داستان یک شعار عجیب در خراسان رضوی

برگزاری رقابت‌های ورزشی در ایران بعد از اتفاقاتی که در نیمه دوم سال گذشته رخ داد، تبدیل به یکی از چالش‌های مسئولان ورزشی ایران شده است. با ملتهب‌شدن جامعه از مهرماه گذشته، بازی‌های فوتبال لیگ برتر بدون حضور تماشاگران برگزار شد و بعد هم با شروع سال جدید، با اعطای مجوز محدود، فقط به تعداد اندکی از تماشاگران اجازه داده شد تا در ورزشگاه حاضر باشند. اگرچه این محدودیت هم برداشته شده و حالا بیشتر رقابت‌های ورزشی در سطح ایران با حضور پرشور تماشاگران برگزار می‌شود، ولی هنوز دغدغه‌ اندکی باقی مانده است. فریاد‌زدن اسامی بازیکنان قدیمی ازجمله علی دایی و وریا غفوری بخشی از شعارهای روتینی است که در این مدت در ورزشگاه‌ها سر داده شده است. انتشار ویدئویی از مسابقات فوتسال در سبزوار که تماشاگران دل خوشی از مجری این روزهای برنامه فوتبال برتر نداشته و نام عادل فردوسی‌پور را هم بارها صدا می‌زنند، بخش دیگری از این ماجراست. البته این موضوع در دربی رنگ دیگری هم به خود گرفت و بعد از بازی و زمانی که هواداران قصد خروج از ورزشگاه را داشتند، عده‌ای از آنها، نه همگی، اسمی غیر از اسامی یادشده را هم فریاد زدند. با وجود‌ این اتفاقات شاید هیچ‌کدام به غافلگیری رخ‌داده در خراسان رضوی و به طور مشخص در گناباد نباشد. در یکی، دو روز گذشته ویدئویی از بازی فینال رقابت‌های فوتسال جام رمضان در این شهر منتشر شده که باعث شگفتی شده است. در بخشی از این تصاویر که همچنان ویدئوی آن دست به دست می‌شود، تماشاگران حاضر در سالن که ظاهرا قریب به سه هزار نفر هستند، شعار عجیبی علیه فلسطین سر می‌دهند و بعد هم که یکی داد می‌زند درود بر ... و... . این اتفاق تازه و بی‌سابقه در حالی رخ داده که تحلیل‌های متفاوتی از آن شده است. ایسکانیوز در یک برنامه ویدئویی که منتشر شده، به ارائه گزارشی از گناباد پرداخته که در گفت‌وگو با چهار شهروند این شهر که می‌گویند ساکن گناباد هستند، این شعارها را یک شوخی قدیمی توصیف کرده‌اند. آنها می‌گویند به درست یا غلط، شوخی یا جدی، از دیرباز یکی از منطقه‌های شهر را به اسمی دیگر خطاب می‌کردند و این ماجرا برگرفته از همان است. در این ویدئو یکی، دو نفر از مصاحبه‌شوندگان به‌وضوح از نفرتشان نسبت به اسرائیل حرف می‌زنند و اتفاق رخ‌داده در گناباد را بیشتر پای همین شوخی می‌گذارند که در بالا درباره‌اش صحبت شده است. شبیه به همین روایت را هم خبرگزاری تسنیم داشته است. این خبرگزاری درباره بازی فینال مسابقات جام رمضان که بین تیم‌های بلیند و استقلال شهر گناباد برگزار شده، نوشته که همه چیز مربوط به منطقه کوی شرقی یا قصبه شهر در گناباد است. در بخشی از این گزارش آمده است: «اصل ماجرای شعار مردم گناباد، منطقه کوی شرقی یا همان قصبه شهر در صحبت‌های عامیانه مردم و به شوخی رواج‌یافته، اسرائیل نامیده می‌شود و این موضوع بیشتر یک شوخی و کل‌کل بین دو منطقه از شهرستان گناباد است و هیچ نکته‌ سیاسی‌، در این زمینه وجود ندارد، جز اینکه هرچه وجود داشته، بر اساس شوخی‌ها و کل‌کل طرفداران دو تیم در مسابقات بوده است. صادق خانشهری از اهالی قصبه درباره ریشه این شوخی جنجالی و حاشیه‌ساز گفت: از قدیم‌الایام یک‌سری افراد مغرض روی این منطقه از شهر نامی را به شوخی گذاشته‌اند و به قدری در محافل عمومی این حرف تکرار شده که به اصطلاحی رایج تبدیل شده است. این شوخی به محیط‌های ورزشی هم رسیده و به خاطر تقابلی که در عرصه فوتبال بین مردم وجود دارد،‌ برای حمایت از تیم خودش یا تضعیف تیم حریف این شعارها را داده‌اند. این شعاری که داده شده، هیچ ربطی به آن اسرائیل ندارد و این یک شوخی بین مردم گناباد است.

