حراست وزارت علوم گفت: ما این بیانیه را به انحای مختلف قبول نداریم و مستقیم با وزیر علوم مطرح کردیم که این بیانیه چیست که نتیجه آن برداشته‌شدن بیانیه از سایت وزارت علوم  با دستور وزیر بود. 

در محتوای بیانیه، برای دانشجویان بازداشتی از لفظ لیدر استفاده شده بود که ما اصلا این را قبول نداریم. ۲۹ نفر از دانشجویان بازداشتی که آزاد شدند، شائبه لیدر‌بودن ندارند. چون اگر لیدر بودند، آزاد نمی‌شدند. رئیس دانشگاه شریف درباره پرونده‌های باز قضائی دانشجویان اظهار کرد: عمده دانشجویانی که دستگیر شده بودند و بدون مشکل آزاد شدند، پرونده باز قضائی نخواهند داشت ولی اگر کسی خطایی کرده و پرونده‌ای برای وی تشکیل شده، ما قادر به بستن پرونده نیستیم ولی تلاش می‌کنیم که پرونده را به داخل دانشگاه بیاوریم و آن را ببندیم. ولی اگر دانشجویی پرونده‌ای داشته باشد که یک خطای میدانی شاکی‌دار مرتکب شده باشد، باید پاسخ‌گو باشد. باید توجه کرد که دانشجو همواره مصونیت ندارد و نمی‌توان گفت چون دانشجو‌ست، هرکاری می‌خواهد می‌تواند انجام دهد و پس از آن باید پیگیر کارهای او بود. 

جلیلی خاطرنشان کرد: در رأس درخواست‌های متعدد ما قبول مسئولیت و قبول اشتباهی است که انجام شده است و در تناسب با شرایط، درخواست دانشجویان و استادان، «عذرخواهی» است که در ‌حال پیگیری این موضوع هستیم.

یکشنبه  ملتهبی  دیگر  در  شریف

با توجه به اتفاق‌های رخ‌داده انتظار می‌رفت که روز یکشنبه هم دانشگاه شریف فضای ملتهبی را تجربه کند. روز شنبه مرکز این التهاب هم سالن غذاخوری دانشگاه بود. دانشجویانی که روز شنبه توانسته بودند به‌صورت مختلط و آزادانه به سلف بروند، قصد داشتند روز یکشنبه هم همین کار را تکرار کنند‌ اما تا پیش از رسیدن ساعت نهار فضای دانشگاه درگیر التهاب‌ها و درگیری‌های دیگر شد. نخستین مسئله جلوگیری از ورود برخی از دانشجویان به دانشگاه بود. برخی از این چهره‌ها کسانی بودند که روز گذشته در برنامه تریبون آزاد دانشگاه انتقادهای تندی را به ریاست دانشگاه وارد کرده بودند. ساعت از ۱۰ نگذشته بود که خبر رسید محمد ملانوری، دانشجوی دکتری اقتصاد دانشگاه شریف و از سخنرانان مراسم یکشنبه بازداشت شده است. دانشگاه بعدها در توضیح این واقعه اعلام کرد که ورود این دانشجو به دانشگاه ممنوع اعلام شده بود و در پی درگیری لفظی او با مسئولان حراست دانشگاه دم در ورودی این دانشجو توسط پلیس بازداشت شد. البته تا پیش از ظهر محمد ملانوری آزاد شد اما همچنان ورودش به دانشگاه ممنوع بود. ساعاتی بعد دانشگاه شریف در کانال تلگرامی‌اش توضیح داد که تصمیم گرفته ورود برخی دانشجویان به دانشگاه را ممنوع اعلام کند.

 در توضیح دانشگاه آمده بود: «تعداد معدودی از دانشجویانی که در ارزیابی اولیه انجام‌شده در ایجاد فضای ناآرام در دانشگاه، نقش داشته‌اند، جهت مصلحت دانشگاه و خودشان به‌صورت موقت از حضور در دانشگاه منع شده‌اند. این دانشگاه تأکید کرد که این تصمیم، با سخنرانی و حضور در تجمع‌های دارای مجوز دانشگاه ارتباطی ندارد و بدیهی است‌ بررسی دقیق و عنداللزوم ارجاع پرونده ایشان به کمیته انضباطی در دستور قرار خواهد گرفت».

