|

‌حشدالشعبی در دانشگاه تهران

معاون تعلیم و تربیت گروه حشدالشعبی از انعقاد یک توافق با دانشگاه تهران برای اعزام دانشجو به این دانشگاه خبر داده است. حسین موسوی‌بخاتی مقام حشدالشعبی در یک نشست با حضور رئیس دانشگاه تهران گفته در سفری که به تهران داشته توافق همکاری با دانشگاه تهران را منعقد کرده است.

‌حشدالشعبی در دانشگاه تهران

شرق: معاون تعلیم و تربیت گروه حشدالشعبی از انعقاد یک توافق با دانشگاه تهران برای اعزام دانشجو به این دانشگاه خبر داده است. حسین موسوی‌بخاتی مقام حشدالشعبی در یک نشست با حضور رئیس دانشگاه تهران گفته در سفری که به تهران داشته توافق همکاری با دانشگاه تهران را منعقد کرده است.

مصطفی رستمی، نماینده رهبری در دانشگاه‌ها، در این نشست از حضور نیروهای حشدالشعبی در دانشگاه‌های ایران استقبال کرد و گفت: «ما ضمن استقبال از مراودات علمی و فرهنگی با کشور دوست و برادر عراق و برادران مجاهدمان در حشدالشعبی، آمادگی خود را برای هرگونه همکاری و همیاری اعلام می‌داریم».

محمد مقیمی، رئیس دانشگاه تهران که طرف توافق حشدالشعبی بوده هم در توضیح گفته هدف‌گذاری اصلی این دانشگاه را «بر روی دوستانمان در حشدالشعبی» قرار دادیم و «بسترسازی برای پذیرش دانشجویان کشورهای محور مقاومت» را با همین دیدگاه با جدیت دنبال می‌کنیم.

بررسی تاریخچه اعطای بورسیه و جذب دانشجوی خارجی در ایران بعد از انقلاب و عملکرد دولت ابراهیم رئیسی در امتداد این سابقه از همین منظر اهمیت دارد.

پیشینه اختصاص اولین بورسیه‌های تحصیلی ایران به سال 1376 برمی‌گردد. در این سال «شورای فلسطین و دانشگاه» با ابتکار مصطفی معین، وزیر وقت وزارت فرهنگ و آموزش عالی تشکیل شد. در راستای «قانون حمایت از انقلاب مردم فلسطین» در 1376، «شورای فلسطین و دانشگاه» شروع به فعالیت کرد، این شورا علاوه بر تصویب آیین‌نامه حمایت از پژوهش‌ها و پایان‌نامه‌های مرتبط با مسئله فلسطین، فعالیت‌های دیگری از جمله اعطای فرصت تحصیل به دانشجویان فلسطینی، اردنی، سوری و لبنانی را هم در دستور کار داشت. تشکیل اداره دانشجویان غیرایرانی در معاونت دانشجویی وزارت علوم هم در واقع از دستاوردهای این شورا محسوب می‌شد که بعدها جذب دانشجویان خارجی دیگر را هم در دستور کار قرار داد.

سید ابوالحسن ریاضی، معاون پیشین سازمان امور دانشجویان وزارت علوم، درباره سابقه جذب دانشجویان خارجی در ایران و ضوابط و مقررات مربوط به پذیرش خارجی‌ها گفت‌وگو کرده است.

جذب دانشجوی خارجی در دانشگاه‌های ایران تابع چه قواعدی است؟

شورای عالی انقلاب فرهنگی یک مصوبه برای جذب دانشجوی خارجی دارد که طی آن ضوابطی را که دانشگاه‌ها براساس آن می‌توانند دانشجوی غیرایرانی جذب کنند، تبیین کرده است.

شورایی در این موارد تصمیم‌گیری می‌کند که همین شورا به بعضی از دانشگاه‌های طراز اول کشور اختیاراتی اعطا کرده که طی آن می‌توانند رأسا اقدام به جذب دانشجو کنند. اما اقدامات همه دانشگاه‌ها به‌ویژه دانشگاه‌های طراز اول هم باید تابع عرف آکادمیک باشد و هم چارچوب و مقررات.

اولویت‌های جذب دانشجویان خارجی از نظر این شورا چه بوده است؟

پیش از این درباره دانشجویان لیسانس و مقاطع تحصیلی ابتدا اولویت با دانشجویان داخلی بود و سپس در رشته و ظرفیت‌های خالی، موضوع دانشجوی خارجی مطرح می‌شد. چارچوب پذیرش دانشجویان نیز مبتنی بر منافع ملی و با هماهنگی سایر دستگاه‌ها از جمله وزارت خارجه تعیین می‌شد؛ برای مثال زبان فارسی همواره جزء اولویت‌ها بود یا آموزش برخی از رشته‌ها مانند مهندسی آب یا نفت برای همسایگان ممنوع بود.

امضای یک تفاهم‌نامه حشدالشعبی با دانشگاه‌ها یا وزارت علوم در چارچوب این مقررات چه معنایی دارد؟

اینکه یک دانشگاه با یک گروه غیردانشگاهی وارد توافق شود، نه عرف بوده و نه منطقی است. شأن دانشگاه بسیار بالاتر از این است که کنار مجموعه‌ای غیر از هم‌جنس خود بنشیند. چنان‌که در سوابق هم قابل مشاهده است ما همواره با وزارت علوم عراق و دانشگاه‌های ما با دانشگاه‌های هم‌عرض خود موافقت‌نامه همکاری امضا کرده‌اند. اساسا این پرسش را باید امضاکنندگان دانشگاه تهران پاسخ دهند که روال‌های قبلی برای پذیرش دانشجویان عراقی چه مشکلی داشته که به این نتیجه رسیده‌اند که مستقیم با یک گروه غیردانشگاهی تفاهم‌نامه امضا کنند؟ آیا حشدالشعبی نمی‌توانسته در درون کشور خود و از طریق وزارت علوم عراق نیازهای خود را برآورده کند؟ آیا تفاهم‌نامه دو دولت ایران و عراق نمی‌توانست تکمیل و بازنگری شود؟ آیا حشدالشعبی نمی‌توانسته از طریق یکی از دانشگاه‌های عراق با یکی از دانشگاه‌های ایران تقاضاهای خود را دنبال کند؟ هرچند شورای عالی انقلاب فرهنگی به دانشگاه‌های برتر این اجازه را داده که مستقل اقدام به پذیرش دانشجو کنند، ولی سازوکار کلی و از همه مهم‌تر عرف آکادمیک به‌هیچ‌وجه اجازه انعقاد یک توافق بین دانشگاه مادر ایران با یک نیروی غیرعلمی را نمی‌دهد. 

آیا در دهه‌های گذشته سابقه داشته که ایران دست به اقدام مشابهی بزند و با ضوابط غیرعلمی و سیاسی، به اتباع خارجی پذیرش دانشگاهی بدهد؟

اولین بورسیه‌های تحصیلی در ایران هم ذیل قانون حمایت از انقلاب مردم فلسطین در دولت اصلاحات داده شد اما حتی در آن زمان هم وزارت علوم خود را مخاطب گروه‌های غیردانشگاهی قرار نداد و براساس قواعد علمی و مقررات دانشگاهی تلاش کرد استعدادهای برتر را جذب دانشگاه‌های کشور کند و هرگز قرارداد یا تفاهم‌نامه‌ای با گروهای غیرعلمی منعقد نکرده بود.