بهروز غریب‌پور در گفت‌وگو با «شرق» از گذشته و امروز نمایش عروسکی گفت
بعضی‌ها دیر به فکر فرهنگ ایران می‌افتند
بهروز غریب‌پور نامی شناخته‌شده در عرصه هنرهای نمایشی است؛ از صاحب‌سبک‌های نمایش عروسکی، خالق اپرای عروسکی و از بانیان و دبیر چندین دوره جشنواره بین‌المللی نمایش عروسکی (مبارک) که حالا در حال عبور از 19سالگی است. بهروز غریب‌پور از سال ۱۳۴۶ تاکنون بیش از ۵۰ نمایش و اپرای عروسکی را طراحی و کارگردانی کرده و بیش از ۲۰ اثر نوشته و ترجمه در کارنامه او هست. غریب‌پور، کارگردان و سرپرست گروه تئاتر عروسکی آران، نخستین بار با به روی صحنه بردن اپرای عروسکی رستم و سهراب به آهنگ‌سازی لوریس چکناوریان در سال ۱۳۸۳ در تالار فردوسی، مسیر خلق اپرای ایرانی را تحقق بخشید
فرید اخباری: بهروز غریب‌پور نامی شناخته‌شده در عرصه هنرهای نمایشی است؛ از صاحب‌سبک‌های نمایش عروسکی، خالق اپرای عروسکی و از بانیان و دبیر چندین دوره جشنواره بین‌المللی نمایش عروسکی (مبارک) که حالا در حال عبور از 19سالگی است. بهروز غریب‌پور از سال ۱۳۴۶ تاکنون بیش از ۵۰ نمایش و اپرای عروسکی را طراحی و کارگردانی کرده و بیش از ۲۰ اثر نوشته و ترجمه در کارنامه او هست. غریب‌پور، کارگردان و سرپرست گروه تئاتر عروسکی آران، نخستین بار با به روی صحنه بردن اپرای عروسکی رستم و سهراب به آهنگ‌سازی لوریس چکناوریان در سال ۱۳۸۳ در تالار فردوسی، مسیر خلق اپرای ایرانی را تحقق بخشید. اپرای رستم و سهراب اولین اپرای عروسکی با استفاده از عروسک‌های نخی (ماریونت) با زبان شعر و اندیشه شاعر شاهنامه ابوالقاسم فردوسی بود. او در دومین اثر از اپرای عروسکی، اپرای مکبث را در سال ۱۳۸۶ در تالار فردوسی به روی صحنه برد.
اجرای موفق اپرای مکبث در عرصه بین‌المللی، بیانگر دستیابی غریب‌پور و گروهش به شیوه نوین و بدیع در بازی‌دهندگی عروسک‌های نخی بود. سومین تجربه اپرای عروسکی گروه تئاتر عروسکی آران، اپرای عاشورا بود در سال ۱۳۸۷ که به نویسندگی و کارگردانی بهروز غریب‌پور در تالار فردوسی به روی صحنه رفت.
او در یکی از روزهای برپایی نوزدهمین جشنواره بین‌المللی نمایش عروسکی تهران (مبارک) به تالار مولوی آمد تا نمایشی از کشور پرو را ببیند.
غریب‌پور پس از پایان این نمایش در حالی که نمی‌توانست شوقش را از حضوری مجدد در سالن نمایش عروسکی پنهان کند، به «شرق» گفت: من از پنج، شش دهه پیش و در سال 1349 با معرفی خیمه‌شب‌بازی ایرانی و برگزاری هفته خیمه‌شب‌بازی، تلاش کردم که نمایش هنری و سنتی ایران را به دنیا معرفی کنم. هنوز هم دغدغه این هنر را دارم. هشت سال است که جزء هیئت‌مدیره اتحادیه نمایش بین‌المللی عروسکی هستم و هر بار در جشنواره‌ای شرکت می‌کنم سعی دارم فعالیت گروه‌های عروسکی تهران را به نمایش بگذارم. امروز وقتی بعضی از موزه‌های عروسکی دنیا را می‌بینید، عکس جشنواره‌ها و عروسک‌های مدرن و سنتی ایرانی در این موزه‌ها دیده می‌شود. خوشبختانه رشد فزاینده‌ای در معرفی نمایش عروسکی ایرانی در دنیا داریم و گاهی در جشنواره‌‌های مختلف خیلی خوب درخشیده‌ایم.
