اختلاف‌ها و اشتراک‌های پاریس و واشنگتن نمایان‌تر می‌شود
هم‌گرایی استراتژیک بایدن و مکرون
سفر رئیس‌جمهور فرانسه به ایالات متحده به گفته کاخ سفید «با هدف نزدیک‌تر‌شدن دو کشور» انجام شده است اما در واقعیت بیش از آنکه نمایانگر نزدیکی روابط واشنگتن-پاریس باشد، اختلاف‌های دو سوی اقیانوس اطلس را برجسته کرده است.
سفر رئیس‌جمهور فرانسه به ایالات متحده به گفته کاخ سفید «با هدف نزدیک‌تر‌شدن دو کشور» انجام شده است اما در واقعیت بیش از آنکه نمایانگر نزدیکی روابط واشنگتن-پاریس باشد، اختلاف‌های دو سوی اقیانوس اطلس را برجسته کرده است. با‌این‌حال وضعیت رهبران سیاسی در برلین، لندن و رم، به‌عنوان متحدان مهم واشنگتن در اروپا، به اندازه‌ای بی‌ثبات و متزلزل است که ایالات متحده چاره‌ای جز همبستگی با فرانسه ندارد. سفر امانوئل مکرون، رئیس‌جمهوری فرانسه، به ایالات متحده، هم نقاط قوت و هم نقاط ضعف روابط بین ایالات متحده و اتحادیه اروپا به‌عنوان یک کل را برجسته کرده است. هرچند واشنگتن این دیدار را به‌عنوان فرصتی برای نزدیکی دو متحد قدیمی می‌بیند، پاریس می‌خواهد از این دیدارها برای رسیدگی به اختلاف‌های کنونی در روابط دو سوی اقیانوس اطلس استفاده کند. با توجه به تمرکز شدید دولت بایدن بر چین و شرق آسیا، آمریکا به یک واسطه قابل‌اعتماد برای مذاکره با اروپا بر سر اختلاف‌ها در اوکراین، چین و سایر موارد نیاز دارد. حال آنکه با توجه به تردیدهای گسترده درباره رهبری سیاسی در بریتانیا، آلمان و ایتالیا، شخصی همچون مکرون شاید بهترین گزینه برای بایدن به نظر برسد؛ چراکه به تعبیر برخی تحلیلگران، مکرون از نظر سیاسی انعطاف بیشتری برای همکاری با ایالات متحده نسبت به سایر رهبران اروپایی دارد.
اولین سفر رسمی مکرون به ایالات متحده آمریکا به آوریل سال ۲۰۱۸ بازمی‌گردد؛ زمانی که دونالد ترامپ رئیس‌جمهور ایالات متحده آمریکا بود. در آن زمان و با وجود تنش‌های گسترده میان ترامپ و متحدان اروپایی واشنگتن، این مکرون بود که بهتر توانست با دونالد ترامپ کنار بیاید. اما به ناگاه تصویب پیمان امنیتی سه‌جانبه بین استرالیا، بریتانیا و ایالات متحده آمریکا، موسوم به «اوکوس» در سپتامبر ۲۰۲۱ و به موجب آن لغو سفارش خرید زیردریایی‌های اتمی فرانسه از سوی استرالیا مانند «خنجری از پشت» برای پاریس عمل کرد و موجب خشم فراوان مقامات فرانسوی شد؛ به‌طوری‌که روابط فرانسه و آمریکا را به‌‌‌شدت تحت‌الشعاع این توافق قرار داد. حال با گذشت بیش از یک سال از تصویب این پیمان، روابط ایالات متحده و فرانسه به‌طور درخور توجهی بهبود یافته است. شخصی مانند مکرون که هنوز به گفت‌وگوی سیاسی بین اوکراین و روسیه به دید یک راه‌حل برای پایان‌دادن به جنگ می‌نگرد، برای دولت آمریکا -که با تندروهای داخلی درخصوص