به نام کودکان به نفع بلندمرتبه‌سازان

زمستان سال گذشته بود که جلسات مقدماتی تهیه سند همکاری وزارت آموزش و پرورش و شهرداری تهران در حوزه‌های فرهنگی و اجتماعی با موضوع مولدسازی سرمایه‌های آموزش و پرورش و با رویکرد نوسازی و توسعه فضاهای آموزشی و همچنین تولید مسکن برای فرهنگیان، برگزار شد. در این جلسه شهردار تهران از یک تفاهم بزرگ با این وزارتخانه سخن گفت، اینکه ظرفیت‌های آموزش و پرورش مولدسازی شود و در خدمت توسعه آموزشی قرار گیرد.

شاید بتوان درخواست ساخت‌وساز در یکی از زمین‌های کانون پرورش فکری را نتیجه همین تفاهم‌نامه دانست. تفاهم‌نامه‌ای که شهرداری و کانون پرورش فکری کودکان آن را ایجاد یک ظرفیت بزرگ برای کودکان توصیف می‌کنند و درباره ساخت یک برج 35طبقه در کنار آن در زمینی که مختص کودکان است سکوت می‌کنند.

درخواست اصلی کانون پرورش احداث بنای تجاری و اداری ۳۵طبقه روی همکف و احداث بنای شهر کودک در سه طبقه است.

براساس طرح تفصیلی این ملک در زیرپهنه 123S (محورها و گستره‌های تجاری، اداری و خدماتی در مقیاس منطقه‌ای – حداکثر تراکم ساختمانی340 درصد به‌صورت شش طبقه - تا دو طبقه 80 درصد و طبقات بالا 45 درصد- حداقل اندازه قطعه 750 مترمربع - حداقل عرض معبر 14 متر) واقع شده است. طبق ضوابط خاص ملک در سامانه طرح تفصیلی مشمول حداکثر تراکم ساختمانی 385 درصد در هفت طبقه می‌شود. همچنین این ملک دارای هاشور تثبیت‌شده کانون پرورش فکری کودکان است و کاربری طرح تفصیلی قدیم فرهنگی – مذهبی است.

در این پرونده آمده:‌ سایت مورد مطالعه در مجاورت چهار معبر قرار گرفته، غرب ملک تعدادی بنای نیمه‌کاره و شرق ملک ساختمان دو طبقه کانون پرورش فکری کودکان دایر و فعال است. از سوی سازمان نوسازی شهر تهران امکان‌سنجی تقاضای احداث بنای تجاری – اداری 35 طبقه روی همکف تجاری و شهر کودک سه طبقه روی همکف تجاری – فرهنگی با تراکم کل 142.07 درصد و فضای سبز مرتبط (باغ ایرانی و باغ‌بازی‌های اقوام) مطرح شده است.

