پایان گس

تمام شد؛ کوتاه بود و پرنوسان. جام جهانی‌ای که مد‌ت‌ها قبل از شروعش مشخص بود قرار است برای ایران متفاوت باشد در عرض سه بازی با حواشی سیاسی و ورزشیِ بسیاری به پایان رسید. درست مثل پاییزش که روزهای خوش و ناخوش را کنار هم گردآورد تا به 8 آذر رسید. تصور می‌شد این یکی هشت آذر مانند همتای 25 سال پیشش دلخوشی به همراه داشته باشد ولی چنین نشد تا روزی که ایران، در نزدیک‌ترین فاصله به مشق تاریخ بود و می‌توانست با یک تساوی به مرحله حذفی برسد، با یک گل ببازد و از جام کنار برود. جامی که انگلیس آن را برای ایران با شوک شروع کرد و آمریکا به آن پایان داد. تیم ملی ایران شب گذشته در شرایطی در ورزشگاه الثمامه به مصاف آمریکا رفت که با توجه به نتیجه رقم‌خورده در دیدار انگلیس با ولز، با یک تساوی هم مسافر مرحله بعدی می‌شد ولی در سومین تقابل تاریخی‌اش با آمریکا، دومینِ آنها در جام جهانی، اولین شکست را متحمل شد تا از جام کنار برود. تیم ملی که پیش از این در یک دیدار رسمی و دوستانه در سال‌های 1998 و 2000 تیم بهتری از آمریکا نشان داده بود، شب گذشته در دوحه، چندان سرحال نشان نداد. دست‌کم به سرحالی دیدار با ولز نبود. ماجراجویی ایران بعد از سه بازی، با دریافت ۷ گل و زدن 4 گل در این جام و با کسب 3 امتیاز، یک امتیاز کمتر از جام جهانی قبلی، به پایان رسید.

تقصیر کی‌روش بود؟

ایران تک‌گل خبرسازش در این دیدار را در شرایطی در این بازی دریافت کرد که درست دقایقی قبل از آن کارلوس کی‌روش با فراخواندن مهدی طارمی به کنار زمین، از او خواست تا جایش را با احسان حاج‌صفی در سمت چپ خط میانی عوض کند. احسان به میانه پشت سر سردار آمد و مهدی به سمت چپ رفت. درست چندین ثانیه بعد از این تغییر، مهدی طارمی در مهار پاس سرجینیو ناکام ماند تا گل آمریکا از جایی که کی‌روش دست به تغییر زده بود ساخته و پرداخته شود. بعد از این گل، دوباره کی‌روش دستور جابه‌جایی همان دو بازیکن را داد که اندکی بعد با مصدومیت میلاد محمدی، علی کریمی را به وسط زمین فرستاد و احسان حاج‌صفی را به عنوان مدافع چپ به کار گماشت تا نفوذهای سرجینیو دست سرعتی را مهار کند.

