رؤسای «سیا» و «ام‌آی6» از جنگ‌های اوکراین و غزه می‌گویند
روایت جاسوسان از چالش‌های جهانی
رئیس سازمان سیا می‌گوید رهبران غربی نباید مرعوب تهدیدهای کرملین مبنی بر تشدید تنش هسته‌ای شوند.
رئیس سازمان سیا می‌گوید رهبران غربی نباید مرعوب تهدیدهای کرملین مبنی بر تشدید تنش هسته‌ای شوند. او همچنین از تأیید گزارش‌ها درخصوص اینکه ایران به روسیه موشک بالستیک داده یا خیر، خودداری کرد و گفت در صورت انجام چنین کاری، این امر نشان‌دهنده گسترش قابل توجه حمایت تهران از مسکو است. ویلیام برنز، در سفر به لندن و در حالی که در کنار ریچارد مورد، رئیس MI6 نشسته بود، تأکید کرد که ایالات متحده پیش‌تر در پاییز ۲۰۲۲ هراس از استفاده روسیه از سلاح هسته‌ای را از بین برده و این نشان می‌دهد که تهدیدهای مسکو نباید همیشه جدی گرفته شوند. دیپلمات پیشین آمریکایی در ادامه صحبت‌هایش گفت: «پوتین یک قلدر است. او هراز‌گاهی تلاش می‌کند با ابزارهایی که دارد بقیه را بترساند، اما ما نباید مرعوب چنین کارهایی شویم. ما همچنان به حمایت خود از اوکراین با روش‌های مختلف ادامه می‌دهیم».
در این نشست از برنز پرسیده شد آیا پایتخت‌های غربی درخصوص عواقب اعطای مجوز به اوکراین برای هدف قراردادن اهدافی در داخل خاک روسیه نگرانی دارند و آیا چنین سیاستی نمی‌تواند به گسترده‌ترشدن جنگ بینجامد؟ این دیپلمات کهنه‌کار آمریکایی در پاسخ گفت: «هیچ‌یک از ما نباید خطرات تشدید تنش را دست‌کم بگیریم. در پاییز سال ۲۰۲۲ لحظه‌ای وجود داشت که فکر می‌کنم خطر واقعی استفاده بالقوه روسیه از سلاح‌های هسته‌ای تاکتیکی در اوکراین وجود داشت؛ اما من معتقد بودم نباید چنین نگرانی‌هایی را خیلی جدی گرفت. من نظرم این است که هرگز نباید مرعوب این تهدیدات پوتین شویم».
در آن زمان، نیروهای روسی در شمال اوکراین عقب رانده شده بودند و خرسون را در جنوب رها کرده بودند و این اتفاقات این باور را برانگیخت که روسیه ممکن است به دنبال استفاده از سلاح هسته‌ای باشد، اما در نهایت این اتفاق رخ نداد. برنز گفت که جو بایدن، رئیس‌جمهور ایالات متحده، در نوامبر ۲۰۲۲ او را به نشستی در ترکیه فرستاده تا هشداری مستقیم به سرگئی ناریشکین، رئیس سرویس اطلاعات خارجی روسیه، در مورد پیامدهای استفاده از چنین تسلیحاتی بدهد.
برنز در این نشست از تأیید گزارش‌ها درخصوص اینکه ایران به روسیه موشک بالستیک ارسال کرده یا خیر، خودداری کرد و گفت: «ما نگران چنین کاری هستیم و اگر صورت بگیرد نشانگر یک اقدام بزرگ در حمایت تهران از مسکو است». ریچارد مور، رئیس سازمان مخفی بریتانیا (ام‌آی۶) هم در این نشست که به ابتکار فایننشال‌تایمز برگزار شد، هشدار داد که احتمال حمله تلافی‌جویانه ایران به اسرائیل همچنان پابرجاست. همچنین هم‌زمان با این نشست، رؤسای ام‌آی۶ و سیا در یادداشتی مشترک گفتند که «نظم جهانی» از زمان جنگ سرد تاکنون تا این حد در «معرض خطر» نبوده است.
مور گفت که به نظر او ایران به ترور اسماعیل هنیه، رهبر حماس که در تهران انجام شد، واکنش نشان خواهد داد و بریتانیا نمی‌تواند در مورد مقابله با این اقدامات «دست روی دست بگذارد». او و ویلیام برنز، رئیس سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا (سیا) در یادداشت مشترک در فایننشال‌تایمز با اشاره به افزایش تنش‌ها با روسیه اعلام کردند: «نظم جهان آن‌چنان در معرض تهدید است که از زمان جنگ سرد تاکنون چنین چیزی را نظاره نکرده بودیم». آنها گفتند: «ما هیچ همکار و متحدی قابل اعتمادتر از یکدیگر نداریم. این همکاری میان دو کشور در برهه حساس کنونی بسیار ضروری است؛ زیرا ما با تهدیدات بی‌سابقه‌ای به‌ویژه از جانب روسیه و چین و همچنین در خاورمیانه مواجهیم».
