باید در تبصره ماده ۶۳۸ قانون مجازات اسلامی تجدید نظر شود

 سخنگوی ستاد امر به معروف و نهی از منکر روز گذشته از تشکیل پرونده برای فرزندان بی‌حجاب برخی مسئولان که در خارج از کشور هستند، خبر داد؛ موضوعی که روزهای قبل هم با عنوان طرح حجاب و عفاف در دستور کار مسئولان قرار گرفته است و در کنار آن، همین موضوع تشکیل پرونده برای بی‌حجابی در خارج از کشور هم برای بسیاری واکنش‌برانگیز بوده است؛ اما طبق قانون مجازات اسلامی، هر ایرانی در هرجای دنیا که مرتکب جرم شود، دادگاه‌های ایران ذیل ۵ قانون مجازات اسلامی، می‌توانند با او برخورد کنند و در واقع هر خانم ایرانی در هرجای دنیا، بدون حجاب شرعی در انظار عمومی ظاهر شود، می‌توان او را جریمه کرد؛ اما موضوع حائز اهمیت به عدم به‌روزرسانی چنین قوانینی در قانون اساسی برمی‌گردد و برخی از وکلا مانند سیدمحمود علیزاده‌طباطبایی تأکید جدی بر تجدید‌نظر  درمورد تبصره ماده ۶۳۸ قانون مجازات اسلامی که مربوط به حجاب است، دارد و در بخشی از صحبت‌هایش اشاره می‌کند؛ «کل این ماده و تبصره را باید به عرف واگذار کنند و در آن تجدید‌نظر  کنند. هر عمل حرامی که قرار نیست جرم‌انگاری شود». همچنین در روزهای قبل برخی از امامان جمعه و مسئولان به اهمیت حجاب اسلامی در سخنرانی‌های خود پرداختند و خواستار برخورد قاطعانه با جرم کشف حجاب بودند که در گفت‌وگو با این وکیل به برخی از ابعاد حقوقی آن پرداختیم.

 زنان  ایرانی  بی‌حجاب  در  خارج  از  کشور  هم  مجازات می‌شوند!

سیدمحمود علیزاده طباطبایی، وکیل دادگستری، در گفت‌وگو با «شرق» به صحبت‌های سخنگوی ستاد امر به معروف و نهی از منکر درباره تشکیل پرونده برای فرزندان بی‌حجاب مسئولان در خارج از کشور اشاره می‌کند و درباره شرح حقوقی چنین اقدامی می‌گوید: طبق قانون مجازات اسلامی، هر ایرانی در هرجای دنیا که مرتکب جرم شود، دادگاه‌های ایران ذیل ۵ قانون مجازات اسلامی، می‌توانند با او برخورد کنند و در قانون هم قید شده هر شخص ایرانی یا غیرایرانی خارج از قلمرو ایران مرتکب یکی از جرائم زیر یا جرائم معین در قوانین خاص شود، طبق قوانین جمهوری اسلامی محاکمه و مجازات می‌شود. بعد هم به یک‌سری از جرائم خاص اشاره کرده؛ ولی هر ایرانی در هرجای دنیا مرتکب عملی شود که در ایران جرم است، دادگاه‌های جمهوری اسلامی صلاحیت رسیدگی به این جرم را دارند. حال این جرم چیست؟ تبصره ماده ۶۳۸ قانون مجازات اسلامی می‌گوید زنانی که بدون حجاب شرعی در معابر و انظار عمومی ظاهر شوند، به حبس از 10 روز تا دو ماه محکوم می‌شوند که حبس زیر سه ماه به جزای نقدی تبدیل می‌شود یا از ۵۰ هزار ریال تا ۵۰۰ هزار ریال به جزای نقدی محکوم می‌شوند که همین هم براساس شاخص‌های مرکزی بالا یا پایین می‌شود.

 بی‌حجابی مشمول درصد  زیادی  از  زنان  است

این وکیل اضافه می‌کند: یعنی اگر ستاد امر به معروف پرونده تشکیل دهد و دختر مسئولان که هیچ، هر زن ایرانی که در خارج از کشور بدون حجاب شرعی در معابر و انظار عمومی ظاهر شده، به این جرمش می‌توان رسیدگی کرد. وقتی گفته زنانی که بدون حجاب شرعی در معابر و انظار عمومی ظاهر شوند، این مشمول ۹۰ درصد خانم‌ها در داخل ایران می‌شود؛ چون حجاب شرعی براساس فتوای همه مراجع پوشاندن تمام بدن جز وجه و کفین است. من با جرئت می‌گویم ۹۰ درصد خانم‌ها حداقل یک تار موی‌شان بیرون است که همین حجاب شرعی است، پس این قانون قابل اجرا نیست. قانونی قابل اجرا است که اکثر مردم توانایی پذیرش آن را داشته باشند.

