ممات مایه حیات را جدی بگیریم!

کاهش بارندگی‌ها در سال‌های گذشته، مصرف بی‌رویه ذخایر آب‌های زیر‌زمینی در کشاورزی و صنعت و نبود مدیریت صحیح مصرف آب ذخایر سدهای کشور را کاهش داده و هنوز فصل گرما فرا‌ نرسیده، با کاهش حدود 50‌درصدی روبه‌رو هستند. مشکل کمبود آب در ایران یکی از مهم‌ترین چالش‌هایی است که کشور ما با آن روبه‌روست و در سال‌های اخیر به دلیل کاهش بارندگی‌ها، تغییر الگوی مصرف آب، شوری و کاهش منابع آبی، این مشکل به‌شدت بیشتر شده است. به‌ طور کلی، مشکلات کم‌آبی در ایران شامل موارد زیر می‌شود:

1- کاهش منابع آبی: این مشکل به دلیل کمبود بارندگی‌ها، تغییر در الگوی بارش‌ها، کاهش سطح آب زیرزمینی و سایر علل به وجود آمده است.

2- شوری: ایران کشوری با خشک‌سالی طولانی و شرایط آب‌و‌هوایی سخت است. به‌همین‌دلیل آب در بسیاری از مناطق کشور با شوری بالا همراه است که این موضوع باعث کاهش کارایی و کیفیت منابع آبی شده است.

3- ناکارآمدی در مصرف آب: از مهم‌ترین دلایل کمبود آب در ایران عدم بهره‌وری صحیح و ناکارآمد در مصرف آب است که شامل تلف‌کردن آب، استفاده‌نکردن از فناوری‌های صحیح در کشاورزی و دامداری، اتلاف آب به دلیل ترکیبات غیرضروری در آب شرب و سایر موارد است.

4- کاهش توانایی دولت در مدیریت آب: مدیریت منابع آب در ایران در دست دولت است؛ اما به دلیل مشکلات سیاسی، اقتصادی و مدیریتی، دولت نتوانسته است این مشکل را به صورت کامل حل کند.

برای مدیریت بهتر منابع آبی در ایران، می‌توان راهکارهایی را پیشنهاد داد که به‌ طور کلی به دو دسته «راهکارهای فنی و فیزیکی» و «راهکارهای مدیریتی و سیاسی»

 تقسیم می‌شوند.

الف- راهکارهای فنی و فیزیکی شامل موارد زیر می‌شوند:

 استفاده از فناوری‌های جدید در مدیریت منابع آبی، شامل استفاده از سامانه‌های هوشمند و اینترنت اشیا برای کنترل و مدیریت منابع آبی.

 استفاده از سیستم‌های تصفیه و بازیافت آب، به منظور استفاده دوباره از آب در بخش‌های مختلف ازجمله کشاورزی، صنعت و شهری.

 توسعه سیستم‌های تخصیص آب، به منظور توزیع عادلانه‌تر و بهینه‌تر منابع آبی بین بخش‌های مختلف.

ب- راهکارهای مدیریتی و سیاسی شامل موارد زیر می‌شوند:

 توسعه سیاست‌های جدید در مدیریت منابع آبی، به منظور تنظیم مصرف و مدیریت بهینه منابع آبی.

 توسعه قوانین و مقررات جدید در زمینه حفاظت و مدیریت منابع آبی در سطح کشور و به منظور کاهش تلفات آب.

 آموزش و ایجاد آگاهی در جامعه، به منظور ترویج مصرف صحیح و اقتصادی آب، افزایش شفافیت و تعامل با جامعه و ترویج تولید کم‌آبی و کشاورزی پایدار.

 همکاری بین دولت و بخش خصوصی در زمینه توسعه فناوری‌های جدید و بهبود مدیریت منابع آبی.

راهکارهای فوق می‌توانند در بهبود مدیریت منابع آبی در ایران مؤثر باشند و به کاهش کمبود آب و افزایش بهره‌وری در استفاده از منابع آبی کشور کمک کنند.