عدم گفت‌وگو با پوتین مواجه است- می‌تواند مانند درِ خروج در زمان بحران محسوب شود. ماجرای لغو سفارش زیردریایی از سوی استرالیا و موضع واشنگتن موجب شده بود تا روابط مکرون و بایدن از ابتدا به آن گرمی که انتظار می‌رفت، نباشد. هرچند بایدن بعدها تلاش کرد تا دل مکرون را به دست آورد و به قول تحلیلگران «سنگ‌تمام‌گذاشتن» در میزبانی از او را باید در راستای همین موضوع ارزیابی کرد. با‌این‌حال، ضیافت شام بایدن به افتخار مکرون نتوانست از لحن انتقادآمیز امانوئل مکرون بکاهد. رئیس‌جمهور فرانسه تصمیمات اقتصادی واشنگتن را برای شرکت‌های اروپایی «فوق‌تهاجمی» توصیف کرد. مکرون با تأکید بر اینکه «اتحاد با ایالات متحده قوی‌تر از هر چیز دیگری است» از اینکه اروپا قربانی رقابت آمریکا و چین شود و نقش آن به یک «متغیر تعدیل» کاهش یابد، انتقاد کرد. رئیس‌جمهور فرانسه در گفت‌وگو با قانون‌گذاران آمریکایی با انتقاد از تمهیدات واشنگتن برای مهار تورم و حمایت صرف از تولیدکنندگان داخلی گفت: «شاید شما با این کار مشکل خود را حل می‌کنید اما مشکل ما را تشدید می‌کنید». مکرون تصریح کرد که فرانسه هم لازم می‌داند از طبقه متوسط خود و مشاغلش دفاع کند. او با انتقاد از تصمیماتی که می‌تواند غرب را «تکه‌تکه» کند، خواستار هماهنگی و همگامی در اتخاذ تصمیمات شد. رئیس‌جمهور فرانسه خواستار همکاری مشترک پاریس و واشنگتن در اعمال اصلاحات بر ساختار تشکیلات مالی مهم دنیا نظیر صندوق بین‌المللی پول و بانک جهانی است و خواهان این است که کشورهای متضرر از تغییرات اقلیمی در اولویت برخورداری از کمک‌های مالی بین‌المللی قرار داده شوند.
حمایت نامحدود از اوکراین
جو بایدن و امانوئل مکرون در کنفرانس خبری مشترک خود در کاخ سفید با محکوم‌کردن تهاجم نظامی روسیه به خاک اوکراین، اعلام کردند ایالات متحده و فرانسه «تا هر زمان که لازم باشد» به حمایت خود از اوکراین ادامه خواهند داد. مکرون اطمینان داد «هرگز اوکراینی‌ها را به پذیرش مصالحه‌ای که برای آنها غیرقابل‌قبول است» وادار نمی‌کند؛ چراکه چنین مصالحه‌ای با روسیه منجر به «صلح پایدار» نخواهد شد. رئیس‌جمهوری فرانسه سپس هشدار داد که قطع حمایت از اوکراین، ثبات جهانی را به خطر می‌اندازد. جو بایدن، رئیس‌جمهوری ایالات متحده نیز در این کنفرانس خبری گفت: «اگر پوتین به دنبال راهی برای پایان‌دادن به جنگ باشد، آماده‌ام که با او گفت‌وگو کنم، ولی او هنوز به دنبال چنین راهی نیست». رؤسای جمهوری آمریکا و فرانسه پیش از آغاز این کنفرانس خبری، بیانیه‌ای مشترک را منتشر کردند که در بخشی از آن «بر حمایت مستمر کشورهایشان از اوکراین» تأکید کردند و به‌ویژه متعهد شدند «کمک‌های سیاسی، امنیتی، بشردوستانه و اقتصادی را تا زمانی که لازم باشد» به این کشور ارائه کنند.
