خطر نااهلان

شرق: یک پژوهشگر توسعه در نامه‌ای سرگشاده خطاب به رئیس‌جمهوری نوشت‌ انتخاب افراد ناکارآمد و شعارزدگی در برنامه‌های اقتصادی، خطر جدی پیش‌روی کابینه چهاردهم است. محمد بحرینیان، صنعتگر و پژوهشگر توسعه، در نامه‌ای سرگشاده خطاب به مسعود پزشکیان، رئیس‌جمهوری، نوشت: «کاندیداشدن جناب‌عالی در انتخابات ریاست‌جمهوری امسال، با تأکید بر نکاتی اساسی همچون به‌کارگیری نخبگان، متخصصان، تکیه بر شرافت و نگفتن دروغ -رویه‌هایی که در بیش از یک سده گذشته، به‌‌جز در چند دوره خاص و کوتاه در کشور مطرح نبود‌- امید و روح تازه‌ای را در جهت اصلاح مسیر اشتباه‌های گذشته در جامعه زنده کرد و دمید و نیک نیک‌نفسی، پاکدامنی و حمایت از محرومان در وجود شما زبانزد است و نقدی اگر باشد از سر خیرخواهی است». این پژوهشگر صنعت در ادامه نوشته است: «باید بگویم امروز ما هرچقدر از نفوذ دشمن و استعمار خارجی در کشور خود بیم داریم و آن را علیه منافع ملی و کشور خود می‌دانیم، باید به همان اندازه از دادن مسئولیت به افراد فاقد اهلیت نیز بیم داشته باشیم و از آن پرهیز کنیم. برای اینکه راه‌های نفوذ دشمن خارجی را بیشتر لمس کنید، پیشنهاد می‌کنم دستور فرمایید دستورالعمل سازمان سیا را که در تاریخ 26 دی‌ماه 1326، یعنی 77 سال پیش، توسط این سازمان تدوین و با عنوان

«Simple Sabotage Field Manual» در اختیار خائنان به سرزمین آبا و اجدادی‌ هر کشوری قرار گرفت، برایتان ترجمه و جهت مطالعه در اختیارتان قرار دهند. این گزارش که از 16 فروردین 1387 از طبقه‌بندی محرمانه‌ خارج و در اینترنت در دسترس عموم مردم جهان قرار گرفت، به‌صراحت اعلام می‌کند که برای ایجاد خرابکاری در امور تصمیم‌گیری، جای افراد دانا و دانشمند را با افراد بدون اهلیت تعویض کنید و این‌گونه پایه‌های ویرانی و تخریب را در یک کشور شکل دهید و قوام بخشید».  بحرینیان همچنین تأکید کرده است: «تجربه نشان داده‌ کشوری که توسعه‌نیافته باشد و اقتصاد قوی نداشته باشد و دارای احزاب قوی و یکپارچه نباشد، به‌طور طبیعی گرفتار کلونی‌های شلخته تصمیم‌گیری می‌شود. در این حالت در غیاب یک حزب مقتدر و سازمان‌یافته، باز هم به تجربه، مشاهده می‌شود که نقش شخصیت‌ها در تصمیم‌گیری‌های حیاتی برای گذر از انواع بحران‌ها، بسیار مهم و تأثیرگذار است». این کارشناس توسعه در ادامه نوشته است: «رئیس‌جمهور محترم، در دو نامه سرگشاده به جناب‌عالی که در همین روزنامه شرق چاپ شد و همچنین دو نامه سرگشاده به دو سلف اخیر حضرت‌عالی در سال 1400، پیشنهادهایی را جهت عبور از بحران‌های فعلی کشور تقدیم نمودم. در این نامه‌ها درخواست کردم که اگر راه‌های اصولی گزینش و انتخاب افراد جهت پست‌های مهم تصمیم‌گیری در حاکمیت ایران قابل انجام نیست، حداقل در حضور جناب‌عالی، نخبگان ذی‌ربط و دارای اهلیت واقعی با افراد انتخاب‌شده برای هر وزارتخانه به مباحثه بنشینند تا بتوانید قضاوت کنید که آیا این افراد به لحاظ علمی و تخصصی برای آن میزها شایسته و صالح هستند یا خیر؟ این امری است که رهبر انقلاب هم‌ در ششم شهریور‌ماه 1390 در جلسه با اعضای دولت مستقر‌ بیان داشتند و توصیه کردند که وزرا در جمع عمومی و حتی رسانه‌ها در مباحثه با نخبگان و اساتید به توجیه تصمیم‌های خود بپردازند و اگر اشتباه کرده‌اند، اصلاح کنند. عمدا خواستم که این مرقومه بعد از رأی اعتماد وزرا منتشر شود. با توجه به برنامه‌های ارائه‌شده توسط وزرای اقتصادی حضرت‌عالی، باید بگویم که در این برنامه‌ها نشانی از نوآوری، تغییر و راهگشایی برای برون‌رفت از معضلات پرشمار اقتصادی و صنعتی کشور وجود ندارد. کلی‌گویی و تکرار واژه‌های به ظاهر زیبا را ده‌ها سال است که در برنامه‌های ارائه‌شده وزرای دولت‌های مختلف برای گرفتن رأی اعتماد از مجلس شاهد هستیم، بدون اینکه تحلیل و تبیین صحیح و راه‌حل مشخصی را برای حل مشکلات ارائه دهند و هنوز هم در بر همان پاشنه می‌چرخد. متأسفانه عده‌ای هم به‌سرعت قلم‌فرسایی درباره توانمندی فرد معرفی‌شده می‌نمایند که با واقعیت مطابقت ندارد. چاپلوسی و مبالغه‌گویی عادت بخشی از جامعه ما شده است. در حقیقت بخش قابل توجهی از وضعیت خطرناک و اضطراب‌آور فعلی، نتیجه ناتوانی‌ تصمیم‌گیری برخی از وزرای قبلی است که اهلیت حرفه‌ای را برای سمتی که انتخاب شدند‌ نداشتند. اگر برنامه‌های ارائه‌شده را با برنامه‌های وزرای دولت‌های پیشین مقایسه کنید،‌ عبارت‌ها و واژه‌های مشابه عمل‌نشده بسیاری را می‌یابید‌». او همچنین توضیح داده است: «امروز کشورمان با معضلات مهم اقتصادی فراوانی روبه‌رو‌ است که اگر برای این موضوع چاره‌ای نیندیشید، افق سختی را فراروی ما قرار می‌دهد. با‌این‌حال، با توجه به محدودیت‌های جناب‌عالی در انتخاب افراد، حداقل در جهت حل بهتر معضلات و مشکلات پیش‌روی کشور، چند پیشنهاد خدمتتان ارائه می‌دهم:

