چرا «دخت شیرازی» خبرساز شد؟

تیم ملی فوتبال ایران که این روزها در قطر حضور دارد، مهیا می‌شود تا روز چهارشنبه در مرحله یک‌هشتم نهایی جام ملت‌های آسیا به مصاف سوریه برود. این بازی در شرایطی آخرین دیدار مرحله یک‌هشتم نهایی این تورنمنت محسوب می‌شود که این روزها، رخ‌دادن یک اتفاق در دومین بازی ایران در مرحله گروهی، حسابی خبرساز شده است.

 این اتفاق البته فوتبالی نیست و مربوط به اجرای قطعه «دخت شیرازی» است که بین دو نیمه بازی تیم ملی فوتبال ایران و هنگ‌کنگ در قطر برگزار شد. گروه دف‌نوازی زنان ایرانی که با توجه به نوشته روی دف‌هایی که به دست دارند، می‌توان پی برد که عضو گروه دف‌نوازی «بهار» هستند، اجرای این قطعه شیرازی را بر عهده داشته‌اند. این اجرا مربوط به هفته گذشته است، ولی یکباره و با پخش این قطعه دف‌نوازی در فضای مجازی، حسابی مورد توجه قرار گرفته است. گرچه در‌این‌میان عده‌ای از این کار حمایت کرده و آن را معرفی بخشی از موسیقی محلی ایران به افراد حاضر در قطر عنوان کرده‌اند، ولی تعدادی دیگر، از رفتار دوگانه‌ای که شکل گرفته، انتقاد داشته‌اند. دسته دوم آنهایی هستند که می‌گویند چرا باید اجرای گروه زنان در ورزشگاه و کنسرت‌های ایران ممنوع باشد، ولی این اجرا در ورزشگاه‌های قطر «مجوز» گرفته است. این بحث «مجوز» درست همان موضوعی است که تبدیل به سوژه‌ای جنجالی شده است. دقیقا به همین دلیل است که در یکی، دو روز گذشته واکنش‌ها درباره آن زیاد شده است. در‌این‌بین، چندین نهاد در 24 ساعت گذشته با صدور بیانیه‌های مختلف، اعطای مجوز به این گروه از سوی نهادهای داخل ایران را تکذیب کرده‌اند. ضمن اینکه در همین راستا حجت‌الاسلام علی احدی، مدیرکل دفتر فرهنگی وزارت ورزش و جوانان، دیروز جمعه 

ششم بهمن از اعتراض ایران به کمیته برگزاری رقابت‌های جام ملت‌های آسیا به دلیل فعالیت همین گروه هنری خبر داده است. احدی که با پایگاه خبری وزارت ورزش و جوانان گفت‌وگو کرده است، با اشاره به فعالیت یک گروه هنری در بین دو نیمه دیدار ایران و هنگ‌کنگ گفت: «فعالیت این گروه از ابتدا نه با مجوز فدراسیون فوتبال و نه به‌هیچ‌عنوان مورد تأیید وزارت ورزش و جوانان و فدراسیون فوتبال بوده و بدون هماهنگی انجام شده و به محض انجام برنامه این گروه در بازی تیم ملی، ایران در نامه‌ای رسمی و کتبی به کمیته برگزاری این رقابت‌ها، اعتراض خود را اعلام کرد. معمولا انجام گروه‌های هنری کشورها باید با تأیید تیم‌های حاضر در مسابقات باشد، اما این روند طی نشد و فعالیت این گروه تأییدیه ایران را نداشت؛ بنابراین اعتراض ایران به صورت رسمی و کتبی به میزبان ابلاغ شد و از بازی بعد این گروه فعالیتی در ورزشگاه نداشت».

محسن معتمدکیا، مدیر روابط‌عمومی وزارت ورزش هم دیگر شخصی است که درباره اعطای مجوز رسمی به این گروه واکنش نشان داده و در صفحه شخصی‌اش نوشته است: «این گروه شیرازی تأییدیه‌ای از وزارت ورزش، وزارت فرهنگ و ارشاد و فدراسیون فوتبال برای اجرا در مسابقات جام ملت‌های آسیا ندارد». سرانجام پس از کش‌و‌قوس‌های فراوان، امیرمهدی علوی، مدیر روابط‌عمومی فدراسیون فوتبال نیز درباره دف‌نوازی در جام ملت‌های آسیا در قطر گفت: «این گروه شیرازی تأییدیه‌ای از وزارت ورزش‌، وزارت فرهنگ و ارشاد و فدراسیون فوتبال برای اجرا در مسابقات جام ملت‌های آسیا ندارد».

به‌این‌ترتیب، فارغ از مباحث دیگری که در‌این‌بین مطرح شده، مسئولان تلاش کرده‌اند شایعه رایج در این زمینه را تکذیب کنند؛ باوجوداین چندین علامت سؤال دیگر در ‌این‌ میان باقی است که اندک ابهامی به جا می‌گذارد. اولین آنها این است که اگر این گروه از سوی ایران به کنفدراسیون فوتبال آسیا معرفی نشده، از چه طریقی خودش را به جام ملت‌های آسیا رسانده است؟ نکته مهم‌تر در‌این‌بین اینکه این گروه دف‌نوازی زنان اولین بار نیست که به‌عنوان گروه موسیقی ایرانی در عرصه فوتبال و در رقابت‌های جهانی شرکت می‌کند. دقیقا در جام جهانی قطر هم همین گروه «بهار» در قطر اجرای برنامه داشتند. آن زمان با توجه به فضای موجود در قطر، مسائل دقیق‌تر بررسی می‌شد، ولی هرگز تکذیبیه‌ای مشابه صادر نشد. در جام جهانی، این گروه نه در ورزشگاه و در زمان برگزاری بازی تیم ملی فوتبال ایران، بلکه بیرون از ورزشگاه و درست در زمان‌هایی که هواداران با تهیه بلیت قصد ورود به محوطه اصلی ورزشگاه را داشتند، اجرا می‌کردند. آن زمان هم درست مثل همین الان، اجرای موسیقی محلی در دستور کار این گروه قرار داشت. البته فقط این گروه ایرانی در جام جهانی قطر حاضر نبودند، بلکه از کشورهای مختلف با سبک‌های متنوع موسیقی، هر گروه به‌عنوان نماینده یک کشور در اطراف ورزشگاه فعالیت می‌کردند. گروه بهار نیز در آن برهه به‌عنوان گروه موسیقی که قطعات محلی ایران را اجرا می‌کند، در جام جهانی ایفای نقش کرد. البته در بین دو نیمه بازی‌های جام جهانی، خبری از اجرای این گروه نبود و خواننده‌های مرد و زن خارجی تلاش می‌کردند با اجرای یکی، دو قطعه، با تماشاگران دو تیم ارتباط برقرار کنند. اینکه چرا در آن زمان، یعنی در زمان جام جهانی قطر، کسی درباره اجرای این گروه حساسیتی نشان نداده و یکباره در جام ملت‌های آسیا فعالیت آنها مورد توجه قرار گرفته است، شاید مربوط به محل اجرا که از اطراف ورزشگاه به زمین چمن کشیده شد، باشد و دیگری توجه زیاد در فضای مجازی است. ضمن اینکه اصولا اگر این گروه از سوی ایران معرفی نشده، کارگروه فرهنگی ایران در جام ملت‌های آسیا که از مدت‌ها پیش به این کشور رفته‌اند، چه برنامه‌های فرهنگی با نام ایران در این زمینه اجرا کرده‌اند؟