گزارشی از یک روز خاص در شورای شهر؛ ناهنجاریهای اقتصادی در شهرداری پایتخت بعد از رویکردهای فسادستیز چه وضعیتی دارند؟
پشت دیوار «بهشت»
قرار بود یکی از جلسات شورای شهر تهران به بیان پشت پردهها و تخلفاتی اختصاص یابد که برخی از اعضای شورای شهر مدعی بودند در شهرداری وجود دارد. شهردار تهران و پرویز سروری نایبرئیس شورای شهر تهران تأکید داشتند مطلبی برای گفتن وجود ندارد و از برگزاری چنین جلسهای استقبال کردند. درحالیکه انتظار میرفت در جلسه آینده شورا چنین فرصتی به منتقدان داده شود، در دستور جلسه روز سهشنبه شورای شهر تهران خبری از گزارش نظارتی اعلامشده نبود.
قرار بود یکی از جلسات شورای شهر تهران به بیان پشت پردهها و تخلفاتی اختصاص یابد که برخی از اعضای شورای شهر مدعی بودند در شهرداری وجود دارد. شهردار تهران و پرویز سروری نایبرئیس شورای شهر تهران تأکید داشتند مطلبی برای گفتن وجود ندارد و از برگزاری چنین جلسهای استقبال کردند. درحالیکه انتظار میرفت در جلسه آینده شورا چنین فرصتی به منتقدان داده شود، در دستور جلسه روز سهشنبه شورای شهر تهران خبری از گزارش نظارتی اعلامشده نبود.
روز گذشته مهدی عباسی، رئیس کمیسیون شهرسازی و معماری شورای شهر عضوی که درخواست برگزاری جلسه شفافیت را داده بود، در تذکری گفت: رهبری در بیاناتی فرمودند «در امر مبارزه با فساد نباید هیچ تبعیضی دیده شود، هیچ دستگاه و نهادی نباید استثنا شود، هیچ نهادی نمیتواند با عذر انتصاب به اینجانب یا دیگر مسئولان کشور، خود را از حسابکشی معاف بشمارد، با فساد در هرکجا و هر مسندی باید برخورد یکسان صورت گیرد. این را همه بدانند کسی که خودش آلوده به فساد باشد، قادر نخواهد بود با فساد مبارزه کند. حرفزدن راجع به فساد که فایدهای ندارد، با دزد دزد گفتن که دزد از دزدی دست برنمیدارد، باید رفت و وارد شد، مسئولان کشور که روزنامه نیستند که درباره فساد حرف میزنند، بله روزنامه ممکن است راجع به فساد حرف بزند، من و شما که مسئول هستیم باید اقدام کنیم. حرف دیگر چیست، وارد شوید و جلوی فساد را به معنای واقعی کلمه بگیرید».
او ادامه داد: باخبر شدیم که مجدد یکی از عناصر دفتر شهرداری به دلیل اتهامات مالی بازداشت شده است؛ قبل از عید شاهد بودیم دستگاه خدمتگزار امنیتی کشور با رصد اطلاعاتی خود، عناصری را در دفتر شهرداری بازداشت کرد که از نامبردن اسامی آنها به جهت حفظ آبروی افراد معذورم، اما مجدد شاهد چنین مسائلی هستیم. چه کسانی این افراد را وارد شهرداری تهران کردهاند، چه کسانی به این افراد مسئولیت دادهاند؟ اینها آیا با افراد عالی رابطه مالی دارند؟ شاهدانی که به ما مراجعه کردهاند، آمادگی شهادت دارند، افرادی که از آنها اخاذی شده و مورد ظلم واقع شدهاند. اگر روزی صلاح دیدید، آمادگی دارند در صحن شورا حاضر شوند.
به گفته عباسی یک رمزگشایی لازم است، خلاف واقع پشت خلاف واقع گفتن، شاید بتواند افکار عمومی را منحرف کند، ولی ما از حقیقت ماجرا مطلع هستیم، به شاهدان گفته شده که چیزی دراینباره نگویند، اینکه بگوییم ما فساد را مشخص کردهایم، به نظر من باورکردنی نیست. از خدا بترسید. اگر کسی تصور میکند بیان من غلط و خلاف واقع بوده و شهرداری طیب و طاهر است، میتوانم در جلسات آتی با ارائه مستندات لازم ادعای خود را اثبات کنم.
