اردوغان متهم می‌کند

‌آنکارا ساعاتی پس از انفجار در خیابان استقلال استانبول، از دست‌داشتن حزب کارگران کردستان در این انفجار که حداقل شش کشته برجا گذاشته خبر داد و هم‌زمان ایالات متحده را متهم کرد که با ادامه حمایت از این «گروه تروریستی»، امکان انجام چنین عملیاتی در مهم‌ترین شهر ترکیه را فراهم کرده است. سلیمان سویلو، وزیر کشور ترکیه روز گذشته گفت ‌عامل بمب‌گذاری دستگیر شده است.

او تأکید کرد که بر اساس ارزیابی‌های اولیه، عامل انفجار با عبور از مرز عفرین-ادلب وارد ترکیه شده و فرمان انجام این حمله از کوبانی در سوریه صادر شده است. از سوی دیگر، پلیس ترکیه نیز اعلام کرد که فرد مظنون به بمب‌گذاری در خیابان استقلال استانبول یک زن و دارای تابعیت سوریه است. به گفته پلیس، او اعتراف کرد که به فرمان حزب کارگران کردستان (پ‌ک‌ک) عمل کرده و در کوبانی واقع در شمال شرق سوریه دستورالعمل این عملیات را دریافت کرده است. ‌‌وزیر کشور ترکیه تسلیت ایالات متحده را این‌طور تفسیر کرد: «قاتل به‌عنوان یکی از اولین افراد به صحنه جنایت بازگشت». او یک روز پس از انفجار استانبول گفت که کشورش به دلیل «حمایت واشنگتن از تروریست‌های کرد کوبانی» تسلیت ایالات متحده را نمی‌پذیرد. «ما تسلیت ایالات متحده را رد می‌کنیم. اتحاد ما با کشوری که با کوبانی و جریان‌های تروریستی مراوده دارد، باید مورد بحث قرار گیرد». سویلو دوباره تأکید کرد که «حزب کارگران کردستان ترکیه (پ‌ک‌ک) و برخی از متحدان این حزب که مورد حمایت آمریکا قرار دارند، عامل انفجار در استانبول هستند. وزیر کشور ترکیه پیش از این هم گفته بود که حدود 20 مظنون، از جمله یکی از عوامل بمب‌گذاری دستگیر شده‌اند. سویلو در بیانیه‌ای که توسط خبرگزاری رسمی آناتولی و شبکه‌های تلویزیونی این کشور منتشر شد، تصریح کرد: «فردی که بمب را کار گذاشت دستگیر شده است. بر اساس نتایج تحقیقات ما، سازمان تروریستی پ‌ک‌ک مسئول این حمله است».‌‌انفجار بر اساس آنچه پیش‌تر رسانه‌های ترکیه اعلام کرده بودند، عصر روز تعطیل یکشنبه توسط یک عامل انتحاری در خیابان پرتردد استقلال واقع در مرکز استانبول روی داد؛ محله‌ای شلوغ که معمولا گردشگران زیادی را به‌سوی خود جلب می‌کند. ‌بلافاصله پس از وقوع انفجار در خیابان معروف استقلال شایعاتی پخش شد مبنی بر اینکه این انفجار حمله‌ای انتحاری بوده است؛ ادعایی که ساعاتی بعد از انفجار، خبرگزاری فرانسه آن را به نقل از «فواد اوکتای»، معاون رئیس‌جمهوری ترکیه تأیید اما دقایقی بعد اصلاح کرد. خبرگزاری فرانسه در اصلاحیه خود نوشت که فواد اوکتای گفته ‌یک زن پشت این حمله بوده اما اشاره‌ای به انتحاری‌بودن این حمله نکرده است.‌ شش شهروند ترکیه که در این حمله کشته شدند، هر‌کدام دو عضو از سه خانواده بودند. دفتر استانداری استانبول اعلام کرد که از میان مجروحان روز یکشنبه، وضعیت دو نفر از پنج‌نفری که در بخش مراقبت‌های ویژه تحت مداوا قرار دارند، وخیم است. آنها از جمله ۳۱ زخمی این حادثه‌اند که هنوز در بیمارستان بستری‌اند. ۵۰ نفر دیگر هم که بر اثر این انفجار آسیب دیده بودند که از بیمارستان مرخص شده‌اند. ‌وزیر کشور ترکیه در سخنان خود به نحوه دستگیری فرد مظنون و اینکه آیا او همان‌طور که رجب طیب اردوغان پیش‌تر گفته بود یک زن است، اشاره‌ای نکرد. در گزارش‌های تلویزیونی، تصاویری از شخصی نشان ‌داده می‌شود که به نظر می‌رسد یک زن باشد. او بسته‌ای را زیر یک گلدان در خیابان استقلال رها می‌کند. هنوز هیچ گروهی رسما مسئولیت این انفجار را بر عهده نگرفته است. ‌این در ‌حالی است که وزیر دادگستری ترکیه پیش از این اعلام کرده بود که انفجار ناشی از بمبی درون یک کیف بوده که توسط یک زن زیر یک گلدان کنار نیمکت قرار داده شده بود. به گفته وزیر دادگستری ترکیه، «زنی ۴۰ تا ۴۵ دقیقه روی نیمکت نشسته بود و مدتی بعد انفجار رخ داد. تمام اطلاعات مربوط به این زن در‌حال‌حاضر در دست بررسی است». او افزود که بمب جاسازی‌شده داخل کیف احتمالا یا مجهز به زمان‌سنج بوده‌ یا آنکه فردی از راه دور آن را فعال کرده است. ‌‌از طرف دیگر رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهور ترکیه با تأکید بر اینکه «تلاش برای تسخیر ترکیه از طریق تروریسم ‌مانند گذشته نتیجه نخواهد داد» به مردم کشورش اطمینان داده بود که «عاملان این حمله حتما مجازات خواهند شد». ‌حزب کارگران کردستان (پ.ک.ک) که از سوی ترکیه و همچنین متحدان غربی این کشور از جمله ایالات متحده و اتحادیه اروپا به‌عنوان یک سازمان تروریستی شناخته می‌شود، از اواسط دهه ۱۹۸۰ مبارزه مسلحانه علیه آنکارا را آغاز کرده است. در درگیری‌های این سال‌ها، بیش از ۴۰ هزار نفر کشته شده‌اند. گروه رادیکال «بازهای آزادی کردستان» شاخه‌ای انشعابی از پ‌ک‌ک پیش‌از‌این در دسامبر سال ۲۰۱۶ مسئولیت حمله‌ای دوگانه در نزدیکی استادیوم خانگی باشگاه بشیکتاش ترکیه در استانبول را که دست‌کم ۴۷ کشته بر جا گذاشت، بر عهده گرفته بود.