این درخواست شامل شهر کودک؛ (تراکم درخواستی 35.53 درصد)، زیرزمین اول جهت استفاده پارکینگ و مشاعات در سطح اشغال ٣١.١٢ درصد، همکف جهت استفاده شهربازی، بازارچه کودک، نمایشگاه شرکت‌های دانش‌بنیان، کافه‌رستوران، سینما، کتابخانه، کتابفروشی، بوم‌شناسی، اقوام ایران، هنر معماری (مجموعا هشت هزارو 120 مترمربع) و مشاعات در سطح اشغال 17.83 درصد، طبقه اول جهت استفاده شهر زمین و کهکشان، شهر تکامل، شهر علم، شهر آب، سالن چندمنظوره و مشاعات در سطح اشغال 11.10 درصد، طبقه دوم جهت استفاده شهر رباتیک، شهر تکامل، شهر مشاغل، شهر سازندگی و مشاعات در سطح اشغال 5.31 درصد، طبقه سوم جهت استفاده نمایشگاه دوره‌ای، کافه پذیرایی، سرویس بهداشتی و مشاعات در سطح اشغال 1.29 درصد، ساختمان 35 طبقه تجاری -اداری (مساحت عرصه هفت هزارو 200 مترمربع): (تراکم درخواستی درصد 106.37)، زیرزمین‌های دوم تا هفتم جهت استفاده پارکینگ و مشاعات در سطح اشغال 15.81 درصد، زیرزمین اول جهت استفاده انبار و مشاعات در سطح اشغال 15.81 درصد، همکف و طبقات اول و دوم جهت استفاده تجاری و مشاعات در سطح اشغال 8.39 درصد، طبقات سوم تا ششم جهت استفاده واحد اداری و مشاعات در سطح اشغال 5.22 درصد، طبقات هفتم تا سی‌وپنجم جهت استفاده واحد اداری و مشاعات در سطح اشغال 2.08 درصد (ملاک محاسبه تراکم و سطح اشغال مساحت کل طبق سند 45526/20 مترمربع است) می‌شود. در توضیحات تکمیلی این پرونده آمده که فاقد رأی کمیسیون ماده 7 و ماده 12 است همچنین اسناد مالکیت قطعی ارائه نشده است. همچنین در این پرونده آمده طی بند 5 مصوبه 396 کمیسیون ماده 5 مورخ 85.04.06، شهرداری منطقه 2 تقاضای تغییر کاربری املاک ثبتی واقع در شهرک قدس بلوار پونک - مابین خیابان‌های شهید حسن سیف و شهید محمدمهدی فرحزادی بلوک 6B17 را از فرهنگی و مذهبی و آموزشی و فضای سبز به فرهنگی آموزشی مطرح کرده که مشروط به رعایت سرانه فضای سبز مناسب موافقت به عمل آمد. در این توضیحات تأکید شده: با عنایت به نامه دفتر مقام معظم رهبری به شماره 1/22630 مورخ 1392.1.18  به عنوان رئیس محترم ستاد اجرائی فرمان حضرت امام (ره) اعلام می‌دارد: بنا به دستور مقام معظم رهبری مد ظله العالی مالکیت زمین به کانون منتقل و بدهی آن به بنیاد مستضعفان بخشیده شود. این دستور در تاریخ 1371.03.31 به ریاست وقت بنیاد مستضعفان ابلاغ شده است که در بند 5 مصوبه 396 نیز به آن استناد شده است. همچنین کمیسیون ماده پنج شهرداری تهران در مهر سال 85 به شهرداری منطقه 2 درخصوص این ملک اعلام کرده اولا فضای سبز واقع در قسمت جنوبی زمین مذکور تثبیت و احیا شود، ثانیا ضمن رعایت مفاد بند 5 مصوبه 396 کمیسیون ماده 5 طراحی مجموعه کانون به گونه‌ای باشد تا در آن فضای سبز مطلوب و مناسبی پیش‌بینی شود. گواهی عدم خلاف در سال 88 به صورت دو طبقه زیرزمین، طبقه همکف با نیم‌طبقه داخلی و طبقه اول، جمعا چهار طبقه به صورت یک واحد با کاربرد فرهنگی است. تفاهم‌نامه فی‌مابین شهرداری تهران به نمایندگی سازمان نوسازی شهر تهران و کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان مثبوت در دبیرخانه سازمان نوسازی شهر تهران به شماره در سال گذشته در جهت همکاری و مشارکت در ساخت و بهره‌برداری مجموعه‌های خدماتی (فرهنگی و هنری و فضای سبز و...) و همکاری و مشارکت در تولید واحد مسکونی در اراضی متعلق به کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان در مناطق شهرداری تهران، صورت گرفته است.

