اینجا تهران است خاکستری کمی مایل به تیره

در دومین هفته از تداوم وضعیت آلودگی هوا در تهران مسئولان با اظهارنظرهای متناقض و ناامیدکننده تصویری دقیق از پایان وضعیت موجود نمایش نمی‌دهند. آنچه از سخنان مسئولان بر‌می‌آید این است که د‌رحال‌حاضر کاری از دست آنها برای وضعیت فعلی برنمی‌آید و باید با شرایط موجود ساخت. همچنین تنها تدبیری که در دو هفته گذشته از سوی مسئولان برای مدیریت وضعیت آلودگی هوا در نظر گرفته شده بود، از سوی رئیس سازمان محیط زیست زیر سؤال رفت تا این پیام به شهروندان منتقل شود که حتی مدیران تصویر درستی از آنچه باید انجام دهند، ندارند. به نظر می‌رسد در چنین شرایطی تنها باید منتظر‌ باد یا باران باشیم تا کمی شرایط زندگی در تهران به حالت عادی برگردد.

هر‌ سال در پاییز با بالا‌گرفتن آلودگی هوا و رخ‌داد پدیده وارونگی، مسئولان از لزوم اتخاذ سیاست‌هایی برای کاهش آلودگی هوا سخن می‌گویند؛ حرف‌هایی تکراری که هر بهار و تابستان به فراموشی سپرده می‌شود و در پاییز و زمستان دوباره مطرح می‌شود. 

با‌این‌حال زهره عبادتی، معاون محیط زیست انسانی اداره‌ کل محیط زیست استان تهران، روز گذشته موضع‌گیری د‌رخور توجهی در‌این‌باره داشت که نشان از واقعیت موجود در این روزهاست. معاون محیط زیست انسانی اداره‌ کل محیط زیست استان تهران به علت تداوم آلودگی هوای تهران اشاره کرد و توضیح داد: ما اکنون در شرایط پایداری دما هستیم؛ به عبارتی با انتشار هر سوخت و منبع انرژی، آلودگی آن در لایه‌های پایینی جو باقی می‌ماند و عملا راهی برای کاهش آلودگی وجود ندارد. 

وی درباره دو اقدام انجام‌شده از طریق کارگروه اضطرار آلودگی هوا گفت: ابتدا تصمیماتی در جهت کاهش مواجهه به‌ویژه برای گروه‌های حساس گرفته شد. برای نمونه دانشگاه‌ها و مدارس غیرحضوری شدند. هدف از تعطیلی مدارس کاهش آلودگی هوا نیست، بلکه صرفا هدف کاهش مواجهه با این پدیده است. دوم اینکه فعالیت‌های عمرانی، فعالیت‌های بتن‌ریزی، آسفالت‌کاری، درجا کار‌کردن اتوبوس‌ها و... را که مستعد تولید آلودگی هوا هستند، متوقف و نظارت و پایش‌های واحدهای صنعتی را تشدید کرده‌ایم. عبادتی تأکید کرد: ما تلاش کردیم در شرایط پایداری دما در حد توان میزان آلاینده منتشر‌شده در جو را کاهش دهیم.

 عبادتی با اشاره به راهکارهای بلندمدت و کوتاه‌مدت آلودگی هوا اظهار کرد: راهکارهای بلندمدت در قانون هوای پاک پیش‌بینی شده‌اند. بخشی از آنها محقق شده و در‌ حال پیگیری بخش دیگری که محقق نشده هستیم. ما تکالیف همه دستگاه‌ها را احصا کرده‌ایم و آنها مکلف هستند وظایفشان را انجام دهند. زمان مواجهه با شرایط اضطرار آلودگی هوا مجبوریم تعدادی راهکار کوتاه‌مدت را در پیش بگیریم. در این شرایط نمی‌توان به راهکار بلندمدت فکر کرد.

تعطیل‌کردن مدارس و کسب‌وکارها باید آخرین گزینه باشد

از سوی دیگر در‌حالی‌که در دو هفته اخیر تنها اقدام صورت‌گرفته در زمینه آلودگی هوا تعطیلی مدارس بوده و اقدام دیگری از سوی مسئولان انجام نشده، رئیس سازمان حفاظت محیط زیست اعلام کرده است این تعطیلی باید آخرین اقدام مسئولان باشد. سلاجقه با تأکید بر اینکه مردم برای آلودگی هوا در رنج و مشقت هستند، گفت: تعطیل‌کردن مدارس و کسب‌وکارها باید آخرین گزینه باشد. باید ابتدا تکالیف دستگاهی انجام شود. این اتفاق را باید از زوایای مختلف مورد بررسی قرار داد. مردم از لحاظ روحی و روانی تحت ‌فشار هستند. 

