ضرر مالی دانشجو به دلیل کمبود استاد در دانشگاه آزاد

نسترن فرخه: طبق آنچه دانشجویان کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد تهران مرکز به «شرق» می‌گویند؛ آنها با مشکل تعداد کم استاد برای اخذ واحد پایان‌نامه روبه‌رو شده‌ند. در واقع با وجود پیگیری این دانشجویان، دانشگاه و حتی خود استادان، این دانشجویان را برای رهایی از این چالش راهنمایی خاصی نمی‌کنند؛ بنابراین تا زمان بازشدن ظرفیت استادان حاضر در دانشگاه‌های آزاد، برای واحد پایان‌نامه که شاید تا یک سال هم زمان ببرد، دانشجویان مجبورند شهریه ثابت را پرداخت کنند. برای همین بسیاری از دانشجویان باور دارند احتمالا دانشگاه با این کار قصد دارد بخشی از کمبود بودجه خود را هم جبران کند، چون این مشکل به دلیل بی‌برنامگی خود دانشگاه اتفاق افتاده است و نباید به این دلیل دانشجو متحمل پرداخت شهریه شود. این در حالی است که در دهه 90 هم برخی از مسئولان دانشگاه آزاد بارها در مصاحبه و سخنرانی‌های خود به مشکلات مالی دانشگاه‌های آزاد اشاره کرده بودند. حتی در ماه‌های قبل ایروان مسعودی‌اصل، معاون نظارت و بازرسی امور فرهنگی و اجتماعی سازمان بازرسی، درخصوص دانشگاه آزاد اسلامی گفته بود: فاصله معنادار حقوق اعضای هیئت علمی دانشگاه آزاد و دانشگاه‌های دولتی یکی از چالش‌های اصلی این دانشگاه است که اولین پیامد آن مهاجرت اعضای هیئت علمی این دانشگاه به سایر بخش‌های دولتی است.

ما را در صف دفاع نگه داشته‌اند و شهریه هم می‌گیرند

سمانه یکی از دانشجوهای روان‌شناسی دانشگاه آزاد واحد تهران مرکز است که باید در مقطع کارشناسی ارشد دفاع کند، ولی به دلیل نبود استاد و تکمیل ظرفیت استادان با مشکل مواجه شده، طبق آنچه می‌گوید؛ الان تنها باید شهریه ثابت پرداخت کند تا نوبت برداشتن ظرفیت یک استاد به او برسد. در این مورد خودش برای «شرق» توضیحاتی می‌دهد و در بخشی از آن می‌گوید: «ما ترم سه یعنی ورودی 1401 هستیم. در حال حاضر با هر استادی که عضو هیئت علمی یا مدعو باشد می‌خواهیم برای پایان‌نامه صحبت کنیم همه می‌گویند ما ظرفیت نداریم. در حالی که با توجه به دفترچه سال 1401 فقط از طریق سازمان سنجش و وزارت علوم دانشگاه آزاد 140 ورودی ارشد روان‌شناسی گرفته است ولی کل اعضای هیئت علمی روان‌شناسی 29 نفر هستند. هرکدام از آنها اگر سه تا پنج نفر ظرفیت هم داشته باشد با تعداد دانشجوها تناسبی ندارد. در این مدت بارها با مدیر گروه و رئیس دانشکده صحبت کردیم که گفتند ظرفیت خالی وجود ندارد. طبق آنچه شنیدیم گفتند به بچه‌های ورودی جدید وقت ندهید، چون از وردی سال 98 تا الان در نوبت ماندند. با وجود این تعداد استادان کم است و دانشجوهایی که در نوبت مانده‌اند بسیار زیاد هستند؛ بنابراین نوبت به ما نمی‌ رسد. اینها در حالی است که تا زمان دفاع ما باید شهریه ثابت پرداخت کنیم که این مبلغ زیادی خواهد شد، در کنارش ما باید هزینه استاد راهنما و مشاوره‌ها را هم پرداخت کنیم که همه مبالغ جداست. به نظرم مسئله‌ای است تا دانشجوها را در صف دفاع نگه دارد. طبق بررسی که ما دانشجوها انجام دادیم حدود 64 درصد از دانشجوها هنوز نتوانسته‌اند دفاع انجام دهند. دانشگاه به ما می‌گوید که از دانشگاه‌های دیگر استاد پیدا کنیم. در صورتی که این مشکل سراسری دانشگاه‌های آزاد است. اساسا هر استادی با هر گرایش پژوهشی کار نمی‌کند ولی الان شرایط این‌طور است که بچه‌ها با هر استادی که قبول کند، پایان‌نامه برمی‌دارند، فارغ از اینکه چقدر تسلط داشته باشد، چون فقط می‌خواهند زودتر تمام شود. درباره مشکل نبود استاد برای واحد دفاعیه، ما مجبور شدیم برای رئیس دانشگاه و وزیر علوم هم در این رابطه نامه‌ای تنظیم کنیم تا صدای ما به گوش آنها برسد، در این صورت شاید توجهی به ما شود و از این همه استرس و شهریه اجباری رهایی پیدا کنیم».

