نگاهی به اکران نوروزی سینماها
سال سختی در انتظار سینماست؟
اکران نوروزی 1402 بی‌رمق‌تر از سال‌های قبل آغاز شد. «ملاقات خصوصی»، «چپ، راست»، «بخارست» و «خط استوا» که چند هفته پیش از نوروز اکرانشان را آغاز کردند، همچنان روی پرده باقی ماندند و فیلم‌های «عروس خیابان فرشته»، «فسیل»، «غریب» و «بچه‌های طوفان» به اکران نوروزی سینماها اضافه شدند.
شرق: اکران نوروزی 1402 بی‌رمق‌تر از سال‌های قبل آغاز شد. «ملاقات خصوصی»، «چپ، راست»، «بخارست» و «خط استوا» که چند هفته پیش از نوروز اکرانشان را آغاز کردند، همچنان روی پرده باقی ماندند و فیلم‌های «عروس خیابان فرشته»، «فسیل»، «غریب» و «بچه‌های طوفان» به اکران نوروزی سینماها اضافه شدند. قابل پیش‌بینی بود آغاز اکران سال جدید با توجه به تقارن نوروز با ماه مبارک رمضان شرایط را به گونه‌ای دیگر رقم می‌زند. هرچند سینمای ایران در سال گذشته شرایط خوبی را به لحاظ فروش در گیشه تجربه نکرد و پس از پشت سر گذاشتن دوران همه‌گیری کرونا که ضرر بسیاری را متوجه سینما کرد، شش‌ماه دوم سال 1401 میزان حضور مخاطبان در سالن‌های سینما کاهش چشمگیری را تجربه کرد و طبیعی بود در شرایط رکود سینما، کمتر سینماگری حاضر به نمایش اثرش می‌شود.
رضا سعیدی‌پور، کارشناس سینما و سینمادار مدتی قبل در گفت‌وگو با «شرق» اکران نوروزی سینماها را خاص‌تر از سال‌های قبل توصیف کرد و گفت: «مصادف‌شدن نوروز با ماه مبارک رمضان قطعا در شرایط فروش فیلم‌ها تأثیرگذار است. باید این را در نظر داشته باشیم که شرایط اقتصادی در چند ماه گذشته سینما را از سبد فرهنگی بسیاری از مردم حذف کرده است و این گزاره مهمی در کاهش فروش گیشه سینماها محسوب می‌شود و باید این را در نظر بگیریم که شاید در این شرایط سینمارفتن اولویت بسیاری از خانواده‌ها محسوب نشود. درباره هم‌زمانی ایام ماه مبارک رمضان و عید نوروز و چگونگی استقبال مخاطب از فیلم‌های اکران باید به این موضوع توجه کنیم که پیش از این نیز این هم‌زمانی را تجربه کردیم؛ اما شاید سال‌های گذشته سینما چنین جایگاهی در میان مردم نداشته و امروز همه چیز شکل و شمایل دیگری پیدا کرده است».
سعید خانی، تهیه‌کننده و پخش‌کننده سینمای ایران نیز عید فطر را زمان مناسب‌تری برای اکران فیلم‌های جدید دانست به «شرق» گفت: «تصور می‌کنم هدف اصلی فیلم‌های پرفروش برای عید فطر خواهد بود. ضمن اینکه دو، سه فیلمی که در مدت اخیر اکران شدند، «بخارست»، «چپ، راست» و «ملاقات خصوصی» در بدترین شرایط سینما اکران شدند و طبیعی است که به آنها هم قول‌هایی داده شده که در نوروز اکرانشان ادامه داشته باشد. به نظر من در این شرایط نباید انتظار داشته باشیم که در نوروز شاهد اتفاق ویژه‌ای در گیشه سینما باشیم؛ اما امیدوارم از عید فطر به بعد اکران فیلم‌ها به‌گونه‌ای مدیریت شود که شاهد اتفاقات بهتری باشیم».
او در بخش دیگری از صحبت‌هایش گفت: «جشنواره سال گذشته تا حدی می‌تواند دورنمایی از سال جاری را ترسیم کند. در میان آنها فیلم‌های هنری زیادی دیدیم؛ اما معتقدم بخشی از این فیلم‌ها خیلی پرمخاطب نخواهند بود. به نظر من فیلم‌هایی که بیرون از جشنواره بودند و بخشی از فیلم‌هایی که می‌توانند مخاطب را به سینمارفتن تشویق کنند، باید طوری مدیریت شوند که در هر فصل اکران، تعدادی فیلم پرفروش در نظر گرفته شود تا سال جاری حداقل سال متوسطی در اکران داشته باشیم».
او ادامه داد: «در چند ماه اخیر اکران بدی را تجربه نکردیم. تا حد زیادی فیلم‌هایی که در جشنواره فیلم فجر داشتیم، وزارت ارشاد را هم متوجه این موضوع کرده است که ما فیلم‌های هنری خوبی خواهیم داشت؛ اما به نظر می‌رسد در کنار این فیلم‌ها باید برای اکران سال بعد راهکاری در نظر گرفت. می‌توان از امروز برای شش ماه دوم سال جاری برنامه‌ریزی کرد و شرایطی برای ساخت فیلم‌های مخاطب‌پسندتر ایجاد کرد. فیلم‌هایی مثل «ملاقات خصوصی» یا «چپ، راست» اگر کرونا نبود، زودتر اکران می‌شدند و ما تنها یک فیلم «بخارست» را داشتیم که تولیدش این اواخر انجام شد. طبیعی است که باید تلاش کنیم برای سال جاری یک‌سری فیلم با ویژگی‌هایی که می‌تواند مخاطب بیشتری را متوجه سالن‌های سینما کند، ساخته شود؛ فیلم‌هایی که بتوانند در کمترین زمان پروانه ساخت بگیرند و تهیه‌کنندگان سینما در شرایط اقتصادی حال حاضر، آمادگی تولید فیلم را داشته باشند. در غیر این صورت به نظر می‌رسد سال سختی در اکران پیش‌رو خواهیم داشت».
در چند هفته گذشته کمدی‌ها سهم چشمگیری از گیشه سینماها داشته‌اند. «بخارست»، «خط استوا»، «چپ، راست»، «عروس خیابان فرشته» و «فسیل» مخاطبان بیشتری را راهی سالن‌های سینما کرده‌اند و تا به امروز« فسیل» با فروشی بیش از 30 میلیارد تومان سهم قابل توجهی در جذب مخاطب سینما داشته است. این در حالی است که با صف طویلی از فیلم‌های اکران‌نشده روبه‌رو هستیم که بسیاری از آنها را نمی‌توان در زمره فیلم‌های پرفروش سینما دسته‌بندی کرد. بسیاری از کارشناسان سینما تنوع در اکران فیلم‌ها را یکی از شروط رونق سینما در سال پیش‌رو می‌دانند و برخی دیگر معتقدند می‌توان با نگاه ملایم‌تری در جریان صدور پروانه ساخت، کیفیت تولیدات سینما را ارتقا داد. طبیعی است که در ابتدای سال نمی‌توان دورنمای دقیقی نسبت به آنچه در سینمای ایران اتفاق خواهد افتاد، ارائه کرد؛ اما می‌توان امیدوار بود با مدیریت و نمایش فیلم‌های مخاطب‌پسندتر، بار دیگر رونق به گیشه سینماها برگردد.
