فقط می‌خواهند بروند
مهاجرت نخبگان، جوانان و نیروهای حرفه‌ای، یکی از مشکلات این روزها محسوب می‌شود. هرکدام از مسئولان از منظری به این قضیه نگاه می‌کنند و پیشنهادهایی می‌دهند.
زینب همتی- مهاجرت نخبگان، جوانان و نیروهای حرفه‌ای، یکی از مشکلات این روزها محسوب می‌شود. هرکدام از مسئولان از منظری به این قضیه نگاه می‌کنند و پیشنهادهایی می‌دهند.
مهاجرت می‌کنند که در ایران نباشند
«مصطفی زمانیان»، رئیس مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست‌جمهوری، در همایش «نظریه نظام انقلابی» درباره مهاجرت‌هایی که این روزها اتفاق می‌افتد، تحلیلی ارائه داده است. به گزارش خبرگزاری مهر او اظهار کرد: «اگر به مفهوم تصویرسازی ملی دقت کنیم، مشاهده می‌کنیم که تصویر‌های ملی، جای برنامه‌های توسعه ملی را در ادبیات سیاست‌گذاری پر کرده است؛ جامعه‌ای که خود را در تلاطم و به‌روز‌رسانی رسانه و فناوری مشاهده می‌کند، از ما به‌عنوان حکمران، انتظار دارد که تصویر درستی از ایران به جهان مخابره کنیم». او در سخنرانی‌اش گفت: «امروز وضعیت مهاجرت در مقایسه با گذشته فرق کرده است و مثلا اگر کسی به آلمان مهاجرت کند، برای در اختیار گرفتن یک کُرسی دولتی یا به دست آوردن یک موقعیت کسب‌و‌کار اقتصادی به این کشور سفر نمی‌کند؛ بلکه او مهاجرت می‌کند تا در ایران نباشد و این تفسیر بسیار خطرناکی است که به نظرم باید درباره آن فکر کرده و تعامل کنیم. امروز شرایط مهاجرت برای متمولان، پیشروان کسب‌و‌کار، حوزه‌های استارت‌آپ‌ها و فناوری‌ها و حوزه علم و فناوری، بسیار جدی‌تر از مردم عادی شده است؛ بنابراین این جنس مسائل از آن دسته موضوعاتی است که ضرورت بازاندیشی در الگوی اساسی حکمرانی را برای ما توجیه می‌کند». او افزود: «وقتی بسیاری از پدیده‌های اجتماعی مانند موضوع مهاجرت را که در کشور مطرح است، به‌درستی تحلیل و بررسی کنیم، متوجه می‌شویم که واقعا ریشه این موضوع اقتصاد، بیکاری و اشتغال‌زایی نیست؛ بلکه این مسئله به دلیل آن است که ما یک تصویر روشن از آینده برای مردم نساخته‌ایم». رئیس مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست‌جمهوری با اشاره به نظریه گام دوم انقلاب گفت: «باورم این است که بیانیه گام دوم انقلاب، ظرفیت این تصویرسازی را برای انقلاب اسلامی و جمهوری اسلامی دارد».
مهاجرت برای حجاب؟
یک ماه پیش در دیدار علم‌الهدی، امام‌جمعه مشهد، با تشکل‌های دانشجویی، او عامل مهاجرت نخبگان را حرص زیاد آنان عنوان کرد و البته مشکلاتی ناشی از حجاب را نفی کرد.
