چه شد که پوتین پای مصاحبه با کالرسون نشست؟
کالرسون از رئیسجمهور روسیه پرسید: نورد استریم را چه کسی منفجر کرد؟ پوتین لبخند زد. گفت شما! روزنامهنگار آمریکایی گفت اما من آن روز سر کار بودم و فرصت چنین کاری را نداشتم. پوتین مشخصا انگشت اتهام را به سمت سازمان سیا گرفت تا کارلسون از او بپرسد آیا مدرکی هم دارید؟
احمد وخشیته-استاد دانشگاه دوستی ملل روسیه: کالرسون از رئیسجمهور روسیه پرسید: نورد استریم را چه کسی منفجر کرد؟ پوتین لبخند زد. گفت شما! روزنامهنگار آمریکایی گفت اما من آن روز سر کار بودم و فرصت چنین کاری را نداشتم. پوتین مشخصا انگشت اتهام را به سمت سازمان سیا گرفت تا کارلسون از او بپرسد آیا مدرکی هم دارید؟ رئیسجمهور روسیه گفت میدانید که من وارد جزئیات نمیشوم، اما در چنین مواردی همیشه میگویند به دنبال کسی باشید که علاقهمند است؛ اما در این مورد خاص ما باید به دنبال فردی باشیم که نهتنها علاقهمند باشد، بلکه باید بتواند این اقدام را در قعر دریای بالتیک انجام دهد، بنابراین جواب مشخص است.
خبرنگار بار دیگر صحبت پوتین را قطع کرد و گفت اما این بزرگترین اقدام تروریستی صنعتی در تاریخ بود، چرا مستندات خود را به رسانهها ارائه نمیکنید که پوتین در پاسخ گفت شکستدادن ایالات متحده در جنگ تبلیغاتی بسیار دشوار است، زیرا تمام رسانههای جهان و بسیاری از رسانههای اروپایی را کنترل میکند و این موضوع سبب میشود ما فقط بهسادگی منابع اطلاعاتی خود را افشا کنیم و به هیچ نتیجهای نرسیم.
این لحظهای از گفتوگوی دو ساعت و هفت دقیقهای ولادیمیر پوتین با تاکر کارلسون، روزنامهنگار سرشناس آمریکایی است؛ مصاحبهای که فقط در صفحه ایکس [توییتر سابق] کالرسون تا این لحظه بیش از ۱۹۰ میلیون بار دیده شده است. حالا بیایید این گفته پوتین را که شکستدادن ایالات متحده در جنگ تبلیغاتی دشوار است، کنار بازتاب گفتوگوی او بگذاریم که در چند روز گذشته با واکنش اغلب سیاستمداران و رهبران غربی روبهرو بود و توجه همه رسانههای جهان را به خود جلب کرد. به باور من این مصاحبه بسیار هوشمندانه انجام شد و همچون واشنگتنپست معتقد هستم که این مصاحبه به پوتین فرصت داد تا شانس ترامپ را برای انتخابات ایالات متحده افزایش دهد و جمهوریخواهان را متقاعد کند که کمک به اوکراین را مسدود کنند. این تأثیر را میتوان در سخنرانی مایکلی، سناتور جمهوریخواه نیز مشاهده کرد که دو روز پیش در نطقی که سه ساعت و ۵۶ دقیقه بدون وقفه انجام داد، از پشت تریبون کنگره به لایحه کمک به اوکراین و مبالغ نجومی که به کیکیف داده شده
اعتراض کرد.
اجازه بدهید دوباره به مصاحبه پوتین با کالرسون بازگردیم؛ به باور من میتوان این گفتوگو را در سه بخش تقسیم کرد: بخش اول یک بحث مفصل تاریخی که پوتین از سال ۸۶۲ که تاریخ روسیه در نوگورود شکل میگیرد شروع میکند، در سال ۸۸۲ به شاهزاده اولگ اشاره میکند که از نوگورد به کییف میرود و تأکید دارد که کییف با تاریخ روسیه شکل گرفته و اگرچه چندین بار کارلسون تلاش دارد صحبت او را قطع کند اما نهایتا بحث را به سال ۱۶۵۴ یعنی جنگ روسیه و لهستان میکشاند که مطابق توافق صلحی که امضا میشود، سرزمینهای ساحل چپ رود دنیپر از جمله کییف به روسیه میرسد و سرزمینهای سمت راست رود به تصرف لهستان درمیآید و باز ادامه میدهد که زمان کاترین دوم تمام سرزمینهای دو طرف رود به تصرف روسیه درآمد و نهایتا به اینجا میرسد که به اعتقاد او، استالین دولت مصنوعی اوکراین را درست کرد. چند بار کارلسون تلاش میکند صحبت او را قطع کند و در واقع بحثی که از ابتدا در نظر داشت را پیش ببرد، اما همانطورکه رولینگ استون میگوید، پوتین لحن را در طول گفتوگو تعیین کرد و توانست بر یکی از برجستهترین چهرههای رسانهای آمریکا غلبه کند؛ شاید به همین دلیل است که تایمز نیز نوشت که پوتین در حین گفتوگو در مواقعی شاد بود و احتمالا از مصاحبه لذت میبرد.
در دستهبندی مورد نظر من، بخش دوم پوتین تلاش دارد خاطراتی را از دیدارهایش که تا امروز بیان نکرده بگوید، از پیشنهاد به کلینتون برای عضویت در ناتو تا پیشنهاد به بوش برای ایجاد یک سامانه پدافند دفاعی مشترک با آمریکا و اروپا؛ یعنی همان زمانی که کاخ سفید در مقابل تهدید ایران عزم چنین اقدامی را مطرح کرد. او در واقع میخواهد بگوید این ما نبودیم که از غرب جدا شدیم، بلکه غرب روسیه را حتی بعد از فروپاشی شوروی به عنوان یک تهدید تعریف کرد و آن را نپذیرفت و در پنج موج ناتو پیشروی کرد و سبب شد روسیه به پاسخ متقابل روی بیاورد.
در بخش سوم اما او بر این موضوع تمرکز میکند که تقسیمبندی نظام بینالملل نشاندهنده بیماربودن آن است و آمادگی برای مذاکره را به وضوح مطرح میکند. وقتی کارلسون از او میپرسد چرا به بایدن زنگ نمیزنی، پاسخ میدهد خط تماس بین دو کشور برقرار است، اما من زنگ بزنم و التماس کنم که تسلیحات ندهید؟ به باور پوتین آمریکا میداند که اگر توافق کند که به اوکراین تسلیحات نفرستد، ظرف چند هفته جنگ متوقف میشود.
بدیهی است که اشاره به جزئیات و تحلیل این گفتوگوی مفصل در مجال ستون این هفته «در حوالی میدان سرخ» نمیگنجد، هفته آینده به جزئیات بیشتری اشاره خواهم کرد، و از جمله این پرسش کارلسون که چرا پوتین در دو دهه گذشته این حرفها را نمیزد.