پرویز سروری، نایبرئیس شورای شهر تهران، در واکنش به سخنان عباسی به بیان تفاوتهای جبهه انقلاب و ضد انقلاب اشاره کرد و گفت: یکی از تفاوتهای اصلی، موضوع ولایتپذیری است؛ رهبری در دیدار با اعضای شورا توصیهای را مبنی بر حمایت از شهرداری که به وی رأی داده بودند، بیان داشتند و این موضوع میتواند همراه با انتقاد از عملکرد نهاد اجرائی باشد.
او ادامه داد: در دوره سوم شورای شهر تهران برای انتخاب شهردار هفت مرحله رأیگیری شد که در هر مرتبه تعداد آرا به صورت مساوی هفت رأی بود و در مرحله آخر این تناسب با هشت رأی موافق و به نفع شهردار وقت تغییر کرد؛ پس از این انتخاب، اما تمامی اعضای شورای شهر به صورت یکپارچه در حمایت از آقای قالیباف ایستادند که نتیجه آن بالارفتن پرچم جریان انقلاب و تبدیل شهر به قطب سازندگی بود. حال اگر افرادی که به آقای قالیباف رأی نداده بودند، عنوان میکردند که وی شهردار ما نیست، آیا باز هم میتوانستیم شاهد این عملکرد باشیم؟
وی دومین شاخصه جبهه انقلاب را انقلابی عملکردن و گذشتن از خود در جبهه انقلاب دانست و گفت: اگر اعضای شورای شهر تهران بخواهند روی زخمها بنشینند و شهر را به حاشیه ببرند، آیا واقعا با این دو شاخصه انطباق دارد یا اینکه با قرارگیری در اخبار رسانههای معاند، در جریان آنها قرار میگیریم. اینکه برخی میگویند که میخواهند موضوعات پشت پرده را بیان کنند و به بیان شفاف موضوعات نمیپردازند، گناه کبیرهای است که موجب تشویش اذهان عمومی میشود.
نایبرئیس شورای شهر تهران با اشاره به بیان یکی از بزرگان درباره بازی شطرنج گفت: در این بازی تمام مهرهها کشته میشوند الا شاه که با ماتشدن بیاعتبار میشود؛ حال شهردار بیاعتبار آیا میتواند منشأ خدمات ارزشمند در شهر باشد؟
دستگیری مدیران در شهرداری تهران بیسابقه نیست. از شهردار تا قائممقام شهرداری که بسیاری او را شهردار در سایه تهران توصیف میکردند. اما بهروز شیخرودی، معاون محاسبات و پایش عملکرد شورای پنجم، دستگیری اعضای دفتر شهردار را کمسابقه دانست و به «شرق» گفت: از گذشته تا حال در ذهن و زبان مردم به درست یا غلط شهرداری و فساد دو یار جدانشدنی هستند، اما در طول ادوار مختلف مدیریت شهری سابقه نداشته که فردی از مجموعه دفتر شهردار تهران بازداشت شود اما اکنون در دورانی که زاکانی به عنوان یک فرد مدعی فسادستیزی سکان شهرداری تهران را در دست دارد، در تذکر یک عضو شورا میشنویم که یکی از اعضای دفتر شهردار تهران به دلیل اتهامات مالی بازداشت شده است، اینکه این فرد با ارائه اطلاعات از سوی شهرداری توسط مراجع ذیصلاح دستگیر شده یا با اقدامات دستگاههای مسئول، تفاوتی در اصل موضوع ایجاد نمیکند.
در ادوار گذشته مدیریت شهری ما بازداشت کارکنان، مدیران، شهرداران و حتی یک مورد بازداشت قائممقام شهردار تهران را بعد از پایان دوران مسئولیتش شاهد بودهایم، اما در هیچ دورهای شاهد بازداشت فردی از مجموعه دفتر شهردار تهران بهعنوان ستاد مدیریتی شخص شهردار تهران نبودهایم که ریشه این امر را در حساسیت شهرداران نسبت به حوزه دفترشان باید جستوجو کرد، اینکه در این دوره در حوزه شهردار تهران اتهاماتی طرح و منجر به بازداشت یک فرد میشود، نشاندهنده آن است که برخلاف ادعاهای مطرحشده درباره فسادستیزی، سطح حساسیت نسبت به فساد آنقدر پایین بوده که در چند قدمی دفتر شهردار تهران فردی اقداماتی انجام داده که منجر به بازداشتش
شده است.
