نگاه رئیس سیا به تحولات اخیر روسیه

رئیس سازمان سیا می‌گوید شورش مسلحانه یوگنی پریگوژین، رهبر گروه واگنر، چالشی برای دولت روسیه به شمار می‌رفت و تأثیری مخرب بر برنامه‌های ولادیمیر پوتین در جنگ او در اوکراین برجا گذاشت. ویلیام برنز که در بنیاد دیپچلی بریتانیا سخنرانی می‌کرد با اشاره به تحولاتی که در هفته اخیر درباره شورش گروه مزدور واگنر اتفاق افتاد گفت: «قابل توجه است که پریگوژین پیش از اقدامات خود علیه دولت روسیه اظهارات قاطع و کوبنده‌ای درباره منطق دروغین کرملین برای تهاجم به اوکراین مطرح کرد. تأثیر این سخنان و آن اقدامات باقی خواهد ماند و به صورت واضحی نشان می‌دهد که جنگ پوتین چه اثرات مخربی حتی بر جامعه و رژیم خودش بر جای گذاشته است».

پریگوژین که از نزدیکان حکومت روسیه به شمار می‌رفت با سربازان خود که تحت عنوان گروه واگنر شناخته می‌شوند نقش مهمی در حملات روسیه به اوکراین ایفا کرد اما ادامه اختلافات او با سران ارتش باعث شد پریگوژین تصمیم بگیرد نیروهایش را به سمت مرزهای روسیه گسیل کند و به تندی پوتین و کرملین را خطاب قرار دهد. با این حال با مداخله و میانجیگری الکساندر لوکاشنکو، رئیس‌جمهوری بلاروس، پریگوژین و نیروهایش از ادامه مسیر منصرف و در نهایت او به‌همراه سربازانش به بلاروس منتقل شدند.

برنز که خود از سال ۲۰۰۵ تا ۲۰۰۸ سفیر آمریکا در روسیه بوده و شناخت کامل و جامعی از وضعیت سیاست در این کشور دارد، تأکید کرد که این حمله باعث تضعیف بیشتر روسیه می‌شود. این دیپلمات پیشین آمریکایی که در سال ۲۰۲۱ به عنوان مدیر سیا منصوب شده شورش پریگوژین را «چالش مسلحانه برای دولت روسیه» معرفی کرد. او همچنین تأکید کرد که این شورش یک مسئله داخلی روسیه بوده و ایالات متحده در آن نقشی نداشته و نخواهد داشت.

سرگئی لاوروف پس از شورش نافرجام واگنر در اظهاراتی گفته بود که روسیه پس از این شورش قوی‌تر ظاهر خواهد شد. او همچنین اضافه کرده بود که غرب نباید نگران ثبات در بزرگ‌ترین کشور دارنده سلاح هسته‌ای باشد. برنز با اشاره به این جمله لاوروف در صحبت‌هایی تأکید کرد که حمله روسیه به اوکراین و راه‌انداختن این جنگ آشکارا به ضعف نظامی روسیه و آسیب‌رساندن به اقتصاد این کشور انجامیده، درحالی‌که ناتو در این مدت قوی‌تر و بزرگ‌تر شده است. او همچنین تأکید کرد که این روسیه است که در این میدان شکست خورده است. او همچنین در ادامه پیش‌بینی کرد که با اشتباهات پوتین، روسیه در آینده ضعیف‌تر و به یک شریک کوچک و مستعمره چین بدل خواهد شد.

برنز در بخش دیگری از صحبت‌هایش با اشاره به گسترش نارضایتی‌ها از حمله روسیه به اوکراین در درون آن کشور گفت: «این نارضایتی‌ها فرصتی نادر برای استخدام جاسوسان سیا از داخل روسیه برای ما ایجاد می‌کند، چراکه جامعه این کشور از مشکلاتی که این جنگ برای آنها ایجاد کرده ناراضی هستند و ما هم این فرصت را از دست نمی‌دهیم». پیش از این روسیه، واشنگتن را متهم کرده بود که در حال تشویق روس‌ها برای جاسوسی برای آمریکا هستند.

ویلیام برنز اخیرا از اوکراین بازدید و با مسئولان اطلاعاتی و ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهوری این کشور، دیدار و گفت‌وگو کرده بود. روزنامه واشنگتن‌پست زمان انجام این سفر را ماه ژوئن اعلام کرده است. این نشریه آمریکایی همچنین یادآور شده است که رئیس سیا در جریان گفت‌وگو با مقامات اوکراینی بر تبادل اطلاعات با این کشور به منظور دفاع برابر متجاوزان روس تأکید کرده است. این سفر که پیش‌تر در زمان وقوع علنی نشده بود در حالی صورت گرفته که نیروهای اوکراینی در حال انجام عملیات ضد تهاجمی در شرق و جنوب این کشور علیه مواضع ارتش روسیه هستند؛ این عملیات از ماه ژوئن آغاز شده است. انتظار می‌رود این سفر قبل از تحولات اخیر روسیه و نافرمانی واگنر صورت گرفته باشد.

اوکراین در مجموع تاکنون نسبت به اعلام جزئیات دقیق و دستاوردهای عملیات ضد تهاجمی ارتش خود که از ماه ژوئن برای بازپس‌گیری سرزمین‌های اشغالی در جنوب و شرق این کشور آغاز شده، بسیار محتاط عمل کرده است.