او به حضور تماشاگرانی از طیف‌های مختلف و عمدتا جوان که مشتاقانه به سالن تئاتر آمده‌اند تا نمایش عروسکی را ببینند، اشاره می‌کند و از این حضور، ابراز رضایت دارد. غریب‌پور می‌گوید: تفاوت عمده‌ای بین انواع نمایش‌های عروسکی وجود دارد. الان اپرای عروسکی که من بانی آن بودم، دست‌به‌دست در فضای مجازی می‌گردد و جایگاه خود را بین مردم پیدا کرده است، اما بعضی از اجراها نیز به همان فضایی که اجرا شده‌اند محدود می‌شوند. اگرچه نمایش عروسکی بین کودکان و نوجوانان بیشتر جا افتاده اما برای گسترش آن، بودجه‌ای تعیین نشده است. اگر بودجه آن تأمین شود قطعا اتفاقات خوبی رخ خواهد داد.
او در پاسخ به این پرسش که کدام نهادهای دولتی در گسترش نمایش عروسکی تأثیرگذار هستند، گفت: نمایش عروسکی می‌تواند متولیان مختلفی داشته باشد. صداوسیما، آموزش‌و‌پرورش، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، سازمان تبلیغات و... می‌توانند متولی نمایش عروسکی باشند. شما وقتی کانالی به تولید نمایش عروسکی اختصاص می‌دهید، صداوسیما برای گسترش در سالن‌های استانی، وزارت فرهنگ و ارشاد برای نمایش داستان‌های مذهبی، سازمان تبلیغات و حتی ارتش جمهوری اسلامی برای کارناوال و جشن‌‌ها می‌توانند متولی تئاتر باشند. حتی وزارت بهداشت برای انتقال نکات بهداشتی و درمانی می‌تواند از نمایش عروسکی استفاده کند.
غریب‌پور در بخش دیگری از صحبت‌هایش گفت: بعضی‌ها را بمب اتمی هم بیدار نمی‌کند و زمانی که کفگیر به ته دیگ خورد و متوجه شدند که نسل جدید با فرهنگ غرب بیشتر از فرهنگ کشور خود آشنایی دارند، از خواب بیدار شده و به فکر فرهنگ ایران می‌افتند.
امضای ماندگار بهروز غریب‌پور بر اپرای عروسکی مانده است، اما آیا در وضعیت فعلی می‌توان به اجرای این اپراها امیدوار بود؟ او دراین‌باره می‌گوید: من مجموعه نمایش‌هایی را در قالب اپرای نمایشی و معرفی شعرای ایرانی از‌جمله حافظ، فردوسی، مولوی و... روی صحنه بردم که با استقبال خوبی مواجه شد، اما از آنجایی که وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به وظیفه خود در تأمین بودجه عمل نکرد، ادامه‌دار نشد. از طرفی من از سال 96 تا به امروز دنبال بودجه نمایش جدیدم با نام «همای همایون» بر اساس خواجوی‌کرمانی هستم که متأسفانه به بن‌بست خورده و بی‌نتیجه مانده است و اجازه گسترش نداده‌اند. بااین‌حال، خوشبختانه مردم با استقبالی که از آثار گروه نمایشی آران داشتند، نشان دادند که به شعرای ایرانی ارادت دارند. همچنان معتقد هستم که باید بودجه‌ای مستمر برای نمایش عروسکی وجود داشته باشد تا به نتایج خوبی در این زمینه برسیم.
غریب‌پور البته آن روی ماجرا را هم از یاد نمی‌برد و بر ارتقای آن تأکید می‌کند؛ «متأسفانه دانشکده‌های نمایش عروسکی امکانات لازم از‌جمله پلاتو، کارگاه ساخت عروسک، شناخت متریال و... را ندارند و این یکی از اساسی‌ترین مشکلاتی است که سد راه دانشجویان شده که نشان می‌دهد دانشجویان بر اساس استعداد و به صورت خودجوش رشد می‌کنند».