وی افزود: سازمان حفاظت محیط‌ زیست مکلف است آمار و ارقام واقعی مصرف انرژی را در‌بیاورد تا ببینیم چه اتفاقی در کشور در‌ حال رخ‌دادن است. رئیس سازمان حفاظت محیط ‌زیست درباره شرایط منابع آبی کشور اذعان کرد: چراغ‌های قرمز وضعیت تأمین آب کشور روشن شده است. هر چند وقت یکی از استان‌ها با مشکل مواجه می‌شود و در بحث مدیریت منابع آب اینکه به‌صورت مسکن از جای دیگری آب بیاوریم، اصلا پذیرفته‌شده نیست. منابع آب کشور قابل مدیریت است و نباید مردم را بترسانیم. وی تصریح کرد: امروزه علم خیلی از کارها را راحت انجام می‌دهد. ظرفیت‌های مختلف آبی در کشور وجود دارد که باید توسط مسئولان شناسایی شود و وزارت نیرو به‌عنوان متولی امر باید تمام منابع آب کشور را شناسایی و اولویت‌بندی کند. بعد هم به لحاظ کیفی و کمی ارزیابی بشوند تا در مواقع مورد نیاز هرکدام وارد مدار بشوند و کشور با مشکل مواجه نشود. رئیس‌جمهور هم روز گذشته در حاشیه جلسه هیئت دولت موضع‌گیری‌ای از جنس واکنش‌های همیشگی‌اش به مسئله آلودگی هوا داشت. سیدابراهیم رئیسی به موضوع تعطیلی مدارس به دلیل آلودگی هوا اشاره کرد و گفت: تعطیلی مدارس به‌خصوص با توجه به دوره طولانی تعطیلی ناشی از شیوع کرونا خسارات قابل‌توجهی به روند آموزشی وارد می‌کند و ضروری است شیوه‌هایی در کاهش مؤثر آلودگی هوا دنبال شود که در‌عین‌حال باعث آسیب به روند آموزش مدارس نشود.

تهرانی‌ها دورکار می‌شوند؟

به نظر می‌رسد تداوم وضعیت آلودگی هوا در تهران قرار است به دورکاری کارمندان تهرانی منجر شود. این پیشنهادی است که رئیس فراکسیون محیط زیست مجلس اعلام کرده است. سمیه رفیعی در گفت‌وگو با ایسنا با اشاره به آمار وزارت بهداشت مبنی بر اینکه در روزهایی که هوا برای همه گروه‌ها ناسالم است، استنشاق چنین هوایی معادل استعمال سه تا هفت نخ سیگار است، گفت: با توجه به تداوم آلودگی هوا برای تمامی گروه‌های جامعه کمیته‌های اضطرار آلودگی هوای کلان‌شهرها باید دورکاری کارمندان را اجرائی کنند. وی با بیان اینکه «در روزهای گذشته در تعدادی از کلان‌شهرها از‌جمله تهران پایداری وضعیت ناسالم جوی برای کلیه گروه‌های سنی اعلام و از شهروندان درخواست شده از تردد غیرضرور خودداری کنند»، اظهار کرد: جای سؤال است که شاخص و مبنای تفکیک عدم تعطیلی ادارات دولتی و سایر مراکز آموزشی و علمی چیست؟ آیا حد‌و‌مرز و شاخص خاصی در زمان تشدید پدیده آلودگی هوا برای اثرگذاری بر سلامت جسمی شهروندان مشخص شده که بر مبنای آن والدین و کارمندان شاغل در معرض این آسیب نبوده و صرفا این پدیده باعث بروز آسیب بر قشر خاصی خواهد شد؟ رئیس فراکسیون محیط زیست مجلس افزود: از سوی دیگر‌ حضورنداشتن والدین در منزل در زمان غیرحضوری‌شدن فعالیت واحدهای آموزشی، منجر به بروز مشکلات عدیده در بین خانواده‌ها ازجمله مراقبت و نگهداری از فرزندان، اجبار به بردن فرزندان به محل کار و سایر موارد عدیده خواهد شد. رفیعی تأکید کرد: باید در زمان اوج آلایندگی کلان‌شهرها یا موضوع تعطیلی ادارات یا دورکاری کارمندان ادارات نیز در دستور کار قرار گیرد تا ضمن کاهش میزان ترددهای درون‌شهری و در معرض آلودگی قرارگرفتن شهروندان، از میزان مصرف گاز در ادارات نیز کاسته شود که هر دو آنها موجب کاهش آلاینده‌های هوا خصوصا در زمان وارونگی هوا می‌شود.

 وی ادامه داد: در کنار این امر کاهش ساعت کاری ادارات نیز علاوه بر توزیع بار ترافیکی، در کاهش مصرف انرژی در ادارات و دستگاه‌های اجرائی نقش مؤثری دارد. رئیس فراکسیون محیط زیست مجلس با اشاره به سخنان اخیر وزیر آموزش‌و‌پرورش مبنی بر عدم تعطیلی مدارس در زمان آلودگی هوا گفت: بهتر است آقایان در حوزه تخصصی خود اظهارنظر کنند؛ تشخیص تأثیر آلودگی هوا بر سلامت اقشار مختلف جامعه بر عهده وزارت بهداشت است و هرگونه تعطیلی مدارس و دانشگاه‌ها با توجه به شرایط آلودگی هوا و تشخیص دانشگاه علوم پزشکی باید از سوی کمیته اضطرار آلودگی هوا برابر قانون اعلام و اجرا شود.