دولت تازه‌نفس و چالش‌های پیش‌رو
دولت جدید عراق به ریاست محمد‌شیاع السودانی از توجه جدی به ارتقای بخش خدماتی در کشور می‌گوید؛ آن‌هم در شرایطی که تکمیل‌نشدن طرح‌های خدمات‌رسانی در کشور بر زندگی شهروندان عراقی تأثیر گذاشته است.
مهدی بازرگان: دولت جدید عراق به ریاست محمد‌شیاع السودانی از توجه جدی به ارتقای بخش خدماتی در کشور می‌گوید؛ آن‌هم در شرایطی که تکمیل‌نشدن طرح‌های خدمات‌رسانی در کشور بر زندگی شهروندان عراقی تأثیر گذاشته است. در‌حال‌حاضر بیش از پنج میلیون شهروند عراقی در محله‌های فقیرنشین زندگی می‌کنند و طبق اخبار واصله، دولت تازه‌نفس السودانی برای بازسازی مناطق فقیرنشین، بودجه‌های کلانی را تصویب کرده است. تا‌جایی‌که فقط برای اجرای طرح‌های خدمات‌رسانی در پایتخت عراق ردیف بودجه‌ای نزدیک به 15 تریلیون دینار اختصاص خواهد داد.
با همه این ادعایی که دولت السودانی پیرو رفع فقر در عراق دارد، نمی‌توان دایره گسترده و عمیق ناشی از افتراق سیاسی و اجتماعی در جامعه فعلی این کشور را نادیده گرفت. سایه سنگین این افتراق به قدری جدی است که احتمال شکل‌گیری مجدد بحرانی فراگیر در این کشور مطرح است. خصوصا که عراق از اول اکتبر سال 2019 تا‌کنون با بحران اعتراضات مردمی عراق در رابطه با ناکارآمدی ساختار سیاسی، فساد گسترده و سیستماتیک، بی‌کاری، چالش‌های معیشتی و اقتصادی، نبود رفاه و عدم برخورداری از حداقل‌های خدمات عمومی و شهری دست‌و‌پنجه نرم می‌کند و همین اعتراضات دولت مرکزی بغداد در دوره عادل عبدالمهدی را به استعفا و برکناری کشاند و در ادامه تشدید افتراق سیاسی در عراق اجازه کار را به دولت مصطفی الکاظمی برای رفع چالش‌ها و بحران‌ها نداد.
از این منظر زمانی اگر به انتخابات پارلمانی 12 می 2018 که از دل آن دولت عادل عبدالمهدی با شعار مبارزه با فساد، افزایش بهره‌وری اقتصادی، تشدید سرعت بازسازی عراق و تقویت جایگاه این کشور در مناسبات منطقه‌ای و جهانی برخاست، نگاه شود، شاهد آن هستیم که در نهایت دولت وقت (عبدالمهدی) نیز مانند اسلاف خویش در جریان فساد سیستماتیک و گسترده عراق و رقابت‌های احزاب سیاسی برای تقویت جایگاه و افزایش سهم خود از کیک قدرت عملا حل شد و به محاق رفت و به تبع آن از برنامه‌های عادل عبدالمهدی برای دگرگونی در عراق با روی کار آوردن دولتی تکنوکرات و شایسته‌سالار چیزی به واقعیت بدل نشد. بنابراین اگر‌چه دولت السودانی نیم‌نگاهی جدی به رفع فقر و بهبود وضع خدمات شهری دارد، ولی برخی ناظران معتقدند این دولت هم نمی‌تواند پاسخی درست و عملی به خواسته‌ها و مطالبات بحق مردم عراق بدهد. به‌هر‌حال وضعیت کنونی محصول عملکرد دو‌دهه‌ای دولت‌ها و جریان‌های سیاسی در عراق نوین پس از صدام‌حسین است که فقط بر بحران‌ها دامن زده‌اند. با این وصف دولت السودانی در کوتاه‌مدت توان تغییرات بنیادی را ندارد.
پیرو این نکات و در سایه حضور یک دولت تازه‌کار و نیز حجم گسترده‌ای از انتقادات به عملکرد دولت‌های پیشین و نیز جریانات و چهره‌های سیاسی در
19 سال گذشته، اکنون دولت السودانی در کوران حوادث و تحولات عراق با حالتی شکننده همراه است. در کنار آنچه گفته شد، موضوع مهمی که نباید فراموش کرد، این است که اکنون فرهنگ اعتراضات مردمی و انتقاد به عملکرد مسئولان عراق فقط شامل دولت نمی‌شود و کل سیستم و ساختار قدرت در عراق را نشانه رفته است. نسل جوان و حتی نوجوان عراقی دیگر به دنبال تغییر دولت و گزینه نخست‌وزیر نیستند، بلکه به دنبال پوست‌اندازی اساسی در شرایط کشور و حل‌وفصل چالش‌هایی مانند مبارزه با فساد گسترده و سیستماتیک، بهبود وضعیت معیشت، افزایش و ارتقای سطح رفاه، رفع مشکل بی‌کاری و برخورداری مردم از خدمات حداقلی شهری، پایان‌دادن به سایه سنگین سهم‌خواهی‌های سیاسی احزاب و جریانات در عراق هستند.
از‌این‌رو بهتر آن است که به دولت تازه در بغداد اجازه اجابت درخواست‌ها و مطالبات مردمی و عمل به وعده‌هایش به‌منظور ایجاد تحولی اساسی داده شود. به‌هر‌حال کابینه تازه‌نفس بغداد میراث‌دار دو دهه ناکارآمدی، فساد سیستماتیک و سهم‌خواهی جریان‌های سیاسی در کشور است. هر‌چند سابقه وزارتی السودانی هم مبین این واقعیت است که نخست‌وزیر کنونی عراق و وزیر ادوار پیشین این کشور، خود از فراهم‌کنندگان شرایط فعلی است. با این وصف باید پرسید آیا دولت جدید از پس مشکلات عراق برمی‌آید؟!