 به ما گفتند یک سال صبر کنید

امیرعلی دانشجوی دیگر این دانشگاه که منتظر است در مقطع کارشناسی ارشد در رشته روان‌شناسی دفاع کند، در گفت‌وگو با «شرق» به بی‌توجهی مسئولان و استادان دانشگاه برای بررسی مشکل این دانشجوها اشاره می‌کند و می‌گوید: «اسامی یک‌سری از استادها را روی برد گذاشتند و من به تک‌تک آنها ایمیل زدم و همه آنها گفتند ما ظرفیت نداریم. دانشگاه هم به ما می‌گوید از دانشگاه‌های شهریار و اسلامشهر استاد پیدا کنیم. در صورتی که بر اساس پیگیری‌هایی که کردم آنها هم ظرفیت ندارند و هیچ‌کس هم کار ما را پیگیری نمی‌کند. حتی بخش پژوهش‌های دانشگاه هم رفتم ولی هیچ استادی را برای من چک نکردند که ببینند ظرفیت دارد یا نه. دانشگاه می‌توانست به جای آنکه یک لیست بلندبالا از استادانی به ما بدهد که هیچ‌کدام ظرفیت ندارند، استادهایی را که ظرفیت خالی دارند، به ما معرفی کند تا با آنها هماهنگ شویم. یکی از کارمندان دانشگاه به ما گفت وقتی در دانشگاه جواب شما را نمی‌دهند یعنی ظرفیت ندارند و بروید تا سال بعد دوباره پیگیری کنید. اینجا همه می‌گویند به ما ربطی ندارد، پس اگر مشکل ما به دانشگاه ارتباطی ندارد به کجا مربوط است؟ اینها همه در حالی است که ما مجبوریم برای همین صبرکردنمان، بی‌دلیل شهریه ثابت هم پرداخت کنیم».

در این بین رفتار استادان هم آزاردهنده است

پروانه دانشجوی دیگر روان‌شناسی در مقطع کارشناسی ارشد است که این مدت به دلیل نبود استاد برای انجام کارهای دفاع خود دچار مشکلاتی شده و در گفت‌وگو با «شرق» به بی‌تفاوتی استادان نسبت به این مشکل دانشجویان و گاه حتی تحقیر دانشجویان اشاره می‌کند و می‌گوید: «به طور مثال اول با استادی صحبت کردم که گفت من نمی‌دانم باکس خالی دارم یا نه و باید از بخش پژوهش بپرسی که آنها گفتند استاد خودش به کارتابلش دسترسی دارد و به ما ربطی ندارد و جالب آنکه وقتی این نقل قول را به ایشان گفتم، استاد با عصبانیت به من گفت جا ندارم و برو... استاد دیگری به من گفتند جای خالی دارم و خبر می‌دهم ولی جواب هیچ‌کدام از پیگیری‌های من را ندادند. استاد دیگری بود که من می‌دانستم دانشجوی ایشان در حال دفاع است و ظرفیت خالی خواهند داشت و من به ایشان پیام دادم و موضوعم را گفتم و ایشان هم استقبال کردند ولی بعد گفتند تا دو سال آینده پر هستند. 

این در حالی است که دیگر اکثر استادها جای خالی نداشتند. طبق قانون هر استادی باید سالانه پنج الی هشت باکس به دانشجو بدهد. اما در دانشگاه آزاد به نظر شرایط این‌طور نیست. چون حتی وقتی یک دانشجو دو سال هم دفاعش طول بکشد آن استاد همچنان دانشجوی جدید نمی‌گیرد. کما اینکه دانشگاه آزاد با این شرایطی که برای ما ایجاد کرده سالانه تعداد قابل توجهی دانشجو جذب می‌کند. با وجود این فشار شرایط مالی هم وجود دارد. برای اینکه شما باید پولی پرداخت کنید که نیازی به پرداخت آن نیست، چون اصلا مشکل از سمت دانشجو نیست، بلکه دانشگاه مدیریت درستی در این موضوع نداشته است. در کنار این ما بین زمین و هوا هستیم و بدون مدرک هم نمی‌توانیم کاری انجام دهیم. استرس همه اینها به کنار، این تحقیری که استادان ما دانشجوها را می‌کنند دیگر واقعا غیر قابل تحمل است. نگاه‌های بالا به پایین و عدم همراهی دانشجو که حتی برای انتخاب موضوع هم کمترین همراهی را نمی‌کنند. عملکرد این استادان اصلا در حد راهنما برای دفاع دانشجو نیست. من به‌شخصه از نظر روحی دیگر توان دست و پنجه نرم‌کردن با این شرایط را ندارم...».