جانی برای جانها
این روزها جامعه پزشکی ایران بهشدت نگران جان یکی از همکاران خود که در خطر اعدام قرار گرفته هستند. بیانیههای متعدد از طرف جوامع رسمی پزشکان ایرانی، تقریبا تمام انجمنهای علمی مهم کشور و رؤسای سازمانهای نظام پزشکی نشاندهنده نگرانی عمیقی است که جامعه پزشکی را فراگرفته است.
این روزها جامعه پزشکی ایران بهشدت نگران جان یکی از همکاران خود که در خطر اعدام قرار گرفته هستند. بیانیههای متعدد از طرف جوامع رسمی پزشکان ایرانی، تقریبا تمام انجمنهای علمی مهم کشور و رؤسای سازمانهای نظام پزشکی نشاندهنده نگرانی عمیقی است که جامعه پزشکی را فراگرفته است. این تنها جان یک پزشک نیست که این موج نگرانی را پدید آورده، اگرچه به عبارتی جان یک انسان هم با یک دنیا برابری میکند.
جوامع پزشکی ایران در کل با اتهام رفتار خشونتآمیزی که به یکی از اعضای خود وارد آمده، مشکل دارد. باور نمیکند و آن را باورنکردنی میداند. شواهد و ادله کافی برای آن ندیده است و متقاعد نشده.
جامعه پزشکی از دیرباز هم در تاریخ ما و هم در تاریخ پزشکی دنیا واجد دو خصوصیت برجسته است؛ یکی اینکه آموزش این رشته تماما در خود این جامعه صورت میگیرد. دوم اینکه اخلاقیات خاص کار پزشکی سوای اخلاقیات کل جامعه در خود این جامعه دائما روزآمد شده و تنها از طریق همین جامعه مورد نظارت قرار میگیرد.
اصل رأفت نسبت به بیماران و آسیبدیدگان و جانبداری از آنان، قطع نظر از سمت و سوی سیاسی آنان از اصول ذاتی جامعه پزشکی است؛ چیزی که پزشکان از همان ماههای اول آموزش پزشکی با آن تنفس میکنند. در درس اخلاق پزشکی استادان با نمونههای فراوان از منازعات سیاسی و اجتماعی بر آن تأکید کرده و پزشکان آن را پاس کردهاند. حتی هنر و ادبیاتی که پیرامون جامعه پزشکی جریان دارد، آکنده است از عدم جانبداری پزشکان در منازعات سیاسی و جانبداری از بیمار و مجروح تنها به صرف بیماربودن! پزشکان از همان آغاز دانشجویی تا دیرباز که به کار تدریس طب مشغول بودهاند، چنین فضیلت اخلاقیای را ناخودآگاه زیربنای نهتنها حرفه که وجود خود میدانند.
در دانشکده پزشکی حتی پاسخ به شدیدترین پرخاش بیمار یا همراه بیمار هم از نگاه استادان مذموم است و مرتکب حداقل به نگاه غیظ محکوم خواهد شد. سازمانها و جوامع پزشکی هستند که اخلاقیات عرفی پزشکان را تعیین و نظارت میکنند. تمامیت این جامعه و سازمانها با قبول اتهامات این همکار مشکل دارند و خواهان دادرسی شفاف و صحیح همکار خود در مواردی هستند که عمیقا به شرافت پزشکی مربوط میشود؛ شرافتی که خود را هم بنابر آنچه گفته شد، در آن سهیم میدانند.
در چنین شرایطی و با این یکپارچگیای که در جامعه پزشکی در این زمینه پدید آمده اجرای سنگینترین مجازاتها، گرفتن جانی که پیشتر هم وقف دیگر جانها بود، عواقب جبرانناپذیری بر روح و روان جامعه پزشکی و به تبع آن جامعه مدنی خواهد داشت.