انتشار این خبر تأثیر زیادی در فضای دانشگاه داشت. اگرچه دانشگاه شریف توضیح داده بود که بازداشت این دانشجو به خاطر درگیری با مسئولان حراست دانشگاه است و ربطی به سخنرانی‌اش در مراسم روز شنبه نداشته اما تداوم ممنوعیت ورودش به دانشگاه به شایعه‌ها دامن می‌زد. پیش از ظهر اما دانشجویان بسیجی که از اتفاقات روز گذشته سلف دانشگاه ناراحت بودند، در مقابل دانشکده کامپیوتر دانشگاه شریف تجمع کردند. این گروه پرچم‌های ایران را با خود حمل می‌کردند و بعد از مدتی آقای طباطبایی، مسئول نهاد رهبری دانشگاه هم در جمعشان سخنرانی کرد. مسئول نهاد رهبری دانشگاه وقایع سلف دانشگاه در روز شنبه را غیرقانونی و غیر‌شرعی دانست. این حرف‌ها در حالی بود که گروهی از دانشجویان که خواستار حضور آزادانه در سلف دانشگاه بودند، همان زمان در مقابل سالن البرز که سالن عذاخوری دانشگاه است، تجمع کرده بودند. تصاویر منتشر‌شده در کانال‌های خبری دانشگاه نشان می‌دهد که جمعیت زیادی در دانشگاه خواهان حضور در سلف بودند و تجمع کوچک‌تری در مقابل دانشکده کامپیوتر برگزار شده بود.

یکی از دانشجویان بسیجی در سخنرانی خود در تجمع دانشکده کامپیوتر به هیئت‌رئیسه دانشگاه انتقاد کرد و آنها را قانون‌شکن خواند. این دانشجوی بسیجی گفت: ما هیچ‌وقت دنبال قطبی‌کردن دانشگاه نبوده‌ایم. اما طرف مقابل به مرور وقیح‌تر شد. هر‌چه با آنها مدارا کردیم، هتاک‌تر شدند. شعارهای زشت سر دادند و یک‌سری از استادان هم به آنها دامن زدند. نفع یک‌سری در تعطیلی دانشگاه است. ما با این قطعا مخالفیم. تا حالا دانشگاه محل تضارب آرای سالم بوده است و نباید تعطیل شود. با تمام هتاکی‌ها و بی‌حرمتی‌ها و اهانت‌ها و کارهای دیکتاتورمآبانه مثل ریمووکردن، بسیار مخالفیم. الان که همه دانشجوهای بازداشتی آزاد شده‌اند، این اقدامات به‌شدت محکوم‌اند. اوضاع دانشگاه آرام است. هیئت‌رئیسه خودش قانون‌شکن است، قانون خود را رعایت نمی‌کند. ما خواستار استعفای جلیلی هستیم. تا آخرش پای هر اقدامی که بخواهد برای ادامه این فضاها صورت بگیرد، ایستاده‌ایم و دیگر هتک حرمت به دین و نهاد دانشگاه و بی‌قانونی را برنمی‌تابیم. به دستور قرآن عمل می‌کنیم که فاستقم کما امرت». 

این سخنان با شعارهای «جلیلی استعفا استعفا» همراه بود. دانشجویان بسیجی بعد از تجمع نماز را در مقابل دانشکده کامپیوتر خواندند و اعلام کردند تجمع اصلی‌شان بعد از نماز برگزار می‌شود. با نزدیک‌شدن به ساعت ناهار اما فضای دانشگاه ملتهب‌تر می‌شد. تعدادی دانشجوی بسیجی در سلف مشغول ناهارخوردن بودند و حراست دانشگاه هم می‌خواست مانع از حضور مختلط دانشجویان شود. از این ساعت به بعد دیگر فضا به سمت درگیری پیش می‌رود. بسیجی‌های حاضر در سلف، میزهای سلف را تغییر آرایش می‌دهند تا مانع از ورود دانشجویان شوند. کمی بعد صدای شکستن شیشه‌ها شنیده می‌شود و میزهای ورودی سلف برداشته می‌شود. چارچوب در از جا درآورده می‌شود و دانشجویان بار دیگر به‌صورت مختلط وارد سلف می‌شوند. دانشجویان بسیجی بعد از ترک محل به مسجد دانشگاه می‌روند و در آنجا گرد هم می‌آیند.

 آخرین پیام‌ها اما در برخی کانال‌های خبر دانشگاه هشدار درباره حضور خودروهای یگان ویژه در اطراف دانشگاه است. تا لحظه تنظیم این گزارش خبری از درگیری‌های احتمالی در دانشگاه و اطرافش مخابره نشده است. آخرین تصویر یکی از کانال‌های خبری دانشگاه تصویری از دانشجویانی است که پس از حضور در سلف دانشگاه در‌ حال تمیزکردن آثار درگیری ظهر هستند. تا فردا دوباره بتوانند کمی آرام‌تر در آن غذا بخورند.