پیشنهادی برای گفت‌وگوی ملی (گفت‌وگوی مکتوب)
پس از اعتراضات اخیر در کشور و رویدادهای تأسف‌بار، لزوم گفت‌وگو میان بخش‌های مختلف جامعه، برای برون‌رفت از وضعیت کنونی و حرکت در مسیر اهداف و شرایط مطلوب، ضرورت بیشتری یافته است. اما چنین گفت‌وگویی، یک فرایند است و نمی‌تواند بدون ساختار و مدت زمان مناسب خود به اجرا درآید
علیرضا دباغ (باران): پس از اعتراضات اخیر در کشور و رویدادهای تأسف‌بار، لزوم گفت‌وگو میان بخش‌های مختلف جامعه، برای برون‌رفت از وضعیت کنونی و حرکت در مسیر اهداف و شرایط مطلوب، ضرورت بیشتری یافته است. اما چنین گفت‌وگویی، یک فرایند است و نمی‌تواند بدون ساختار و مدت زمان مناسب خود به اجرا درآید. پیشنهاد من برای شکل‌گیری چنین گفت‌وگو و فرایندی، ضمن تلاش برای کاهش صدمات و هزینه‌ها، با توجه به داشته‌ها و آموزه‌های فرهنگی‌مان، ضعف تشکیلات و کارکرد حزبی و تجربه‌های مختلف تاریخی که داشته‌ایم، این است:
مرحله اول: هر گروه و صنف غیرحکومتی، اعم از هنرمندان، ورزشکاران، حقوق‌دانان، معلمان، کارگران، دانشجویان و اساتید دانشگاه‌ها و... در هر شهر، بیانیه‌ای از طرف گروه و صنف خود، صادر کند و در آن، ضمن اعلام آمادگی برای گفت‌وگوی ملی، مهم‌ترین خواسته‌های ملی و صنفی خود را به‌صورت مکتوب و با ذکر نام افراد عضو، بیان و منتشر کند و از میان خود، سه نفر را به‌عنوان نماینده انتخاب و اعلام کند.
مرحله دوم: با توجه به شرایط موجود (کاهش ارتباطات و قطعی یا کندی اینترنت)، پس از صدور بیانیه‌های مرحله اول در هر شهر، از میان مجموع نمایندگان تمام گروه‌ها و اصناف، نمایندگانی که کمتر از سه نفر نباشند به‌عنوان نمایندگان شهر انتخاب و مشخص شوند. سپس با گفت‌وگو و رأی‌گیری، بیانیه مشترک هر شهر، توسط این نمایندگان، مشخص، مکتوب و منتشر شود.
مرحله سوم: در سطح ملی، از جمع هیئت‌های نمایندگی شهرها، مجمع ملی نمایندگان تشکیل شود. مجمع ملی، خواسته‌های ملی تمام شهرها را بر اساس اولویت و اشتراکات و با رأی‌گیری مشخص، تدوین و طی بیانیه‌ای منتشر کند و از میان خود، افرادی را به‌عنوان نماینده مجمع برای گفت‌وگو با نمایندگان حاکمیت مشخص کند.
توضیحات: هر بیانیه در هر یک از مراحل، به‌صورت مکتوب و دارای شماره، تاریخ، محل و نام گروه صادرکننده باشد و ترجیحا نسخه‌ای از آن به‌صورت الکترونیکی نگهداری شود.
مرحله چهارم: مجمع ملی، با هدف چگونگی اجرا و دستیابی به تحقق خواسته‌های مشترک ملی با همدیگر گفت‌وگو کنند و از طرف دیگر، نمایندگان این مجمع، با نمایندگانی از دولتمردان که حاضر به گفت‌وگو باشند اقدام به گفت‌وگو کنند و نتایج گفت‌وگوها مکتوب و منتشر شود. ترجیح این است که این نمایندگان نتیجه گفت‌وگوهای خود با نماینده دولت را، برای تصمیم‌گیری نهایی به مجمع ملی ارجاع دهد.
با توجه به تجربه‌هایی که داریم به نظرم لازم است هر بیانیه‌ای در هر مرحله، شامل خواسته‌های ملی در این موضوعات باشد: 1- سیاست داخلی 2- سیاست خارجی 3- انتخابات 4- قوانین مورد نظر 5- زندانیان سیاسی و.... ترجیحا در هر یک از این موضوعات، هم اقدام یا سیاستی که مطلوب است و باید انجام شود و هم اقدام و سیاستی که ناخواستنی است و باید کنار گذاشته شود، مشخصا بیان شود. ارزش‌ها و مزایای صدور چنین بیانیه‌هایی و روندی که پیشنهاد شد، به نظر من عبارت‌اند از: 1- تقویت و ارتقای فضای گفت‌وگوی اجتماعی بر مبنای خواسته‌های مشخص و مشترک، 2- افزایش انسجام اجتماعی در بخش‌های مختلف جامعه با افزایش همکاری و فرایندسازی و با کاستن از موانع درونی و بیرونی گفت‌وگو، ازجمله این ادعاها یا تصورات که جامعه کنونی خواسته‌های مشترک و مهمی ندارد، یا توان همگرایی و همکاری چندانی ندارد، 3- پرهیز از سکون یا رفتارهای نامناسب و کاستن از هزینه‌ها و صدمات قابل اجتناب، 4- کمک به ایجاد ساختارهای نمایندگی و دموکراتیک برای خواسته‌ها و اهداف اجتماعی، 5- ایجاد فرصت تازه‌ای برای دولتمردان به‌منظور تأمل بیشتر و برخورد مناسب‌تر با خواسته‌های جامعه و 6- مکتوب و قابل استناد شدن خواسته‌های ملی که ضمن پیشگیری از فراموشی آنها، به تلاش برای تحقق آنها و نیز ارتقای آنها در آینده (درصورت لزوم) یاری می‌رساند. شاید لازم به گفتن نباشد که مخاطب این متن، همه افراد و گروه‌های جامعه با هر میزان از تجربه و مهارت کار اجتماعی هستند و به همین دلیل برخی مطالب را با جزئیات توضیح داده‌ام تا روند و شیوه‌ای مشترک و قابل استناد توسط همه علاقه‌مندان به گفت‌وگو در پیش گرفته شود. در پایان، با ابراز همدردی مجدد با دیگر هم‌میهنان، به‌خاطر کشته‌شدگان اعتراض‌های اخیر و آرزوی سلامتی برای آسیب‌دیدگان، امیدوارم همگی ما، با وجود احساس غم یا خشمی که این روزها داریم، بتوانیم در یک روند گفت‌وگوی ملی که نیازمند هم‌اندیشی، درایت، بخشش و شجاعت است، مشارکت کنیم و این پیشنهاد، مورد توجه و استقبال مردم و دولتمردان قرار گیرد و شاهد نتایج و ثمرات آغاز و تداوم چنین گفت‌وگویی باشیم.