شیخرودی در ادامه با اشاره به مصوبه شورای پنجم درباره صیانت از گزارشگران فساد در شهرداری افزود: در شهرداری درحالیکه ادعای مبارزه با فساد گوش فلک را کر کرده، شاهد آن هستیم که مصوبه شورای پنجم برای حمایت و صیانت از گزارشگران فساد و ترویج سوتزنی در شهرداری کنار گذاشته شده است و از ابتدای دوره ششم مدیریت شهری تاکنون این مصوبه قانونی شورا به بهانههای مختلف از سوی شهرداری و شورا اجرا نشده است. شهرداری تهران مصوبه مورد تأیید فرمانداری را به بهانه برداشتش از مداخله شورا در امر اجرا کنار گذاشته و شورای ششم هم به جای اعمال نظارت بر اجرای مصوبه در این موضوع دنبالهرو نظر شهرداری شده است. البته مطمئنا در شرایطی که یک عضو شورا به علت تذکر درباره موضوع این بازداشت در حوزه شهردار مورد نکوهش و عتاب و خطاب برخی اعضای شورا قرار میگیرد و مدافعان شهردار در شورا حرفهای نماینده منتخب مردم در شورا را سیاهنمایی قلمداد میکنند، نمیتوان انتظار داشت که شورا یا شهرداری از گزارشگران و سوتزنان فساد در شهرداری حمایت کنند.
ناصر امانی، عضو شورای شهر تهران هم با اشاره به اینکه یکی از مهمترین وظایف شورای شهر تهران نظارت است، میگوید: جلوگیری از فساد، سوءاستفاده و رانت، تکلیف قانونی شورای شهر تهران است، اما متأسفانه ابزار کافی را برای نظارت نداریم.
علیاصغر قائمی، عضو دیگر شورای شهر تهران هم در پاسخ به این پرسش که به نظر میآید فساد تا پشت در اتاق شهردار رفته، شورای شهر چه اقدامی برای نظارت و پیشگیری انجام خواهد داد، گفت: آقای زاکانی همواره پرچمدار شعار مبارزه با فساد بوده و برای ایشان در این حوزه آرزوی موفقیت میکنیم، اما اینکه به تعبیر شما این فساد تا پشت در اتاق ایشان رفته، خدا را شکر میکنیم که هنوز داخل اتاق نرفته است. اینکه شهردار گفته است شناسایی تخلفات توسط مجموعههای داخلی شهرداری انجام شده، جای تقدیر دارد و امیدواریم این روش ادامه داشته باشد تا تبعات اژدهای هفتسر فساد کاهش پیدا کند. اینکه در جلسه شورا آقای عباسی نسبت به این موضوع واکنش نشان دادند، نشاندهنده حساسیت اعضای شورای شهر به این موضوع است. و امیدواریم این گزارشها در جلسات شورا چه به صورت علنی یا غیرعلنی
بررسی شوند.
یک روز پیش از افشای دستگیری یکی از اعضای دفتر شهردار، علیرضا زاکانی در دومین نشست خبری خود ادعای وجود شبکههای فساد و تخلف در شهرداری تهران را رد کرده بود. او گفته بود شبکه فساد وجود نداشته، بلکه تخلف چند نفر بوده که خودمان در مجموعه شهرداری آن را کشف کردیم، با آن برخورد کردیم و برای برخورد دستگاه نظارتی موضوع را به این دستگاه ارسال کردیم.
به گفته او، بیتردید ما نسبت به تخلفات حساس هستیم و کوچکترین خطا را نمیپذیریم، بر همین اساس صیانت از خود و اطرافیان را به همه پرسنل توصیه میکنیم و خوشبختانه همین روال نیز بحمدالله وجود دارد. نافی خطا نیستیم ولی به شدت نسبت به آن حساس هستیم و با خطا برخورد میکنیم.
شهردار تهران به رسانهها توضیح داد: ما سه نوع فساد داریم که در نوع اول مال شهرداری را برده و خوردهاند که ما تلاش میکنیم امکاناتی را که از شهرداری برده شده است، برگردانیم مثل همین ۲۰ هزار میلیارد تومان که برخیها به ما توصیه میکردند که امکان ندارد آنها را برگردانیم یا همچون پرونده برند یک شرکت ما که ۶۰۰ میلیارد تومان ارزش داشت اما سه میلیارد تومان گرفته بودند و پرونده بهگونهای بود که معاون مالی ما شخصا دنبال بازپسگیری این مورد بود و در یک مورد دیگر حق شهرداری که باید پس گرفته شود دقیقا نصف بودجه
امسال است.
او با بیان اینکه ۴۸ پرونده مشارکتی داشتیم که ۴۷ مورد آن محکوم به شکست بود، گفت: ابایی نداریم که حقوق شهر را از کسانی که بردهاند پس بگیریم و بدون خجالت پیگیر این موضوع هستیم تا حق شهر را از آدمهای بزن و برو پس بگیریم.