غزه زیر آتش

‌با وجود حکم دیوان بین‌المللی دادگستری مبنی بر توقف عملیات اسرائیل در رفح، تل‌آویو روز گذشته بار دیگر بخش‌هایی از نوار غزه از‌جمله رفح را بمباران کرد. دادگاه بین‌المللی دادگستری مستقر در لاهه همچنین خواستار آزادی فوری همه گروگان‌هایی شده است که هنوز در اسارت حماس و دیگر گروه‌های فلسطینی هستند. حکم این دادگاه ساعاتی پس از آن اعلام شد که ارتش اسرائیل خبر داد اجساد سه گروگان دیگر را در شمال غزه پیدا کرده است.

دیوان بین‌المللی دادگستری که دستوراتش از نظر قانونی لازم‌الاجرا محسوب می‌شوند اما فاقد سازوکارهای اجرای مستقیم‌ هستند، در حکمش به اسرائیل دستور داد گذرگاه رفح بین مصر و غزه را باز نگه دارد. این گذرگاه اوایل ماه می‌ بسته شد. با وجود صدور این احکام، هیچ نشانه‌ای از تغییر مسیر اسرائیل در حمله به رفح مشاهده نشد و تأکید کرد که دادگاه اشتباه کرده است. تزاچی هانگبی، مشاور امنیت ملی اسرائیل، در بیانیه‌ای گفت: «اسرائیل عملیات نظامی در منطقه رفح انجام نداده است و کاری نخواهد کرد که باعث نابودی کلی یا جزئی جمعیت غیرنظامیان فلسطین شود». حماس از حکم دادگاه بین‌المللی دادگستری در مورد رفح استقبال کرد اما از اینکه به سایر مناطق جنگ‌زده غزه توجهی نشده است، انتقاد کرد. ساعاتی پس از حکم دیوان بین‌المللی، شاهدان فلسطینی و رسانه‌ها از حملات اسرائیل به رفح و شهر مرکزی دیرالبلاح خبر دادند. بعد از صدور حکم این دادگاه عالی، دیدارهایی جداگانه‌ در پاریس با موضوع درگیری غزه بین رئیس سیا و نمایندگان اسرائیل از یک طرف و امانوئل مکرون، رئیس‌جمهوری فرانسه و وزرای خارجه چهار کشور کلیدی عربی از سوی دیگر انجام شد. مذاکرات آتش‌بس با میانجیگری آمریکا، مصر و قطر اندکی پس از آغاز عملیات اسرائیل در رفح پایان یافت؛ هرچند دفتر بنیامین نتانیاهو این هفته اعلام کرد که کابینه جنگ از هیئت اسرائیلی خواسته است «به مذاکره برای بازگرداندن گروگان‌ها ادامه دهند». یک منبع غربی می‌گوید انتظار می‌رود ویلیام برنز، رئیس سیا، با نمایندگان اسرائیل در پاریس دیدار کند تا مذاکرات را از سر بگیرند. امانوئل مکرون روز جمعه با هدف «فشار بر آتش‌بس» با نخست‌وزیر قطر و وزرای خارجه عربستان سعودی، مصر و اردن دیدار کرد. بنا بر اعلام دفتر ریاست‌جمهوری فرانسه، آنها در مورد جنگ غزه و راه‌های تشکیل یک کشور فلسطینی گفت‌وگو کردند. در همین حال واشنگتن اعلام کرد که آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا، با بنی گانتز، وزیر کابینه جنگ اسرائیل، درباره تلاش‌های جدید برای دستیابی به آتش‌بس و بازگشایی گذرگاه مرزی رفح صحبت کرده است. با وجود مخالفت‌های جهانی، نیروهای زمینی ارتش اسرائیل اوایل ماه می‌ به سمت رفح حرکت کردند و سمت فلسطینی گذرگاه مرزی رفح با مصر را تحت کنترل گرفتند؛ اقدامی که به کاهش کمک‌های ارسالی محدود برای ۲.۴ میلیون نفر در غزه منجر شد. کاخ سفید اعلام کرد که عبدالفتاح السیسی، رئیس‌جمهوری مصر، در تماس با جو بایدن، همتای آمریکایی‌اش، موافقت کرد کمک‌های سازمان ملل را از طریق یک نقطه ورودی دیگر یعنی گذرگاه کرم‌‌شالوم به غزه برساند. ارتش آمریکا یک اسکله موقت هم در سواحل غزه برای دریافت کمک از طریق دریا ایجاد کرده است. سخنگوی سازمان ملل گفت که ۹۷ کامیون کمک را یک هفته پیش تحویل داده است. با این حال کارشناسان می‌گویند وضعیت امنیتی و انسانی در این قلمرو همچنان نگران‌کننده است و غیرنظامیان فلسطینی با خطر قحطی و بیماری مواجه‌اند.