در این پرونده تأکید شده شرکت آب منطقه‌ای تهران طی نامه در سال 85، اعلام کرده: مسیل واردشده در ملک از حد شمال بوده و پس از طی 400 متر از جنوب ملک خارج می‌شود، ضمنا اشاره شده به استناد ماده یک آیین‌نامه اجرائی نحوه تبیین بستر و حریم رودخانه، مسیل‌ها، انهار و برکه‌های طبیعی حریمی معادل پنچ متر از لبه‌های فوقانی بستر مسیل مذکور تعیین شده و ضمن رعایت حقوق عمومی و ارتفاقی وزارت نیرو، از صدور هرگونه مجوز احداث بنا و یا دخل و تصرف و یا ساخت‌وساز و یا پایان کار برای بستر و حریم مسیل فوق‌الذکر خودداری کند. اداره کل حقوقی وزارت نیرو طی نامه‌ای در سال 86 در پاسخ به شرکت آب منطقه‌ای تهران اعلام کرده، ملک مورد نظر از حکم مسیل خارج و احکام مربوطه در مورد آن جاری نخواهد بود و بر حسب اعلام نمایندگان کانون ملک مزبور قبل از سال 1347 انتقال سند شده لذا از این حیث اشکالی به اعتبار اسناد مالکیت صادره قبل از سال 47 وارد نبوده و ادعای مالکیت دولت نسبت به آن منتفی است. با توجه به موضوع درخواست متقاضی مبنی بر احداث بنای اداری – تجاری، بررسی قانون منع فروش موضوعیت ندارد.

برخی از کارشناسان حوزه شهری از ورود سازمان نوسازی به این تفاهم‌نامه انتقاد می‌کنند و معتقدند در کجای شرح وظایف سازمان نوسازی شهر تهران مأموریت مشارکت در احداث مجتمع تجاری فرهنگی آن هم در منطقه متمول شهری و خارج از بافت فرسوده را به این سازمان محول کرده است؟ در حالی که شهر تهران با ۱۵۹ هزار پلاک فرسوده نوسازی‌نشده نیازمند شدید نوسازی در بافت فرسوده است. این در حالی است که درگیرشدن سازمان به فعالیت‌های غیرموظف و انحراف از مأموریت اصلی در حوزه بازآفرینی، مقاوم‌سازی و نوسازی باعث شده در برنامه‌ریزی نوسازی سالانه فقط سه درصد از پلاک‌های فرسوده در دستور کار قرار داده شود، یعنی اینکه با این سرعت ۳۳ سال زمان لازم خواهد بود تا ساختمان‌های فرسوده رو به زوال بافت‌های فرسوده نوسازی شوند. دست‌بردن به دارایی مجموعه کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان و بردن آن به زیر بار ساختمان‌های تجاری و مسکونی یا هر کاربری دیگر به غیر از نیازهای اصلی کودک و نوجوان تحت هر عنوانی (مولدسازی) و... منتقدان جدی دارد. همچنین این مجموعه ۴۵ هزار مترمربعی که مدت‌های طولانی پس از انقلاب در اختیار بنیاد مستضعفان قرار گرفته بود، به دستور مقام معظم رهبری پس گرفته شده و به کانون بازگردانده شده است. این موضوع اهمیت و ضرورت توجه به حوزه کودکان و نوجوانان را نشان می‌دهد.

این در حالی است که مسعود امجدیان رئیس اداره حقوقی، املاک و حمایت قضائی کارکنان کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان در این خصوص توضیح داده که این درخواست در راستای قانون مولدسازی و برای خلق ارزش و افزایش

درآمدهای پایدار بوده و پس از تفاهم‌نامه همکاری مشترک با سازمان نوسازی شهرداری شهر تهران با موضوع همکاری و مشارکت در ساخت بزرگ‌ترین «شهر جهانی کودک و نوجوان» در خاورمیانه و در محل تهران، شهرک قدس (غرب)، خیابان شهید حسن سیف است.

رئیس اداره حقوقی، املاک و حمایت قضائی کارکنان کانون یادآور شد: محل موصوف با هدف ساخت، تجهیز و بهره‌برداری مجموعه‌های خدماتی (فرهنگی، هنری، آموزشی، تفریحی، فراغتی، تجاری و فضای سبز و باز) برای رشد و پرورش فکری و ذوقی کودکان و نوجوانان و کمک به شکوفایی استعدادهای آنان بر اساس ارزش‌ها و نظام تعلیم و تربیت اسلامی در طرح مشارکت قرار گرفته است.

