به سازمان مدیریت بحران توجه ویژه داشته باشید

علی بیت‌اللهی

در گستردگی حدود وظایف وزارت کشور، همان بس که اشاره شود به انتخاب استانداران برای 31 استان کشور و نقش استانداران در مدیریت استان‌ها که به مثابه رؤسای دولت‌ها در استان‌ها انجام وظیفه خواهند کرد و نقش سیاسی‌ترین وزارتخانه و ارتباط گسترده این وزارت با سایر دستگاه‌های اجرائی. همچنین وظایف مدیریت نیروهای انتظامی، برگزاری انتخابات، ارتباط با شهرداری‌ها، مدیریت ناامنی‌ها و... از جمله حیطه‌های کاری بسیار پیچیده و بسیار گسترده‌ای است که در پیش پای وزیر کشور وجود دارد.

با وجود گستردگی و پیچیدگی حدود وظایف وزارت کشور، یکی از حوزه‌های کاری بسیار مهم و با پیچیدگی‌های متنوع در وزارت کشور، «مدیریت بحران» است که برای سازماندهی و عملکرد بهینه در این حوزه، ساختار سازمان مدیریت بحران کشور در این وزارت بزرگ، انجام وظیفه می‌کند.

اهمیت نقش مدیریتی سازمان مدیریت بحران کشور در دل وزارت کشور، به دلیل اهمیت رخداد مخاطرات متنوع بحران‌زای سرزمینی کشور ایران است که بنا به موقعیت جغرافیایی و زمین‌شناختی خاص و ویژه خود، مستعد بروز حوادث و سوانح متعدد نظیر زلزله‌های بزرگ، سیل، فرونشست زمین، خشک‌سالی، کم‌آبی، ریزگردها، توفان شن، زمین‌لغزش‌ها، حریق و آتش‌سوزی است. مخاطرات متعدد و مرور اثرات رخداد این مخاطرات در سالیان گذشته بر پیکر جامعه ایرانی، بی‌تردید گواه میزان و درجه اهمیت توجه به ساختار سازمانی مدیریت بحران در کشور است.

باید تأکید کرد که به دلیل مسئولیت‌های متنوع و بسیار حساس و مهم وزارت کشور، کم‌توجهی ذاتی به موضوع «مدیریت بحران» ناشی از رخداد مخاطرات و یا ریسک‌های موجود در طول سالیان گذشته بوده است. نگاهی به نیروی انسانی و تخصص‌ها و تجهیزات و ظرفیت‌های سازمان مدیریت بحران، به نوبه خود، نشان می‌دهد که این سازمان در طول عمر خود مورد توجه شایسته قرار نگرفته است.

نظر به انتخاب آقای دکتر اسکندر مومنی به عنوان وزیر کشور دولت چهاردهم، نگارنده درخواستی کارشناسانه و مبتنی بر کوله‌باری از تجربه در ارزیابی نحوه و شیوه‌های مدیریت بحران کشور از ایشان دارد که امید می‌رود مورد توجه جدی قرار گیرد. از آقای وزیر کشور درخواست دارد تا در انتخاب «رئیس سازمان مدیریت بحران» توجه و دقت و وسواس بسیار ویژه را داشته باشند. رئیس سازمان مدیریت بحران باید شخصی باشد که متخصص و آشنا به ماهیت بحران‌ها و مخاطرات طبیعی و انسان‌ساخت در کشور باشد، با انگیزه و شوق کار برای کاهش ریسک حوادث و سوانح در کشور و دارای روابط عمومی خوب و توان ارتباط با متخصصان و نهادهای تخصصی کشور. همچنین آشنا به ساختارهای اجرائی و بودجه‌ای کشور و با توان جذب اعتبار برای مدیریت سامان‌یافته بحران در فازهای پیش از وقوع (اقدامات پیشگیرانه)، حین و بعد از وقوع مخاطرات و آشنا به ساختارهای جهانی و تجربیات بین‌المللی با هدف مدیریت مبتنی بر دانش و اطلاعات بحران‌ها محسوب شود. ضمن اینکه آشنا به پتانسیل خطرپذیری کشور درخصوص هرکدام از مخاطرات طبیعی و انسان‌ساخت، مسلط به قانون مدیریت بحران کشور (مصوب مجلس) و ماهیت برنامه‌های ملی و پیوست‌های متصل به آن باشد و به محدودیت‌ها و مشکلات موجود در زمینه مدیریت بحران آشنایی داشته و از ایده‌های با قابلیت اجرائی در مورد بهبود اثربخشی قوانین و مقرارت و نقش چالاک‌تر و مؤثرتر سازمان مدیریت بحران کشور برخوردار باشد. علاوه بر این لازم است که مدیر انتخابی آشنا به مبانی مدیریت ریسک و تاب‌آوری و حساس و آگاه به ضرورت اقدامات پیشگیرانه با هدف جلوگیری از بروز حوادث و سوانح بحران‌زا باشد.

با توجه به مطالب فوق‌الذکر و نظر به تجربیات فراوان کشور در زمینه اهمیت اقدامات پیشگیرانه، اقدامات پرهزینه حین و بعد از وقوع حوادث و سوانح، ارزیابی نقاط ضعف و قوت‌ها و ضرورت فعال‌سازی بیش از پیش و ارتقای ظرفیت مدیریتی «سازمان مدیریت بحران»، از مقام محترم وزیر کشور دولت چهاردهم درخواست دارد تا به نقش «سازمان مدیریت بحران» در جلوگیری از خسارت‌ها و تلفات مخاطرات متنوع و مخرب با احتمال بالای وقوع در کشور توجه ویژه داشته و با انتخاب شخصی متخصص و توانمند و پرانگیزه برای ریاست «سازمان مدیریت بحران»، گامی مهم و ملموس برای انجام بهتر وظایف مهم مدیریت ریسک و بحران در کشور و ارتقای تاب‌آوری سیستم‌های در معرض خطر بردارند.