«امام‌اوغلو» در مسیر «اردوغان»

‌اکرم امام‌ اوغلو از حزب «جمهوری‌ خلق» در انتخابات شهرداری‌ها در ترکیه، دوباره پیروز انتخابات شهرداری استانبول شد. بسیاری از تحلیلگران بر این باورند که او یکی از نامزد‌‌های انتخابات ریاست‌جمهوری بعدی و رقیب اصلی نامزد حزب عدالت و توسعه خواهد بود. اما امام‌ اوغلو کیست و درباره او چه می‌دانیم؟ اکرم امام‌ اوغلو، شهردار استانبول، به‌عنوان شانس نخست برای پایان‌دادن به دوران سلطنت اسلام‌گرایان در ترکیه مطرح شده است. اما از برخی جهات، او راه رجب طیب اردوغان را که در دهه ۱۹۹۰ شهر استانبول را اداره می‌کرد، دنبال می‌کند.

جدا از اینکه اردوغان و‌ امام اوغلو هر دو تجربه شهرداری استانبول را در کارنامه خود دارند، ریشه خانوادگی هر دو آنها نیز به منطقه‌ای در شرق دریای سیاه برمی‌گردد و هر دو در جوانی فوتبالیست بوده‌اند. علاوه بر این، هر دو آنها در طول فعالیت‌های سیاسی با تشکیل پرونده‌هایی در دادگاه‌های ترکیه مواجه شده‌اند.

هرچند شاید تا حدی مسیری که این دو سیاست‌مدار طی کرده‌اند، شبیه به هم باشد اما وقتی صحبت از سیاست به میان می‌آید، اختلاف‌نظر آنها آشکار می‌شود. امام اوغلو، تاجر و سیاست‌مدار اهل ترکیه نیز با تأیید آن می‌گوید: «عقاید ما تا حد زیادی مخالف یکدیگر است». امام اوغلو‌ ۵۳‌ساله‌ پس از کسب یک پیروزی قاطع و حفظ پست خود در انتخابات شهرداری روز یکشنبه، حالا از نظر بسیاری از تحلیلگران یک گزینه بالقوه برای تکیه بر کرسی رئیس‌جمهوری ترکیه محسوب می‌شود.

او پس از پیروزی در‌ انتخابات گفت ‌این انتخابات پیامی مستقیم به اردوغان داشت؛ «کسانی که پیام ملت را درک نکنند، در نهایت بازنده خواهند شد». اردوغان که با یک حزب اسلام‌گرا وارد دنیای سیاست شد، از زمانی که در سال ۲۰۰۲ رهبری کشور را به دست گرفت، با دیدگاه‌های مذهبی خود، حکومت سکولار ترکیه را تحت تأثیر قرار داد. حالا امام اوغلو از حزب جمهوری‌ خلق (CHP) که حزبی کاملا سکولار است، در مقابل رهبر ترکیه قرار گرفته است. او در سال ۲۰۰۸ به این حزب پیوست و کار خود را با شهردار‌شدن در منطقه بیلیکدوزو واقع در استانبول آغاز کرد. پنج سال پیش، امام‌ اوغلو با حمایت دیگر احزاب مخالف، به سال‌ها تسلط حزب عدالت و توسعه در استانبول پایان داد. او با پیروزی در انتخابات شهرداری‌ها در سال ۲۰۱۹ بزرگ‌ترین ضربه انتخاباتی دو دهه اخیر را به اردوغان و حزب او یعنی حزب عدالت و توسعه وارد کرد. با‌این‌حال، اردوغان توانست در سال ۲۰۲۳ بار دیگر به ریاست‌جمهوری ترکیه نائل شده و اکثریت پارلمانی را با متحدان ملی‌گرای خود کسب کند. بر همین اساس، حزب عدالت و توسعه امید زیادی را برای پیروزی در انتخابات محلی یکشنبه در بزرگ‌ترین شهر‌‌ ترکیه داشت اما با پیروزی مخالفان در انتخابات شهرداری‌ها، رهبر ترکیه متحمل ضربه سیاسی سنگین دیگری شد. شهردار استانبول در جریان مبارزات انتخاباتی گفته بود: «دموکراسی احیا خواهد شد و قانون و عدالت باز خواهند گشت». منتقدان اردوغان می‌گویند‌ از زمان روی کار آمدن او، قوه قضائیه، حقوق مدنی و آزادی مطبوعات در ترکیه به درستی عمل نمی‌کند. دولت ترکیه اما این اتهامات را رد می‌کند.

امام اوغلو خود جزء کسانی است که با اتهامات قضائی مواجه است. او پس از پیروزی در انتخابات ۲۰۱۹ به جرم «توهین به مسئولان شورای عالی انتخابات» کشور به حدود دو سال زندان محکوم شد. دادگاه تجدیدنظر هنوز درباره این پرونده تصمیم نگرفته است. این محکومیت بازتابی از تجربه اردوغان در سال ۱۹۹۹بود که برای مدت کوتاهی به خاطر خواندن شعری از سوی دادگاه زندانی شد. سال گذشته، دادگاه دیگری علیه امام اوغلو به اتهام تقلب در مناقصه که سه تا هفت سال حبس دارد، تشکیل شد. منتقدان اردوغان این موارد را تلاش او برای حذف امام اوغلو از صحنه سیاست می‌دانند. امام اوغلو می‌گوید باوجود موانع آنکارا توانسته ارائه خدمات و توسعه شهری را در استانبول، شهری با ۱۶ میلیون جمعیت که اقتصاد ترکیه را پیش می‌برد، بهتر از گذشته دنبال کند. این کلان‌شهر جایی است که امام‌اوغلو در سال ۱۹۷۰ در آن متولد شد و دوران کودکی خود را در میان «طبیعت سرسبز، دریای مواج و خیابان‌های سنگی» آن گذرانده است. او در دانشگاه استانبول تحصیل کرده و در سال ۱۹۹۴، سالی که اردوغان شهردار شد، در رشته مدیریت بازرگانی فارغ‌التحصیل شد‌ و سپس وارد ساخت‌وساز خانوادگی‌شان شد. او ازدواج کرده و سه فرزند دارد.

پیروزی اخیر امام‌‌اوغلو در انتخابات، بسیار متفاوت‌تر از پیروزی او در ۲۰۱۹ بود. او در آن سال با حمایت دیگر احزاب مخالف توانست به پیروزی در انتخابات دست یابد. این اتحاد اما در پی شکست در انتخابات ریاست‌جمهوری سال گذشته از هم پاشید. شهردار استانبول گفت او این‌بار توسط «اتحاد قوی وجدان‌های بیدار‌شده میلیون‌ها نفر تشنه دموکراسی و عدالت» حمایت شده است.