مدیر سیا همچنین گفت که ایالات متحده به‌شدت بر روی پیشنهادات جدید برای آتش‌بس در غزه با متون و فرمول‌های خلاقانه جدید کار می‌کند. برنز در ادامه افزود: «با این حال، مشخص نیست آیا بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل و یحیی سنوار، رهبر حماس، مایل به توافق هستند یا خیر. این به اراده سیاسی آنها بازمیگردد. زمان آن فرا رسیده که در نهایت برخی از انتخاب‌های سخت را انجام دهیم». برنز گفت که اسرائیل در ۱۱ ماه گذشته در تضعیف شدید توانایی‌های نظامی حماس موفق بوده، اما همچنان نتوانسته این جنبش را از بین ببرد در حالی که این جنگ بحران انسانی شدید را در نوار غزه ایجاد کرده است. او در ادامه درباره حماس گفت: «این جنبش یک ایده است و شما می‌توانید یک ایده را با یک ایده بهتر از بین ببرید به این معنی که باید امیدی درازمدت برای فلسطینی‌ها وجود داشته باشد».
رئیس سازمان سی‌آی‌ای که مذاکره‌کننده ارشد ایالات متحده در گفت‌وگوهای مربوط به توافق آتش‌بس غزه و آزادی گروگان‌هاست، اعلام کرد «پیشنهاد آتش‌بس مفصل‌تری» در چند روز آینده به طرفین ارائه خواهد شد.
ویلیام برنز، رئیس سی‌آی‌ای، گفت امیدوار است متن پیشنهادی جدید «که دارای جزئیات بیشتری است» ظرف چند روز آینده به طرفین ارائه شود و «بعد خواهیم دید».
برنز افزود به همراه قطر و مصر به‌شدت در حال کار روی «متن‌ها و فرمول‌های خلاقانه» است تا با یافتن پیشنهادی که هر دو طرف را راضی کند، دستیابی به آتش‌بس تضمین شود.
طرح سه‌مرحله‌ای آتش‌بس غزه و آزادی گروگان‌ها ابتدا از سوی جو بایدن، رئیس‌جمهور آمریکا، ارائه شد و خرداد امسال به تصویب شورای امنیت سازمان ملل رسید. با این حال چند دور مذاکره برای نهایی‌شدن جزئیات آن تاکنون به نتیجه نرسیده و آخرین دور این مذاکرات حدود دو هفته پیش در قاهره برگزار شد.
دو روز پیش آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا، گفت بر سر ۹۰ درصد موارد توافق به دست آمده و ۱۰ درصد باقی‌مانده مربوط به موضوعاتی مانند کریدور فیلادلفی و نحوه مبادله گروگان‌ها و زندانیان است. کریدور فیلادلفی جاده‌ای ۱۴کیلومتری در منطقه حائل و در جنوب غزه در مرز با مصر است. ویلیام برنز نیز در اظهارات خود به موضوع «۹۰ درصد توافق» اشاره کرد و درباره متن پیشنهادی توافق‌نامه آتش‌بس گفت: «۹۰ درصد پاراگراف‌ها مورد توافق قرار گرفته اما ۱۰ درصد آخر همیشه سخت‌ترین پاراگراف‌ها بوده است».
او با تأکید بر اینکه این موضوع به «اراده سیاسی» طرفین بازمیگردد، گفت امیدوار است رهبران دو طرف دریابند که «چه چیزی در خطر است» و بر همین مبنا پیش بروند. از هفته گذشته و به دنبال کشف اجساد شش گروگان اسرائیلی در نوار غزه، فشارها در اسرائیل برای دستیابی فوری به توافقی به منظور بازگرداندن گروگان‌های باقی‌مانده به اوج رسیده است. در داخل اسرائیل هم اعتراض‌ها علیه بنیامین نتانیاهو نخست‌وزیر اسرائیل شدت گرفته است.
هفته گذشته همچنین گزارش شد که واشنگتن «آخرین پیشنهادها» را برای دستیابی به توافق آتش‌بس ارائه می‌دهد. اسرائیل و حماس هر یک دیگری را مسئول بی‌نتیجه‌ماندن مذاکرات آتش‌بس معرفی کرده‌اند.
بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، اخیرا بار دیگر وجود توافق بر سر ۹۰ درصد موارد در توافق‌نامه پیشنهادی را تکذیب کرد و به شبکه خبری فاکس گفت: «این‌طور نیست». نخست‌وزیر اسرائیل افزود: «یک داستان، یک روایت وجود دارد که توافقی در دست است. چنین نیست».
