نیمکت دوستی مادربزرگها
فرارو گزارشی از چند منبع درباره شرایط روحی مردم جهان با تمرکز بر زیمبابوه تهیه کرده است. طبق این گزارش در حال حاضر بیش از ۲۵ درصد از جمعیت جهان احساس انزوای اجتماعی و تنهایی میکنند و بیش از ۱۵۰ هزار نفر در سنین ۱۵ تا ۲۹ سال هرساله بر اثر خودکشی جان خود را از دست میدهند. تغییرات اقلیمی این ارقام تیره و تار را به تهدیدی جدیتر تبدیل کرده است. همانطورکه انجمن روانپزشکی آمریکا گزارش داده تغییرات آب و هوایی میتوانند «به از دست دادن شغل منجر شوند، مردم را مجبور به جابهجایی کنند و به انسجام اجتماعی و منابع جامعه آسیب برسانند که همگی پیامدهایی برای سلامت روانی افراد دارند».
فرارو گزارشی از چند منبع درباره شرایط روحی مردم جهان با تمرکز بر زیمبابوه تهیه کرده است. طبق این گزارش در حال حاضر بیش از ۲۵ درصد از جمعیت جهان احساس انزوای اجتماعی و تنهایی میکنند و بیش از ۱۵۰ هزار نفر در سنین ۱۵ تا ۲۹ سال هرساله بر اثر خودکشی جان خود را از دست میدهند. تغییرات اقلیمی این ارقام تیره و تار را به تهدیدی جدیتر تبدیل کرده است. همانطورکه انجمن روانپزشکی آمریکا گزارش داده تغییرات آب و هوایی میتوانند «به از دست دادن شغل منجر شوند، مردم را مجبور به جابهجایی کنند و به انسجام اجتماعی و منابع جامعه آسیب برسانند که همگی پیامدهایی برای سلامت روانی افراد دارند».
علاوه بر این، تأمل در مورد تغییرات آب و هوایی و پیامدهای آن برای «امنیت ملی و رفاه فردی» میتواند باعث «پریشانی قابل توجهی» شود. هیچ گروهی از این پیامد در امان نیست. جوانان از آینده خود میترسند. افراد مسن از نابودی دنیای کودکی خود غمگین هستند و فعالان و دانشمندان آب و هوا از فرسودگی عاطفی و ناامیدی رنج میبرند.
همچنین به این موارد اختلال استرس پس از سانحه توسط کسانی که پیشتر تحت تأثیر بلایای مرتبط با آب و هوا قرار گرفتهاند به ویژه در اقتصادهای در حال توسعه آسیبپذیر را نیز بیفزایید. به طور سنتی یک بیمار حوزه روانپزشکی با یک پزشک آموزشدیده درگیر درمان انفرادی میشود.
با وجود این، حتی سیستمهای بهداشتی کشورهای ثروتمند نیز فاقد ظرفیت لازم برای ارائه چنین خدماتی هستند: در ایالات متحده بیش از ۱۵۰ میلیون نفر در مناطقی زندگی میکنند که متخصصان بهداشت روانی بسیار کمی در آنجا وجود دارند. در چند سال آینده آن کشور ممکن است با کمبود ۳۱هزارو 100 روانپزشک مواجه شود. وضعیت در کشورهای فقیر و متأثر از منازعات حتی بدتر است جایی که دسترسی به درمان روانپزشکی سنتی حتی اگر در دسترس باشد بسیار دشوار است.
زیمبابوه کشوری ۱۶ میلیونی است که صرفا ۱۳ روانپزشک و ۲۰ روانشناس بالینی دارد! پیامدهای این کمبود در سال ۲۰۱۹ میلادی زمانی که توفان بخشهایی از زیمبابوه را درنوردید کاملا آشکار شد. بادهای قوی و بارانهای شدید، توفان و سیل عظیم و رانش زمین منجر به کشتهشدن صدها نفر، آوارهشدن حدود ۶۰ هزار نفر و تخریب ۵۰ هزار خانه شد. همچنین، توفان ذخایر بذر و محصولات برداشتنشده را از بین برد و مردم را بدون غذا و معیشت رها کرد. بعد هم کرونا اتفاق افتاد.
دکتر دیکسون چیباندا، یکی از معدود روانپزشکان زیمبابوه ایده جدیدی را در کشورش اجرائی کرده است. او پروژهای را دنبال میکند که به مادربزرگها و نیمکتهای پارک ارتباط دارد. در پروژه «نیمکت دوستی» داوطلبان جامعه را بدون هیچگونه سابقه آموزش پزشکی یا بهداشت روانی قبلی آموزش میدهند تا از روی نیمکتهای پارک چوبی در هر 10 منطقه کشور صحبتدرمانی انجام دهند. تاکنون به بیش از دو هزار مادربزرگ برای ارائه مشاوره به جوامع محلی خود آموزش داده شده است. کارآزماییهای بالینی به طور مداوم نشان دادهاند که این «مشاوران غیرمعمول» در رسیدگی به طیف وسیعی از شرایط سلامت روان، از افسردگی و اضطراب تا اختلالات ناشی از مصرف مشروبات الکلی مؤثر هستند.
مقابله مؤثر با بحران جهانی بهداشت روانی نیازمند مشارکت بیشتر جامعه بینالمللی است. در همین حال، دولتهای محلی و ملی و سازمانهای بشردوستانه باید رویکردهای محلی جدیدی که توانایی خود را در کمک به جوامع برای مقابله با خطرات فزاینده زندگی، معیشت و رفاه خود ثابت کردهاند، بپذیرند و در پیش گیرند.