اختلافات متعدد
در مجموع و در کنار اشتراکات دو کشور به‌عنوان دو متحد دیرینه یا به بیان معاون جو بایدن دو «متحد حیاتی»، سه موضوع اساسی اوکراین، تجارت و چین از‌جمله موارد اختلافی بین دو کشور فرانسه و آمریکاست. مکرون در حاشیه بازدید خود از مرکز ناسا در واشنگتن، توییت کرده بود: «ایالات متحده آمریکا! این لحظه جشن‌گرفتن دوستی بین دو کشور، لحظه‌ای برای پیشرفت توأمان در زمان چالش‌های بزرگ است». دولت بایدن در سیاست‌های اعلامی خود از اعطای کمک‌های مالی به اوکراین خبر داده اما تاکنون مقاومت جمهوری‌خواهان مانع از دادن «چک سفید‌امضا» به کی‌یف شده است؛ به این معنا که منابع آمریکا برای کمک به اوکراین با محدودیت‌هایی مواجه است. از طرفی فرانسه و دیگر دولت‌های اروپایی نیز به دلیل افزایش قیمت انرژی و نرخ تورم، با مخالفت‌هایی در داخل روبه‌رو هستند. واشنگتن به دنبال تعهد نظامی بیشتر از سوی اروپا در قبال جنگ در اوکراین است. البته تهاجم روسیه به اوکراین منجر به موجی از تصمیمات اعضای اروپایی ناتو برای افزایش بودجه‌های نظامی خود شده اما عملیاتی‌شدن این وعده‌ها بسیار زمان‌بر است. چالش دوم در روابط دو کشور، سیاست‌های اقتصادی داخلی آمریکاست که تأثیری فوری بر تجارت اروپا با این کشور داشته است. با تصویب «قانون کاهش تورم» در آگوست ۲۰۲۲، دولت بایدن به شهروندان آمریکایی میلیاردها دلار مشوق مالیاتی برای خرید خودروهای برقی تولید‌شده در آمریکا می‌دهد. مکرون و دیگر رهبران اروپایی ادعا می‌کنند این سیاست علیه تولیدکنندگان خودروهای برقی اروپایی و سایر صنایع پاک است. در‌عین‌حال، دموکرات‌ها در کنگره آمریکا معتقدند یارانه برای تشویق کسب‌وکارهای آمریکایی برای سبزشدن ضروری است. مکرون در این سفر مراتب انتقاد خود و کشورهای اروپایی را از تصویب این قانون اعلام کرد و معافیت‌های مشابهی را برای صنایع سبز اروپایی از رئیس دولت آمریکا خواستار شد. با این وجود، جو بایدن در دیدار با مکرون متعهد شد طرح ایجاد شغل و مهار تورم در ایالات متحده «به ضرر اروپا» تمام نشود. به گزارش رویترز، رئیس‌جمهوری فرانسه نیز گفته اروپا در مسیر پیشرفت سریع‌تر و قوی‌تری که باید دنبال کند، ناگزیر است که «جاه‌طلبی صنعتی مشابه» واشنگتن را داشته باشد. مکرون سپس تأکید کرد: «ما می‌خواهیم با هم موفق شویم، نه در تقابل با یکدیگر». بر همین اساس، رؤسای جمهوری فرانسه و آمریکا در بیانیه مشترک خود بر «همگام‌سازی» رویکردهای خود در زمینه سرمایه‌گذاری در انرژی‌های پاک تأکید کردند. آنها همچنین لزوم گفت‌وگو با «با چین درباره مسائل مهم جهانی مانند تغییرات آب‌و‌هوایی و احترام به حقوق بشر» را یادآور شدند. در کنار این چالش‌ها، بایدن از اروپا توقع دارد تا در برابر سیاست‌های پکن در زمینه‌های تجاری، فناوری و تایوان قرار بگیرد. رئیس‌جمهور فرانسه که سعی می‌کند مانع افزایش تنش‌ها بین آمریکا و چین شود، در عوض پیشنهاد «راه سومی» بین پکن و واشنگتن را داده و معتقد است با توجه به نقش بزرگ چین در اقتصاد بین‌الملل، جهان تاب یک جنگ سرد دیگر را ندارد. فرانسه بیشتر از سایر اروپایی‌ها در امنیت هند و اقیانوسیه دخالت دارد و به باور گروهی از تحلیلگران، مکرون در واشنگتن نسبت به رهبرانی مانند اولاف شولتس، صدراعظم آلمان که سفر اخیرش به پکن سبب نگرانی‌هایی در آمریکا شده بود، از اعتبار بیشتری برخوردار است. در مجموع، تحلیلگران امیدوارند مکرون بتواند در زمینه اوکراین با همتای آمریکایی خود به توافقاتی دست یابد؛ حال آنکه دریافت معافیت مالیاتی برای صنایع سبز اروپایی نیز کاری دشوار ولی ممکن به نظر می‌رسد.