علی گلریز، یکی از حاضران در سالن برگزاری این مسابقه نیز گفت: موقع سردادن این شعار چون ما اصل داستان را می‌دانستیم، برداشت سیاسی از آن نداشتیم؛ چون می‌دانستیم از قدیم این شوخی رواج دارد و منظور تماشگران چه چیزی است. این شعار هیچ جنبه سیاسی یا حمایت از اسرائیل را نداشته و مردم گناباد اسرائیل را یک رژیم کودک‌کش می‌دانند».

با وجود توضیحاتی که در این زمینه داده شده، بازپخش همان ویدئو در سطح گسترده و در شرایطی که تماشاگران همگی شطرنجی شده‌اند، شایعات جدیدتری به راه انداخته و عده‌ای مدعی شده‌اند ماجرا به این سادگی‌ها قابل هضم نخواهد بود.

روابط ایران و اسرائیل از سال‌ها قبل دچار تنش‌های جدی است و قریب به چند دهه است که ورزشکاران ایرانی از رقابت‌کردن با همتایان اسرائیلی سر باز می‌زنند. این موضوع خط قرمز ایران تلقی شده و حتی محرومیت‌هایی هم برای ورزشکاران حرفه‌ای ایران در پی داشته است. تحریم چها‌رساله فدراسیون جودوی ایران از حضور در رقابت‌های بین‌المللی برگرفته از همین داستان است. پیش‌تر فدراسیون جهانی جودو با این ادعا که ورزشکاران ایرانی به توصیه مسئولان عالی‌رتبه ورزش در این کشور از رویارویی با ورزشکاران اسرائیلی سر باز می‌زنند، محرومیت سنگینی را متوجه جودوی ایران کرد. فدراسیون جودو هم با وجود دفاعیاتی که در دادگاه عالی ورزش داشت، نتوانست این محرومیت سنگین را تقلیل دهد. در دادگاه مذکور، وکلای ایرانی، نقش‌داشتن مسئولان در این تصمیم‌گیری را رد و عنوان کرده بودند ورزشکاران ایرانی مثل مردم ایران، اسرائیل را به رسمیت نمی‌شناسند و اینکه با ورزشکاران اسرائیلی روبه‌رو نمی‌شوند، تصمیمی شخصی است و نباید آن را به مواردی دیگر مرتبط کرد. هرچند چند ماه قبل بود که محمود خسروی‌وفا، رئیس کمیته ملی المپیک ایران، در گفت‌وگویی بیان کرد که مشکل مسابقه‌ندادن ورزشکاران ایرانی با اسرائیلی‌ها حل شده و از این بعد خطر محرومیت، ورزشکاران ایران را تهدید نمی‌کند. خسروی‌وفا در آن زمان و در حاشیه دیداری که با توماس باخ، رئیس کمیته بین‌المللی المپیک داشت، گفت: «‌باخ من را دعوت کرد و سه ساعت در IOC گرداند. جلساتی هم داشتیم که یکی از آنها در‌باره قوانین منشور بود. آنها از همه کشورها می‌خواهند که به منشور پایبند باشند و ما هم نامه دادیم که پایبندیم. بحث‌هایی در‌باره اینکه چرا با فلان کشور مسابقه نمی‌دهید، مطرح شد که صادقانه محدودیت‌ها را توضیح دادم و حل شد. واقعیت این است که اتفاق نظری با کمیته بین‌المللی المپیک در 

۴۰ سال گذشته نداشتیم. ما همیشه موضوعات‌مان را دولتی تعریف کردیم و گفتیم دولت نمی‌گذارد، ولی من گفتم این یک موضوع اعتقادی و مذهبی است و مربوط به دولت نیست. با این صحبت من نگاه باخ تغییر کرد».