به گفته او پردیس «شهر جهانی کودک و نوجوان» دارای پنج طبقه و کاملا با معماری ایرانی اسلامی بنا خواهد شد و فعالیت‌هایی شامل شهر سازندگی، شهر تکامل، شهر مشاغل، بوم‌شناسی اقوام ایران، بازارچه کودک، شهر بازی، نمایشگاه و فعالیت‌های شرکت‌های دانش‌بنیان، شهر زمین و کهکشان، شهر رباتیک، سالن سینما و تئاتر و هنر و معماری در آن صورت خواهد پذیرفت و راهبری کل پروژه از تهیه طرح تا اتمام عملیات ساختمانی شهر جهانی کودک بر عهده سازمان نوسازی شهرداری شهر تهران بوده و طرح موصوف مجوز کمیسیون ماده ۵ شهرداری تهران را نیز اخذ کرده است. ایجاد ساختمان کودک مورد تأکید مدیران شهری هم هست.

سیدمهدی هدایت هم درخصوص ماجرای تخریب ساختمان کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان در شهرک قدس (شهرک غرب) به رسانه گفته است: از چند دهه قبل حدود 4.5 هکتار زمین در این بخش از شهر تهران بلااستفاده مانده بود و در چنین زمین وسیعی فقط ساختمان نیمه‌کاره‌ای به عنوان انبار کانون پرورش فکری کودکان و نوجوان مورد استفاده قرار می‌گرفت و همچنین یک کانون زبان وجود داشت. با توجه به این موضوع شهرداری تهران تصمیم گرفت تا با همکاری کانون پرورش فکری کودکان در این زمین اولین شهر جهانی کودک در کشور را احداث کند. شهر جهانی کودک پروژه‌ای فراشهری است که دارای امکانات کم‌نظیر و بی‌نظیری بوده و خدمات ویژه‌ای به گروه سنی کودک و نوجوان ارائه می‌کند.

او با بیان اینکه مساحت عیانی این زمین بالغ بر ۱۶ هزار مترمربع در چهار طبقه است، توضیح داده: در واقع این ساختمان در نیم‌هکتار باقی‌مانده از این زمین آن هم با هدف مولدسازی احداث خواهد شد. اصل طرح و پروژه‌ای که قرار است اجرا شود شهر جهانی کودک است. چند هزار متر از این زمین که قرار است به عنوان پروژه شهر جهانی کودک مورد استفاده قرار گیرد و پیش از این کانون پرورش فکری کودک و نوجوان به‌صورت انتفاعی از آن استفاده می‌کرده است، با هدف مولدسازی و تأمین هزینه‌های این کلان‌پروژه فرهنگی مورد استفاده قرار می‌گیرد. در حقیقت اتفاق اصلی که قرار است در آنجا رقم بخورد پروژه بزرگ شهر جهانی کودک با معماری فاخر ایرانی-اسلامی است که در آنجا تمام خدمات مورد نیاز کودکان و نوجوانان با دو رویکرد اصلی باغ ایرانی و باغ‌بازی‌های اقوام ایجاد می‌شود. شهر جهانی کودک از بخش‌های مختلفی مثل شهر علم، شهر ایران‌شناسی، شهر رباتیک، شهر مشاغل، شهر آب، شهر زمین، اقوام ایرانی، کتاب‌فروشی، کتابخانه، سالن نمایش و... تشکیل شده است که در نوع خود مجموعه‌ای بی‌نظیر محسوب می‌شود. نکته جالب، سکوت شهرداری و مدیران کانون پرورش فکری درخصوص ساخت‌وسازهایی است که در کنار فضایی است که برای کودکان ساخته می‌شود و سهم آن از زمینی که برای کودکان اختصاص داده شده بیشتر است. درحالی که مدیران شهری پروژه اصلی را ساخت شهر کودک می‌داند اما سهم این ساختمان 35 طبقه از زمین‌های کانون بیش از شهر کودک است.

به جز این زمین باید منتظر ساخت‌وساز در سایر زمین‌های کانون پرورش فکری هم باشیم زیرا طی یک تفاهم‌نامه هشت‌بندی میان سازمان نوسازی شهر تهران و کانون پرورش فکری، برای ساخت مجموعه‌های فرهنگی - خدماتی کودکان و نوجوانان و تولید مسکن امضا شده است.