طرح اروپا

در همین حال، یک مقام ارشد اتحادیه اروپا می‌گوید مذاکرات درباره استقرار یک مأموریت از سوی این نهاد در گذرگاه مرزی رفح در مرحله مقدماتی است، اما این استقرار پیش از پایان جنگ میان اسرائیل و حماس انجام نخواهد شد. وزرای خارجه اتحادیه اروپا روز دوشنبه نشست ماهانه خود را در بروکسل برگزار می‌کنند و درباره چگونگی بهبود ارسال کمک‌های بشردوستانه به غزه گفت‌وگو خواهند کرد. در همین رابطه دو دیپلمات ارشد اروپایی که نخواستند نامشان فاش شود، به رویترز گفته‌اند ایالات متحده به اتحادیه اروپا پیشنهاد کرده که مأموریت کمک مرزی اتحادیه اروپا (EUBAM) رفح را احیا کند. مأموریتی که از سال ۲۰۰۷، زمانی که حماس کنترل کامل غزه را به دست گرفت، عملیاتی نشده است. این گذرگاه، نقطه اصلی ورود کمک‌های مصر است و از زمانی که نیروهای اسرائیلی نزدیک به سه هفته پیش کنترل آن را از سمت غزه به دست گرفتند، بسته شده است. شهر رفح اکنون مورد حمله نظامی اسرائیل قرار گرفته و با وجود درخواست‌ها، انتقادها و همچنین فشارهای بین‌المللی، اسرائیل همچنان عملیات نظامی خود را در این شهر که آوارگان فلسطینی را در خود دارد، متوقف نکرده است. این مقام ارشد اروپایی در ادامه گفت: «حتی اگر می‌بینید‌ درباره چگونگی اجرای این طرح صحبت می‌کنیم باید توجه داشته باشید که ما همچنان در بخش بسیار مقدماتی ماجرا هستیم». این مقام گفت که به جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، ممکن است روز دوشنبه از سوی ۲۷ عضو این اتحادیه، مأموریتی برای دستیابی به «نوعی نتیجه‌گیری عملیاتی که می‌تواند به مأموریت اجازه استقرار را بدهد» داده شود. او البته تأکید کرد که انجام‌شدن چنین اتفاقی در شرایط کنونی و جنگی ممکن نیست و ما در مورد آینده صحبت می‌کنیم. سه دیپلمات اتحادیه اروپایی نیز به رویترز گفته‌اند این مسئله مورد بحث قرار خواهد گرفت، اما هنوز هیچ قطعیتی وجود ندارد و مشخص نیست نتیجه چه خواهد بود. آنها همچنین افزودند که چنین مأموریتی تنها در صورتی می‌تواند انجام شود که مصر و اسرائیل هم با آن موافق باشند. ضمن اینکه این طرح در مرحله کنونی باید به اتفاق آرا از سوی کشورهای اتحادیه اروپا به تصویب برسد که آن‌هم می‌تواند یک چالش دیگر باشد. رویترز همچنین به نقل از دو مقام آمریکایی گزارش داده که کاخ سفید در حال بررسی گزینه‌هایی برای بازگشایی گذرگاه رفح است اما هنوز هیچ طرح قطعی برای این منظور ارائه نشده است. تمام این اتفاقات در حالی رخ می‌دهد که مردم جنگ‌زده در نوار غزه پس از چندین ماه حمله نظامی زمینی و هوایی ارتش اسرائیل در رفح پناه گرفته‌اند و حالا اسرائیل به آخرین پناهگاه آنها هم حمله کرده و آن سوی مرز هم گذرگاه بسته است و این فلسطینیان چاره‌ای جز ماندن و دست و پنجه نرم‌کردن با خطر جانی ندارند.