به گزارش فرارو امام‌جمعه مشهد در پاسخ به سؤال یکی دیگر از نمایندگان تشکل‌های دانشجویی که حجاب را عامل اصلی مهاجرت دانست، اظهار کرد: «در برآورد و نظرسنجی‌ای که به‌تازگی انجام شده، حجاب از دید بخش درخورتوجهی از مردم ما به‌عنوان یک فضیلت شناخته می‌شود؛ حتی آنهایی که پایبند به حجاب نبوده‌اند. در این شرایط، به نظر شما حکومت باید از حقیقت و واقعیتی که بخش اعظم جامعه ما آن را فضیلت می‌دانند، عدول کند تا فقط یک نفر مهاجرت نکند؟! ببینید عزیزان من، ما حجاب اجباری نداریم. بنده این را قبول ندارم که حجاب در ایران اجباری است. این فضیلتی است که باید برای مردم تبیین شود و نیاز به کار فرهنگی دارد. اصلا نباید حجاب با زور به مردم تحمیل شود». او در بخش دیگری از سخنانش گفت: «حالا در این شرایط، شما می‌فرمایید ما بیاییم تمنیات قلبی این‌گونه افراد را بر نظر اکثریت مردم ترجیح دهیم و کشور را به سلطه غرب بسپاریم تا او فقط از کشور نرود؟». او همچنین تأکید کرد: «باید انگیزه مهاجرت را پیش از هر چیز در فرد مهاجر جست‌وجو کنید. درست است که فرهیخته ما باید از کیفیت زندگانی مطلوبی برخوردار باشد؛ اما وقتی هدف درآمد کلان باشد، این دیگر انگیزه مقدس و متعالی نیست. معنای این کلام چیست؟ یعنی وضع ما در این کشور به جایی رسیده که حتی دانشمندان ما از کفاف و عفاف خود ناامید هستند؟ یا نه، بحث این است که فرد به دنبال درآمد‌های آن‌چنانی است و چون این وضع در کشور تأمین نمی‌شود، راه به کشور اجنبی پیدا می‌کند؟». او گفت: «در کشوری که آقا و خانم تحصیل‌کرده ما راهی دورافتاده‌ترین روستا‌های کشور می‌شود تا درمان تخصصی و درجه‌یک خود را به یک روستایی محروم از امکانات برساند و حق تحصیل خود را برآورده کند، در مقابل، عناصری هم هستند که سال‌ها از امکانات کشور استفاده کرده و به درجه نخبگانی رسیده؛ اما فقط به‌این‌دلیل که در فلان کشور همسایه امکانات بیشتری می‌دهند، چشم بر رنج ملت خود می‌بندد تا خودروی لوکس‌تر سوار شود و در خانه وسیع‌تر زندگی کند».
از قنادان تا مهندسان آی‌تی
چند روز پیش رئیس اتحادیه صنف قنادان از کاهش مصرف 30، 40درصدی شیرینی و کیک در گفت‌وگو با فردای اقتصاد خبر داد. او گفت به علت اختصاص‌نیافتن یارانه به مواد مصرفی در شیرینی‌پزی قیمت این کالا افزایش یافته و تبدیل به کالای لوکس شده است. از سوی دیگر «وضعیت کمبود نیروی انسانی به مشکلی جدی در بین این صنف بدل شده و بسیاری کارگران ماهر قنادی‌ها به کشورهای مختلف ازجمله کشورهای اروپایی و کشورهای حاشیه خلیج فارس به‌ویژه قطر، امارات و عمان رفته‌اند و برخی نیز ترجیح می‌دهند به جای کار در کارگاه‌های شیرینی با اسنپ موتوری کار کنند یا با ماشین خود در اسنپ کار کنند». او با بیان اینکه فعالان این صنف در کشور جزء بهترین‌های جهان هستند، گفت: «می‌توان با برنامه‌ریزی صحیح صادرات شیرینی را افزایش داد؛ ولی متأسفانه در میان مسئولان انگیزه‌ای برای استفاده از این ظرفیت نیست». به گزارش تجارت‌نیوز و آن‌طور که در سالنامه مهاجرت سال گذشته آمده، یکی از بازارهای مهم نیروی کار بین‌الملل، کشورهای حاشیه خلیج فارس هستند. بنا بر آمارهایی که در این سالنامه آمده، هم‌اکنون نیز تعداد ایرانیانی که در این کشورها برای کار اقامت دارند یا رفت‌و‌آمد دارند، طبق تخمین‌های موجود بالغ بر یک میلیون نفر است. هم‌اکنون با برنامه‌های جدید این کشورها در توسعه اقتصادی و به تبع آن در جذب نیروی انسانی ماهر و تعریف برنامه‌های مهاجرتی خاص برای گروه‌های مختلف نیروی انسانی ازجمله برنامه‌نویسان، کادر درمان، استعدادهای فرهنگی، ورودی خوبی از نیروی انسانی ماهر و باکیفیت از ایران دارند. چند روز پیش نیز میرتاج‌الدین، رئیس کمیسیون راهبردی مجلس که در همایش ملی تحول دیجیتال بانک و بیمه درباره حکمرانی دیجیتال سخن می‌گفت، درباره مهاجرت خبرگان در بخش دیجیتال هشدار داد. به گزارش ایلنا رئیس فراکسیون راهبردی مجلس تأکید کرد: «امروز در این حوزه نیروی انسانی زیاد است؛ اما باید زمینه استفاده از این افراد را در سازمان‌ها و شرکت‌ها ایجاد کنیم و به دلیل اینکه این زیرساخت ایجاد نشده، امروز می‌بینیم نیروی انسانی در حوزه دیجیتال به کانادا مهاجرت کرده‌اند». به نظر می‌رسد مسئولان و دست‌اندرکاران حکمرانی اجرائی کشور از میزان مهاجرت‌ها با اطلاع هستند؛ اما اینکه چه را‌ه‌حلی برای این مسئله پیدا کنند، هنوز معلوم نیست.