جو متفاوت قبل از بازی

البته که این بازی هم مثل دیگر دیدارهای ایران در جام جهانی از حواشی در امان نماند؛ تفاوتش در این بود که این بار این اتفاقات قبل از بازی در مقایسه با دو دیدار قبلی، کمتر جلب توجه می‌کردند. با این وجود اتفاقات حاشیه‌ای بازی نه از شب گذشته بلکه 24 ساعت قبل از آن و از زمان کنفرانس خبری سرمربی تیم ملی آمریکا شروع شد؛ جایی که تعدادی از خبرنگاران ایرانی که عمدتا با تلویزیون ایران همکاری می‌کردند در تلاش بودند تا انتقام کاری که رسانه‌ای انگلیسی با اعضای کادر فنی و بازیکنان ایران در کنفرانس کرده و راجع به مسائل سیاسی سؤال پرسیده بودند را بگیرند. سؤال‌ها بیش از هر چیز مربوط به امور سیاسی رخ‌داده در آمریکا بود؛ تعدادی از اعتراضات در آمریکا به دلیل مسائل اقتصادی پرسیده‌ و یکی دو نفر هم از کاپیتان تیم ملی این کشور درباره رعایت‌نشدن حقوق سیاهپوستان در آمریکا پرسیدند. البته پاسخ‌ آنها پرخاشگرانه نبود. سرمربی آمریکا درباره تغییراتی که صفحه رسمی فدراسیون فوتبال آمریکا در پرچم ایران برای چند ساعتی به وجود آورد عذرخواهی کرد و گفت که تیم ملی کشورش نقشی در این داستان نداشته است. کاپیتان آمریکا هم ابتدا از اینکه اسم ایران را «آی‌ران» تلفظ کرده بود عذرخواهی کرد و سپس گفت که همگی اینجا هستند تا از یکدیگر بیاموزند و بتوانند آینده بهتری داشته باشند. او البته فراموش نکرد در بین صحبت‌هایش اشاره‌ای به فضای ایران و تیم ملی ایران داشته باشد. تایلر آدامز گفت که آنها کنار مردم ایران و تیم ملی این کشور هستند. از همان کنفرانس خبری مشخص بود که دیدار تیم ملی ایران با آمریکا البته طبق انتظار قرار نیست چندان بدون حاشیه هم باشد. شب قبل از شروع بازی این جو متفاوت را می‌شد 4 ساعت قبل از سوت آغاز حس کرد؛ تعداد نیروهایی که عهده‌دار تأمین امنیت این دیدار بودند در مقایسه با دیدارهای قبلی افزایش قابل ملاحظه‌ای داشتند. گو اینکه از تعداد افرادی که پیراهن‌های خاص و اعتراضی نسبت به اتفاقات در ایران داشتند کاسته شده بود. این موضوع هم در مقایسه با دو دیدار قبلی ایران حتی بازی با ولز، بیشتر نمود داشت. به نظر می‌رسید سختگیری قطری‌ها برای شعارهای سیاسی چندان بی‌تأثیر نبود. این‌بار بیرون از ورزشگاه هم خبر چندانی از تشویق علی کریمی نشد تا فضای متفاوتی به نظر بیاید. در این بین البته تعداد اندکی از تماشاگران با نوشتن شعارهایی خاص روی قسمتی از بدنشان از جمله روی گردن، سعی کرده بودند قطری‌ها را دور بزنند. بااین حال، تعداد آنها در مقایسه با دیدار انگلیس بسیار کاهش یافته و اصلا قابل مقایسه نبود. شاید یکی دیگر از اتفاقاتی که بیرون از ورزشگاه جلب توجه می‌کرد پوشیدن پیراهن علی دایی، علی کریمی و مهدی مهدوی‌کیا توسط عده‌ای دیگر از تماشاگران ایرانی بود که از این طریق در تلاش برای بیان اعتراض بودند. طرح این پیراهن‌ها برگرفته از طرح پیراهن تیم ملی در جام جهانی 1998 بود، زمانی که ایران برابر آمریکا به میدان رفت و با نتیجه 2 بر یک به برتری رسید. در آن بازی البته خبری از علی کریمی نبود ولی دو نفر دیگر به میدان رفتند. کنترل سفت و سخت قطری‌ها، سختگیری‌های بیشتر برای این بازی و البته آگاهی بیشتر نسبت به شعارهای اعتراضی، بخشی از موضوعاتی بود که در حاشیه این دیدار به چشم می‌آمد. در کنار این موارد باید از حضور قابل توجه تماشاگران ایرانی هم گفت که مثل بازی با ولز، با شور و هیجان زیادی وارد ورزشگاه شده و از 2 ساعت مانده به شروع بازی، به تشویق تیم ملی پرداختند. در سوی دیگر، تعداد هوادارانی که با پرچم آمریکا هم خودشان را به ورزشگاه رسانده بودند در مقایسه با طرفداران انگلیس و ولز، رشد قابل ملاحظه‌ای داشت. نکته دیگر اینکه در این بازی، کشور میزبان یعنی قطر، کمتر از هوادارانی که به «تماشاگران اجاره‌ای» معروف شده‌اند استفاده کرده بود. گو اینکه در همین بین هم همچنان تماشاگرانی از هند، بنگلادش و سایر کشورهای این‌چنینی وجود داشتند که پرچم‌های ایران و آمریکا را به نشانه هواداری روی دوش انداخته بودند.