 حجاب باید عرفی شود

طباطبایی بر قابلیت این قانون تأکید می‌کند و ادامه می‌دهد: هر ایرانی که حتی در خارج کشور قوانین، جرائم و مقررات خاص را مرتکب شود، به صورت غیابی به جرمش رسیدگی می‌شود و دادگاه هم غیابی به آن رأی می‌دهد، حال روزی که به ایران برگردد، محکومیتش اجرا می‌شود. این چیزی است که در قانون آمده، تا الان برای اصلاح تبصره ماده ۶۳۸ مجلس با مشکل مواجه بوده، اگر هم می‌خواست این تبصره را حذف کند، شورای نگهبان می‌گفت صلاح بر این است که شرع حفظ شود؛ ولی با صحبت‌های اخیر که رهبری داشتند و صراحتا گفتند زنانی که حجابشان را کامل رعایت نمی‌کنند، هم آدم‌های متدینی هستند و هم انقلاب و نظام را قبول دارند؛ بنابراین حجاب لازم است حجاب عرفی شود. حجاب عرفی هم همان است که عرف پذیرفته است. از نظر قانونی رئیس ستاد امر به معروف درست گفته، هر خانم ایرانی در هرجای دنیا، بدون حجاب شرعی در انظار عمومی ظاهر شود، می‌توان او را جریمه کرد.

طباطبایی به مجازات انتشار تصاویر در این موضوع اشاره می‌کند که: ببینید ما یک ماده ۱۴ قانون جرائم رایانه‌ای داریم که آنجا می‌گوید انتشار تصاویر مستهجن مجازات شش ماه تا دو سال دارد و انتشار تصاویر مبتذل هم جزای نقدی و شلاق دارد. اینجا تصاویر مستهجن را تشبیه کرده؛ تصویر عریان زن و مرد در انجام عملیات جنسی و کاملا آن را توضیح داده که؛ سامانه رایانه‌ای و مخابراتی که محتویات مستهجن را منتشر کند، از ۹۱ روز تا دو سال حبس با جزای نقدی از پنچ میلیون تا 40 میلیون ریال خواهد داشت. همچنین در قانون بیان‌شده ارتکاب عمل مجرمانه درخصوص محتویات مبتذل موجب محکومیت حداقل یکی از مجازات‌های فوق می‌شود، بعد هم محتویات مستهجن را در تبصره چهار تعریف کرده، گفته تصویر، صوت یا متن واقعی و غیرواقعی که نشان‌دهنده برهنگی کامل مرد یا زن یا اندام تناسلی یا آمیزش یا عمل جنسی است. درمورد تعریف مبتذل هم گفته آثاری که دارای صحنه و صور قبیحه باشد؛ اما آیا تصویر یک زن بدون حجاب صور قبیحه و زشت است؟ متأسفانه برخی پرونده‌های حجاب که در فضای مجازی منتشر شده، تحت تبصره ۱۴ ماده قانونی جرائم رایانه‌ای می‌گذارند که واقعا این موضوع به آن قانون نمی‌خورد؛ چون تصویر بدون حجاب مبتذل نیست.

 باید در ماده  ۶۳۸    تجدید‌نظر   کنند

این وکیل در پاسخ به اینکه برخی حقوق‌دان‌ها درباره این قوانین پیشنهادهایی داشتند و حالا پیشنهاد شما در این زمینه چیست، می‌گوید: من فکر می‌کنم تنها راهش این باشد که درمورد کل ماده ۶۳۸ تجدید‌نظر  کنند؛ چون این ماده می‌گوید «هرکس علنا در انظار و معابر عمومی تظاهر به عمل حرام کند...» عمل حرام که تعریف نشده و باید به رساله عملی مراجعه کرد و در تبصره هم می‌گوید زنانی که بدون حجاب شرعی در انظار عمومی ظاهر شوند... در‌صورتی‌که کل این ماده و تبصره را باید به عرف واگذار کنند یا درمورد آن تجدید‌نظر  شود. قرار نیست که ما تمام کارهایی را که خداوند روز قیامت انجام می‌دهد، در نیا انجام دهیم، هر عمل حرامی که قرار نیست جرم‌انگاری شود و ما در دنیا مجازات کنیم. در ماده ۶۳۸ می‌گوید هر عمل حرامی، در‌صورتی‌که دروغ بزرگ‌ترین عمل حرام است. نمی‌شود فاعل هر عمل حرامی را مجازات کرد؛ بنابراین باید در این ماده ۶۳۸ تجدید‌نظر شود.

طباطبایی درباره اینکه تا به حال زنان ایرانی‌ای بوده‌اند که به دلیل بی‌حجابی در کشوری دیگر مجازات شوند، اضافه می‌کند: وقتی مجازاتش ۵۰۰ تومان جزای نقدی است، قاعدتا نه؛ اما به خاطرم هست که یک بار برای خانم شیرین عبادی پرونده‌ای تشکیل شد که گفتند ایشان در خارج از کشور بدون حجاب بوده؛ ولی به صدور حکم نرسید. من برای هیچ‌کس ندیده‌ام اقدام قضائی انجام شده باشد، باید ذکر کنم که این حرف‌ها عملا خیلی اجراکردنی نیست.