بدعت در بهارستان

مدتی است که احمد علیرضابیگی، نماینده مردم تبریز در مجلس به دلیل افشای خبر اعطای خودروهای شاسی‌بلند به برخی نمایندگان مجلس تحت پیگرد قانونی قرار گرفته است. دلیل این اتفاق هم این است که برخی معتقدند او اعطای این خودروها را به پس‌گرفتن استیضاح وزیر پیشین صمت در نوبت اول استیضاح گره زده است. درحالی‌که بیگی بارها تأکید کرده که او این موضوع را به عنوان سؤالی از هیئت‌رئیسه مطرح کرده و از آنها خواسته ارتباط بین این موضوع با پس‌گرفتن امضای استیضاح در نوبت اول را روشن کند. علیرضابیگی طرح این موضوع را در راستای وظایف نمایندگی خود و مطالبه حقوق ملت می‌داند، اما هیئت نظارت بر رفتار نمایندگان پس از بررسی، مسئله فوق را در چارچوب وظایف نمایندگی تشخیص نداد و پرونده او را جهت پیگیری قضائی به قوه قضائیه ارسال کرد. به گفته این نماینده پس از حضور او در شعبه 1057 مشخص شد که وزیر صمت از او شکایتی نکرده و کیفرخواست بدون طرح شکایت برای این نماینده صادر شده است. بیگی همچنین نسبت به ممنوع‌النطق‌شدن خود که مدتی است اعمال می‌شود و اجازه تذکر و نطق در صحن مجلس را ندارد و روز یکشنبه رئیس مجلس هم این موضوع را از تریبون رسمی مجلس اعلام کرد، انتقاد کرد و گفت که این یک بدعت نادرست است و کسی حق ندارد نماینده‌ای را ممنوع‌البیان و ممنوع‌النطق کند. او گفت این یک آزمون بزرگ برای نمایندگان است و اگر سکوت کنند، این بدعت می‌تواند در قبال هر یک از نمایندگان که پیگیر مطالبات مردم باشد، اتفاق بیفتد. نماینده افشاکننده خودروهای شاسی‌بلند همچنین در ادامه از نامه خود به رئیس دستگاه قضا برای پیگیری ماجرا و دستور اژه‌ای مبنی بر تشکیل هیئتی از سوی دادستانی کل برای رسیدگی به موضوع خبر داد. موضوعی که باعث شد بعد از مدتی دوباره ماجرای شاسی‌بلندها و نماینده افشاگر این خبر در تیتر اخبار قرار بگیرد، این بود که روز گذشته محمدرضا صباغیان، نماینده مجلس، در تذکری شفاهی در صحن علنی خطاب به رئیس مجلس گفت: «امروز صبح که با آقای علیرضابیگی صحبت می‌کردم ایشان گفتند مدتی است از نطق هفت‌دقیقه‌ای محروم شده است. این شأن نمایندگی نیست، شاید فردا نوبت ما باشد. از ریاست مجلس شورای اسلامی انتظار می‌رود تا اجازه ندهند حقوق نمایندگان ضایع شود». اما محمدباقر قالیباف، در پاسخ به تذکر صباغیان این‌طور از تریبون رسمی مجلس اعلام کرد: «شورای نظارت بر رفتار نمایندگان نامه‌ای را به هیئت‌رئیسه نوشته و در آنجا بحثی داشته و بر این اساس است که آقای علیرضابیگی اجازه نطق ندارند. این تصمیم در هیئت‌رئیسه گرفته نشده بلکه تصمیم هیئت نظارت بر رفتار نمایندگان است». مسئله‌ای که قالیباف به آن اشاره کرد باعث تعجب همگان شد؛ چراکه طبق قانون اساسی و آیین‌نامه داخلی مجلس، کسی حق ندارد مانع از نطق و اظهارنظر نمایندگان شود و نماینده در اظهارنظر نسبت به موضوعات داخلی و خارجی آزاد است و کسی حق محدودکردن یا ممانعت از اظهار نظر نماینده را ندارد. ازاین‌رو به زعم برخی، شاهد بدعتی در مجلس از سوی هیئت نظارت بر رفتار نمایندگان و صحه‌گذاشتن بر این امر غیرقانونی از سوی هیئت‌رئیسه و شخص رئیس مجلس یازدهم هستیم. موضوعی که باعث واکنش منفی برخی نمایندگان نسبت به این تصمیم شد و در گفت‌وگو با «شرق» این اقدام هیئت‌رئیسه و رأی هیئت نظارت بر رفتار نمایندگان را غیرقانونی ترسیم کردند؛ چراکه هیچ ماده قانونی مبنی بر اعمال محرومیت نماینده از بیان نطق و تذکر نه در قانون اساسی و نه آیین‌نامه داخلی مجلس وجود ندارد.

در طول تاریخ نه چنین چیزی دیده و نه شنیده‌ام

جلال محمودزاده، نماینده مردم مهاباد در مجلس یازدهم در گفت‌وگو با «شرق» در واکنش به خبر ممنوع‌النطق‌شدن یکی از نمایندگان توسط هیئت نظارت بر رفتار نمایندگان و اجرای این رأی توسط هیئت‌رئیسه مجلس گفت: «این تصمیم غیرقانونی است و در آیین‌نامه داخلی چنین چیزی نداریم. این یک بدعت خطرناک است».

