گزارش منصفانه نبود

وزارت کشور،‌ در واکنش به گزارش روزنامه «شرق» در گروه اجتماعی با تیتر «تکرار سیلاب‌ها در نبود هماهنگی» جوابیه‌ای را به روزنامه ارسال کرد. متن این جوابیه به شرح زیر است:

جناب آقای رحمانیان، مدیرمسئول محترم روزنامه شرق

با سلام و احترام؛ نظر به انتشار مطلبی با عنوان «تکرار سیلاب‌ها در نبود هماهنگی» در آن روزنامه در مورخ22/8/1401، توضیحات سازمان مدیریت بحران کشور درخصوص مطلب مطرح‌شده ارائه می‌شود. لطفا ترتیبی اتخاذ فرمایید این توضیحات برای آگاهی مخاطبان شریف، طبق ماده 23 قانون مطبوعات، به نحو متناسب منتشر شود؛

باسمه تعالی

1- با توجه به پدیده تغییر اقلیم در جهان، کشور ایران نیز از این قضیه مستثنا نبوده و بارش‌های با شدت بالا در مدت‌زمان کوتاه گاهی حتی در پیشرفته‌ترین کشورهای دنیا نیز فراوان با وجود اتخاذ تمهیدات پیشگیرانه، باعث بروز خسارات می‌شود. در سیل مردادماه امسال، کشور با پدیده بارشی مانسون روبه‌رو بود که سبب بارش در 26 استان و مسائل متعاقب آن شد.

2- نگارنده به تغییرات اقلیمی و گرمایش زمین که از اثرات آن افزایش شدید در آمار بارش‌های سیلابی در اقصانقاط جهان از‌جمله ایران شده، توجهی نداشته است.

3- در تیتر گزارش عبارت «نبود هماهنگی» ذکر شده است؛ اما در ادامه برخلاف آن، اقداماتی به نقل از قائم‌مقام سازمان امداد و نجات جمعیت هلال‌احمر، رئیس مرکز اطلاعات و کنترل ترافیک پلیس راهنمایی و رانندگی فراجا و رئیس سازمان امداد و نجات و مدیر‌کل مدیریت بحران استان ایلام آمده است که اجرائی‌شدن چنین اقداماتی نیازمند و نشانگر وجود هماهنگی‌های لازم است که این امر نشان از تناقض و نقد غیرمنصفانه نگارنده در بیان و ارائه مطلب به مخاطب دارد.

در همین راستا خاطرنشان می‌کند به‌منظور ایجاد هماهنگی و آمادگی سازمان مدیریت بحران کشور هرساله در ماه‌های شهریور و مهر نسبت به ابلاغ طرح آمادگی فصل سرما به استانداران و دستگاه‌‎های اجرائی اقدام می‌‌کند، به گونه‌ای که لایروبی انهار و مسیل‌ها، استقرار ماشین‌آلات در مناطق با ریسک بالا، اطلاع‌رسانی و هشدار به افراد تحت تأثیر، افزایش ظرفیت انبارهای امدادی در مناطق پرخطر و... مورد تأکید قرار می‌گیرد. افزون بر این با برگزاری جلسات متعدد ستاد پیشگیری، هماهنگی و فرماندهی عملیات پاسخ به بحران در شرایط اضطراری به ریاست استانداران و فرمانداران محترم با حضور نمایندگان همه دستگاه‌ها نسبت به تقسیم کار و انجام تمهیدات و اتخاذ تصمیمات لازم اقدام می‌شود. 24 تا 72 ساعات قبل از وقوع مخاطرات، پیرو صدور اخطاریه هواشناسی، آماده‌باش ستادهای استانی و شهرستانی و انجام اقدامات پیشگیرانه و آمادگی به استان‌های تحت تأثیر و دستگاه‌های اجرائی از‌جمله سازمان صداوسیما، خبرگزاری‌ها و... ابلاغ می‌شود و در همین راستا مکررا وضعیت جوی از سوی شبکه‌های رسمی ملی و استانی به اطلاع مردم می‌رسد. همچنین بخشداران و فرمانداران، نیروهای واکنش‌سریع جمعیت هلال‌احمر و اورژانس، در دقایق اولیه حادثه در محل حاضر و نسبت به ارزیابی و مدیریت شرایط اضطرار اقدام می‌کنند.

4- درج عبارت «مقابله با خطرات منتظر اطلس خطر» در بخش دوم، فقدان هرگونه اقدام در مواجهه با سیلاب را بیان می‌کند که البته مجددا با مفاد بخش اول گزارش مبنی بر «نبود هماهنگی» در تناقض است و اگر نگارنده اندکی از محتوای اطلس خطر آگاهی می‌داشت، حتما می‌دانست که اطلس ملی مخاطرات طبیعی به‌منظور ارتقای توان شناسایی مخاطرات و درک خطر حوادث و سوانح در کشور، یک ضرورت است و در قانون مدیریت بحران کشور بر آن تأکید شده که مراحل تهیه و تدوین آن در سازمان مدیریت کشور در دست پیگیری و انجام است. 

شایان ذکر است در مدیریت جامع سیلاب، طرح‌ها و راهکارهایی که به‌منظور پیشگیری و کاهش حوادث سیل برنامه‌ریزی و اجرا می‌شود، عمدتا به دو روش سازه‌ای و غیرسازه‌ای است که در روش‌های سازه‌ای عمدتا با اجرای طرح‌هایی چون سدسازی، احداث دایک و خاکریزها، ساماندهی رودخانه‌ها و انحراف مسیر رودخانه‌ها و... منجر به دورکردن سیلاب از مردم و عدم بروز خسارت می‌شود. در روش غیرسازه‌ای مدیریت حوزه‌های آبخیز، پهنه‌بندی دشت سیلاب و اعمال مقررات خاص کاربری این اراضی، ایجاد سیستم‌های هشدار سیلاب، اطلاع‌رسانی رخداد سیلاب پیش از وقوع و تهیه نظام‌نامه‌های عملیاتی در مدیریت بحران سیلاب، بیمه سیلاب و... تا دور‌کردن مردم از سیلاب باعث کاهش خسارات سیل می‌شود. بنابراین با توجه به روش‌های سازه‌ای و غیرسازه‌ای یا‌دشده و اقداماتی که در این زمینه انجام شده است، همچون سدهای ساخته‌شده، شبکه‌های جمع‌آوری سیلاب، دیواره‌های حفاظتی احداث‌شده در مسیرهای آسیب‌رسان رودخانه، لایروبی و ساماندهی رودخانه‌ها، تدوین نظام‌نامه‌هایی همچون برنامه‌های ملی کاهش خطر حوادث، آمادگی و پاسخ و بازسازی و بازتوانی و همچنین سامانه‌های بیمه‌ای پیش‌بینی‌شده مانند صندوق بیمه کشاورزی و صندوق بیمه همگانی حوادث طبیعی و... از‌جمله مواردی است که نشان می‌دهد نگارنده گزارش، اطلاع کافی نداشته و در انتشار آن هم رعایت انصاف نشده است.