1- توقف رویه دستکاری آمار و اطلاعات و مخفی‌کاری و پنهان‌کاری آنها در کشور، تا از این طریق اهل خرد و دانایی بتوانند به‌طور منظم و شفاف در جریان داده‌ها و شاخص‌های واقعی کشور قرار گیرند و به‌طور عملی نظارت‌های تخصصی و مدنی در جهت حل مشکلات کشور اعمال شود. مصادیق فراوان است، تنها به دستور عدم انجام سرشماری سال 1400 اشاره می‌کنم و همچنین عدم انتشار کامل نتایج سرشماری سال 1395.

2- حال که وزرا برگزیده شده است، جهت رفع کاستی‌ها، ضعف‌ها و محدودیت‌های هر تصمیم مهم، پیشنهاد می‌شود جناب‌عالی سازوکاری را طراحی کنید که در هر حیطه تخصصی، دو یا سه خُبره با اهلیت علمی و تجربی و با عدم اشتهار به فساد و همچنین اشتهار به حریت و آزادی و ترجیح منافع ملی به منافع فردی و گروهی، قبل از اعلام یا ابلاغ این تصمیم‌ها، این ضعف‌ها دیده و اعلام شود‌ و این‌گونه از مشارکت و ذخیره دانایی کشور بهره‌مند شوید. در سه دولت پیش از جناب‌عالی، تصمیم‌های مقطعی، اشتباه و بدون بررسی کارشناسی دقیق گرفته می‌شد که همواره با موانع متعددی روبه‌رو می‌گردید و دیدیم که هر بار با تغییر آن تصمیم‌ها، اعتبار دولت نزد جامعه خدشه‌دار می‌شد.

3- و در نهایت اگر تیم فعلی جهت گفت‌وگو در دانشگاه‌ها دعوت شدند، مانند گذشته به صورت مونولوگ (یک‌طرفه) ظاهر نشوند و حضور آنها در دانشگاه‌ها و مراکز علمی، مبنی بر گفت‌وگوهای دو‌طرفه باشد».