او تأکید کرد: «این کار خلاف قانون است و اگر اجازه نطق به او داده نشود، آقای بیگی به عنوان نماینده مجلس می‌تواند از طریق رسانه‌ها به این موضوع اعتراض کند». محمودزاده با ابراز تعجب از این تصمیم و اجرای آن توسط هیئت‌رئیسه، بیان کرد: «در طول تاریخ چنین چیزی را ندیده و نشنیده‌ام و این اقدامی خلاف قانون است».

نمایندگان باید به تصمیم هیئت نظارت واکنش نشان دهند

جبار کوچکی‌نژاد ارم‌ساداتی، نماینده مردم رشت در مجلس یازدهم نیز در گفت‌وگو با «شرق» با اشاره به اظهارات قالیباف در نطق پیش از دستور خود مبنی بر ممنوع‌النطق‌شدن علیرضابیگی، نماینده افشاکننده خودروهای شاسی‌بلند، اظهار کرد: «قانون اساسی چنین اجازه‌ای به هیئت نظارت بر رفتار نمایندگان و هیئت‌‌رئیسه مجلس نمی‌دهد که یک نماینده را از حق قانونی خود محروم کرده و جلوی نطق او را بگیرند». او ادامه داد: «برخی اصول قانون اساسی تأکید دارند که نماینده در بیان نطق آزاد است و کسی حق ندارد تریبون نماینده را ببندد و او را محدود کند و جلوی نطق او را بگیرد». کوچکی‌نژاد اضافه کرد: «اینکه هیئت نظارت بر رفتار نمایندگان جلوی نطق یک نماینده را بگیرد، خلاف قانون اساسی است و مجلس قطعا نسبت به موضوعی که آقای قالیباف اعلام کرد واکنش نشان خواهد داد؛ چراکه کسی حق ندارد اختیارات یک نماینده را محدود کند». نماینده مردم رشت با بیان اینکه نمایندگان باید به این موضوع واکنش نشان دهند، گفت: «اگر نمایندگان به این تصمیم هیئت نظارت و هیئت‌رئیسه واکنش نشان ندهند، قطعا اتفاقات دیگری در سایر حوزه‌ها رخ می‌دهد و مانع از آزادی بیان و رفتار نمایندگان می‌شود، بنابراین باید پیش از آن علاج چاره کنیم».

چنین ماده قانونی نداریم و این تصمیم خلاف قانون است

با وجودی که قالیباف اعلام کرد رأی هیئت نظارت بر رفتار نمایندگان به هیئت‌رئیسه مجلس اعلام شده و این ممنوع‌النطق‌شدن بیگی تصمیم آنها نیست، اما بیگی به «شرق» گفت چنین رأیی اصلا به او ابلاغ نشده است و همچنین وقتی از مصری، رئیس هیئت نظارت بر رفتار نمایندگان سؤال کرده که بر مبنای کدام ماده قانونی چنین تصمیمی برای او اتخاذ کرده‌اند، جوابی برای این سؤال نداشته است. در این راستا با حسن نوروزی، نایب‌رئیس کمیسیون حقوقی و قضائی مجلس نیز گفت‌وگویی داشتیم. نوروزی هم به «شرق» گفت که ممنوعیت اعلام‌شده برای آقای بیگی از سوی هیئت نظارت بر رفتار نمایندگان هیچ ماده قانونی ندارد و چنین چیزی نداریم، بنابراین این تصمیم خلاف قانون است.

نایب‌رئیس کمیسیون حقوقی و قضائی مجلس همچنین وعده داد که در این زمینه با رئیس هیئت نظارت بر رفتار نمایندگان صحبت خواهد کرد و مسئله را جویا می‌شود؛ چراکه چنین تصمیمی نادرست است و ماده قانونی ندارد.

واکنش عجیب سخنگوی هیئت نظارت به بستن تریبون نماینده

ماجرا وقتی جالب‌تر شد که سراغ موسی غضنفرآبادی، سخنگوی هیئت نظارت بر رفتار نمایندگان رفتیم. او در جمع خبرنگاران در مورد بستن تریبون علیرضا‌بیگی نماینده تبریز بر اساس تصمیم این هیئت گفت: «نمی‌دانم تریبون آقای بیگی تا چه زمانی بسته است».‌‌ سخنگوی هیئت نظارت بر رفتار نمایندگان همچنین درباره اینکه کدام ماده از آیین‌نامه داخلی مجلس اجازه و اختیار این کار را به هیئت نظارت داده است که تریبون یک نماینده را ببندد، بیان کرد: «دقیق ماده قانونی یادم نیست، اما قانون نظارت بر رفتار نمایندگان اجازه یک‌سری تصمیمات را به هیئت نظارت داده است که ما طبق آن این تصمیم را گرفتیم».

او درباره اینکه بستن تریبون نمایندگان اولین بار است که اتفاق می‌افتد و قبل از این شاهد چنین اتفاقی نبودیم، اظهار کرد: «شما اولین بار ندیدید، ولی بعدش می‌بینید». رئیس کمیسیون قضائی مجلس همچنین در پاسخ به این پرسش که آیا معتقدید این فتح بابی است برای موارد بعدی که تریبون نمایندگان از طرف هیئت نظارت بسته شود؟ گفت: «می‌روم نماز بخوانم، بعد مفصل توضیح می‌دهم»؛ اما او دیگر برای توضیح در بین خبرنگاران حاضر نشد!