ترکیه در یادداشت تفاهمی که ماه ژوئن گذشته با سوئد و فنلاند، دو کشور نامزد پیوستن به ناتو به امضا رساند، خواستار استرداد چندین نفر از اعضای پ‌ک‌ک شد که به گفته آنکارا در این دو کشور پناه گرفته‌‌اند. اما به نظر می‌رسد پیشرفت چندانی در این روند حاصل نشده است. ‌نیروهای مسلح ترکیه همچنین در هفته‌های اخیر در عملیات‌های برون‌مرزی به طور مداوم مواضع و پایگاه‌های پ‌ک‌ک در شمال عراق و سوریه را هدف حملات خود قرار می‌دهند. کوبانی شهری در شمال سوریه که مقام‌های ترکیه، از صدور دستور حمله از این شهر خبر می‌دهند جایی است که نیروهای ترکیه در سال‌های اخیر چندین عملیات‌ علیه شبه‌نظامیان کرد سوری انجام دادند. آنکارا می‌گوید شبه‌نظامیان کرد سوریه‌ای که واشنگتن در درگیری‌های سوریه از آنها حمایت می‌کند، شاخه‌ای از پ‌ک‌ک محسوب می‌شوند. ترکیه سال ۲۰۱۹ در شمال سوریه، سه حمله علیه شبه‌نظامیان کرد انجام داد و صدها کیلومتر از خاک آن کشور را تصرف کرد. اردوغان در سال ۲۰۲۲ اعلام کرد که ترکیه دوباره این گروه را هدف قرار خواهد داد.‌ وقوع انفجار در استانبول مردم ترکیه را از این نگران کرده که ممکن است این کشور با بمباران‌ و حملاتی بیشتر مانند آنچه بین سال‌های ۲۰۱۵ تا ۲۰۱۷ رخ داد، مواجه شود. استانبول در گذشته هم هدف حملات شبه‌نظامیان کرد، جریان‌های افراط‌گرایی مانند داعش و چپ‌ها قرار گرفته است. در سال ۲۰۱۶، شاخه‌ای از حزب کارگران کردستان، ‌پ‌ک‌ک‌ مسئولیت دو بمب‌گذاری خارج از یک ورزشگاه را بر عهده گرفت که در آن 48 نفر کشته و ۱۵۵ نفر زخمی شدند. ‌مقام‌های ترکیه حمایت واشنگتن و دیگر کشورها از شبه‌نظامیان کرد سوری را با این انفجار مرتبط دانستند. فخرالدین آلتون، مدیر ارتباطات ریاست‌جمهوری ترکیه‌ گفت‌ چنین حملاتی «نتایج مستقیم و غیرمستقیم حمایت برخی کشورها از سازمان‌های تروریستی‌ است».

روز گذشته پلیس ترکیه در خبری تکمیلی اعلام کرد که ۴۶ نفر مظنون به ارتباط با حمله در خیابان استقلال را دستگیر کرده است و درباره عامل اصلی این حمله هم پلیس گفت این یک زن جوان سوری به نام احلام البشیر بود که بمب را در خیابان استقلال در مرکز استانبول کار گذاشت. پلیس افزود که بمب‌گذار در سوریه توسط حزب کارگران کردستان (پ‌ک‌ک) آموزش دیده بود و به‌طور غیرقانونی وارد ترکیه شده بود.‌ پلیس تأکید کرد که زن جوان دستگیر‌شده اعتراف کرد که به دستور حزب کارگران کردستان (پ‌ک‌ک) عمل کرده و دستوراتی درباره این حمله در کوبانی در شمال شرق سوریه دریافت کرده است.‌ وزیر کشور ترکیه نیز گفت که «اگر عاملان حمله تروریستی امروز دوشنبه دستگیر نمی‌شدند، به یونان فرار می‌کردند».

در مقابل، پ‌ک‌ک روز گذشته با انتشار بیانیه‌ای هرگونه ارتباط با این انفجار را رد کرد. این حزب در بیانیه‌ای گفت: «مردم ما به‌خوبی می‌دانند که ما با این حادثه ارتباطی نداریم و غیرنظامیان را مستقیما هدف قرار نخواهیم داد و اقداماتی که غیرنظامیان را هدف قرار می‌دهد، مورد‌قبول ما نیست».