صدای بازنشستگان

امتداد: حالا که دو هفته از انتخابات شهرداری‌های ترکیه سپری شده، گرد‌و‌غبار اولیه فرونشسته و می‌توان به بیان برخی دیگر از وجوه عجیب درباره این انتخابات مهم پرداخت. این بار و در انتخابات شهرداری‌ها، گروهی که پیش از هر گروه اجتماعی دیگری بر نتایج نهایی و سرنوشت حزب حاکم اثر گذاشت، «بازنشستگان» بودند. آنها در گرماگرم هفته‌های باقی‌مانده به انتخابات، بارها از دولت خواستند تا مستمری ماهانه بازنشستگان را بالا ببرد، اما اردوغان به این درخواست توجهی نکرد؛ شاید به این دلیل که خیالش از بابت آنها راحت بود و به‌عنوان یک رهبر پوپولیست مردمی که همواره در ربودن دل پیرمردها و پیرزن‌ها گوی سبقت از دیگر رهبران ربوده بود، انتظار داشت این بار نیز در سراسر ترکیه، بازنشسته‌جماعت به حزب عدالت و توسعه رأی دهد. ولی این اتفاق نیفتاد و بازنشسته‌ها سه دسته شدند؛ گروهی از آنان در صف همراهان وفادار ماندند و به آک‌پارتی رأی دادند، گروه دوم از سر گلایه و اعتراض، به رقبای حزب اردوغان رأی دادند و گروه سوم قهر کردند و پای صندوق نرفتند.

شاید این سؤال پیش بیاید که مگر ترکیه چند نفر بازنشسته دارد که رأی آنها تا این اندازه مهم است؟ در پاسخ به این پرسش، باید به آمار رسمی وزارت خانواده و تأمین اجتماعی ترکیه مراجعه کنیم که می‌گوید: «ترکیه مجموعا 15‌میلیون‌و‌851‌هزار‌و 244 بازنشسته دارد»؛ یعنی رقمی نزدیک به 16 میلیون رأی‌دهنده که معادل یک‌چهارم کل جمعیت واجد شرایط رأی‌دادن بود. با این حساب طبیعی است که رأی آنان می‌تواند سرنوشت انتخابات را عوض کند. زمانی که اردوغان تصمیم گرفت به جای افزایش 65درصدی مورد تقاضای کانون‌های بازنشستگان، مستمری آنان را تنها در حد 37.57 درصد تعیین کند و برای عیدی بازنشستگان نیز یک رقم بسیار ناچیز را تعیین کرد، فکرش را نمی‌کرد‌ چنین تصمیمی تا این اندازه بر وضعیت حزب حاکم تأثیر بگذارد. اما نخستین برنده انتخابات، بازنشستگان ترکیه بودند. آنان پیام آشکاری فرستادند و نشان دادند یک کنشگر بسیار مهم و شایان توجه هستند. اگر‌چه در ترکیه هم‌ بازنشستگان اوضاع و احوال معیشتی بدی دارند، اما در آن نظام سیاسی، صدای آنها شنیده شد و توانستند کنشگری کنند. اگر در ایران نیز نظام سیاسی و اجرائی کشور، بر اساس یک سیاق انتخاباتی حرفه‌ای و پیشرفته اداره شود و «رأی مردم» با اما‌و‌اگرهای نظارتی و رد و تأیید و احراز و عدم احرازهای شگرف، اهمیت خود را از دست ندهد، قطعا بازنشستگان و دیگر گروه‌ها و اصناف، حرف‌های فراوانی برای گفتن خواهند داشت؛ در شرایطی که در ایران‌ اغلب بازنشستگان ما به خاطر شرایط معیشتی سخت و دشوار، همچنان در حال کار و فعالیت هستند و از طرفی‌ چیزی به نام ساختار حزبی، باشگاه بازنشستگان و امکان بیان مطالبه وجود ندارد.