برقراری ارتباط با افراد دارای مشکل شنوایی

فاطمه تقوی نصرآباد، کارشناس توانبخشی چندی ‌قبل در مقاله‌ای که سازمان بهزیستی منتشر کرد، به موضوع برقراری ارتباط با ناشنوایان پرداخته بود که بخش خلاصه‌شده آن را در ادامه می‌خوانید.

ارتباط با افراد ناشنوا زمانی که شما زبان اشاره را بلد نیستید، می‌تواند امری پیچیده و سخت به نظر برسد و در مواردی حتی قادر نباشید با آنها ارتباط برقرار کنید. اما به‌واقع در هنگام برخورد با یک فرد ناشنوا چگونه می‌توان با او ارتباط برقرار کرد؟ در این مقاله ما قصد داریم نحوه ارتباط با ناشنوایان را بررسی کنیم.

قابل مشاهده باشید و عادی صحبت کنید

در هنگام ارتباط با افراد ناشنوا بهترین کار این است که در دید آنها قرار داشته باشید؛ چراکه بسیاری از افراد ناشنوا قادر به لب‌خوانی هستند. در این صورت، مهم است که قابل مشاهده بمانید تا هنگام صحبت‌کردن، بتوانند حرکت لب‌های شما را ببینند.

در همین خصوص لازم است ‌هنگام قرارگرفتن در جلوی دید افراد ناشنوا به چند نکته توجه کنید. پیشنهاد می‌شود خود را در نور مناسب قرار دهید. آن‌قدر نزدیک بایستید که فرد ناشنوا بتواند لب‌های شما را ببیند، اما خیلی هم نزدیک به آنها نباشید که احساس کنند به حریم شخصی آنها تجاوز کرده‌اید.

هنگامی که شروع به صحبت می‌کنید، بیش از حد در سخنان و حرکات لب خود غلو نکنید. هر دو‌ این کارها باعث می‌شود تا لب‌خوانی برای آنها دشوارتر شود. تا حدی آهسته صحبت کنید (مخصوصا اگر سریع صحبت می‌کنید) و هنگام صحبت همیشه رودرروی آنها باشید و به برقراری ارتباط چشمی ادامه دهید.

هنگام صحبت دست‌ها، غذا و نوشیدنی‌ها را از دهان خود دور نگه دارید و هرگز هنگام جویدن غذا یا آدامس با افراد ناشنوا صحبت نکنید. تصور نکنید که آنها همه چیز را می‌فهمند فقط به این دلیل که به شما توجه می‌کنند.

ناشنوایان هم حواسشان پرت می‌شود. بنابراین، آماده تکرار مطالبی باشید که قبلا گفته‌اید. این به آن معنا نیست که گفته‌های خود را دوباره با صدای بلند فریاد بزنید، فقط کافی است سخنان خود را به همان روش تکرار کنید. به آنها زمان دهید تا آنچه را که می‌گویید پردازش کنند و گاهی اوقات متوقف شوید تا ببینید آیا تمام حرف‌های شما را درک کرده‌اند یا خیر.

مهم نیست که در پایان شما به چه نحوی با افراد ناشنوا ارتباط برقرار می‌کنید، مهم این است که همواره صبور باشید. این روند می‌تواند برای هر دو‌ شما دشوار باشد، بنابراین کمی به آنها فرصت دهید و عصبانی یا خسته نشوید.

محققان می‌گویند شما هرگز نباید از روی ناامیدی تسلیم یا عصبانی شوید. این کار بی‌ادبی و بی‌احترامی به فرد ناشنوای مقابل شماست و به‌طور حتم باعث احساس ناتوانی و بی‌اهمیت‌بودن در او خواهد شد.

از حرکات ساده و زبان بدن استفاده کنید

هنگام صحبت، چند نشانه بصری به شما کمک می‌کند تا نظر خود را بیان کنید. همان‌گونه که ممکن است هنگام صحبت با فردی که مشکل شنوایی ندارد، از زبان بدن خود کمک بگیرید، در زمان برقراری ارتباط با یک فرد ناشنوا یا کم‌شنوا نیز می‌توانید از حرکات ساده استفاده کنید.

اما به‌طور کلی، در اکثر مواقع توصیه می‌شود هنگام ایجاد ارتباط با افراد ناشنوا یا کم‌شنوا تا حد امکان از انجام حرکات سریع به‌خصوص حرکات دست در مقابل صورت خود اجتناب کنید؛ چراکه ممکن است لب‌خوانی برای آنها دشوار شود.

همیشه روبه‌روی آنها بمانید، تماس چشمی خود را حفظ کنید و دهان خود را قابل مشاهده نگه دارید. همچنین‌ اگر مانند یک فرد عجیب و غریب رفتار کنید، این کار شما نه‌تنها کمکی نمی‌کند بلکه می‌تواند باعث حواس‌پرتی آنها نیز بشود. بنابراین‌ چه در صحبت و چه در حرکات خود اغراق نکنید.

صداهای پس‌زمینه و نور را بررسی کنید

افراد ناشنوا از طریق دید بصری با دیگران ارتباط برقرار می‌کنند. به همین جهت همواره در هنگام ایجاد ارتباط با افراد ناشنوا و کم‌شنوا نور مناسب و عدم صداهای بلند در پس‌زمینه را بررسی کنید.

از ایستادن در مقابل منبع نور مانند پنجره، آفتاب روشن یا نورهای شدید خودداری کنید؛ زیرا سایه تیره‌ای را در صورت شما ایجاد می‌کند. به این ترتیب افراد ناشنوا قادر نخواهند بود حالات چهره، حرکات لب و سایر علائم ارتباطی را ببینند. در نتیجه درک اینکه شما قصد دارید چه چیزی را بیان کنید، عملا برای آنها غیرممکن خواهد بود.

واضح، آهسته و با ریتم ثابت صحبت کنید. مبالغه، فریاد و غرزدن می‌تواند لب‌خوانی را برای افراد ناشنوا و کم‌شنوا سخت‌تر کند. در صورت لزوم سخنان خود را دوباره تکرار کنید. تلاش برای گفتن همان حرف به روشی دیگر ممکن است کمک‌کننده باشد. همچنین برای رساندن بهتر مفهوم خود می‌توانید از نوشتن هم کمک بگیرید.