رهایی از چاقی: عمل و جراحی چاقی برای یک زندگی بهتر

چاقی چگونه بیماری است؟

 از قدیم‌الایام یکی از بیماری‌های گریبان گیر آدمیان به علت عدم برقراری تعادل ما بین انرژی ورودی و خروجی از کالبد ما بوده است. در ابتدای خیزش بشر، آدمیان با مشکل نبود مواد غذایی و در نتیجه گرسنگی، سوءتغذیه و حتی بالا بودن میزان مرگ و میر و نبود رونق جمعیت روبرو بوده است. با بهبود شرایط کم‌کم آدمیان به مرتبه‌ای از رفاه رسید که درجاتی از امنیت در تأمین مواد غذایی و دریافت غذا را داشته باشند. با ارتقای روش‌های زندگی کم‌کم از شدت فعالیت‌های بدنی کم شد و در مقابل غذای بیشتری در طی رژیم غذایی روزانه مصرف می‌شد.

ارزیابی چاقی و محاسبه bmi

در گذشته افزایش وزن یا بزرگ بودن شکم و پهلو و شکلی (با نام علمی اندومورف) از نشانه‌های ابتلا به بیماری چاقی بود؛ اما با پیشرفت علم پزشکی معیارها کارا و کاربردی ایجاد شدند. یکی از ساده و در عین حال کاربردی‌ترین روش‌های ارزیابی میزان چاقی، به کار رفتن معیار نمایه یا شاخص توده بدنی (BMI ) می‌باشد؛ اما روش محاسبه bmi یا شاخص توده بدنی افراد مختلف چیست؟ این معیار از تقسیم وزن افراد مورد نظر بر مجذور قد آن‌ها به دست می‌آید.

• اگر فرد دارای شاخص توده بدنی زیر 20 باشد این امر مؤید لاغری فرد مورد نظر می‌باشد.
• اگر شاخص توده بدنی در بازه‌ای بین 20 الی 25 باشد نشان‌دهنده وزنی متعادل برای فرد مورد نظر می‌باشد.
• فرد عدد شاخص توده بدنی بین 25 تا 29.9 باشد یعنی اینکه فرد اضافه‌وزن دارد.
• چاقی زمانی بروز پیدا می‌کند که شاخص توده بدنی عددی مساوی 30 و یا بالاتر از آن باشد.
• هر 5 عددی که بر این عدد افزوده می‌شود، نشان‌دهنده یک درجه افزایش شدت این بیماری می‌باشد.

جراحی چاقی چگونه عملی است؟

در بیشتر مواقع در درمان بیماری چاقی و یا اضافه وزن، این نوع اعمال جراحی در ابتدا به کار گرفته نمی‌شوند. بعد از ناکارآمد بودن روش‌های معمولی‌تر درمانی بیماری چاقی مانند انجام ورزش و افزایش میزان فعالیت بدنی، دارو درمانی و همچنین رژیم غذایی اعمال جراحی یکی از گزینه‌های مد نظر گروه‌ های درمانی هستند و با تشخیص پزشک می‌توانند به کار گرفته شوند.

چرایی به کار گرفتن اعمال جراحی چاقی

عمل جراحی از یک سو سبب کاهش اضافه وزن قابل توجه می‌شود که فرد را حتی در انجام فعالیت روزانه دچار محدودیت کرده است. در طرف دیگر با کمک به برقراری تعادل در وزن سبب کاهش احتمال ابتلا به بیماری‌هایی مزمن می‌شود. این بیماری‌ها شامل بیماری قلبی و عروقی، سکته مغزی، فشار خون بالا (هایپرتنشن)، بیماری کبد چرب غیر الکلی (NAFLD) یا استئاتوهپاتیت غیر الکلی (NASH)، آپنه ای که خواب رخ می‌دهد و دیابت نوع 2 می‌باشند.

روش انجام انواع جراحی‌ های چاقی چیست؟

در مواردی از اعمال جراحی‌ِ چاقی آناتومی دستگاه گوارش فرد تحت عمل تغییر می‌کند و حجم معده و یا روده فرد جراحی شونده تنزل پیدا می‌کند. این پدیده در بیشتر مواقع با کاهش ترشح آنزیم‌های مولد گرسنگی و اشتها یعنی آنزیم گرلین همراه می‌باشد. روش دیگر اعمال جراحی چاقی قرار دادن یک جسم خارجی در معده با هدف اشغال فضای معده و کاهش حجم غذای مصرفی و ورودی به دستگاه گوارش فرد تحت عمل جراحی چاقی می‌باشد. معمولاً این مکانیسم در چاقی‌هایی با شدت بالا به کار گرفته می‌شوند

 جدای از موارد یاد شده دسته‌ای از اعمال جراحی چاقی نیز موقعی به کار گرفته می‌شوند که فرد دچار اضافه وزن (و نه چاقی) و یا دارای پوست‌های اضافی (به خاطر انجام اعمال جراحی لاغری یا در اثر پدیده‌های طبیعی مانند بارداری) باشد. این نوع اعمال جراحی بیشتر مکملی برای اعمال جراحی چاقی بالا می‌باشد و هدف آن‌ها در وهله اول مبارزه با بیماری چاقی نیست چون قادر به کاهش حجم عظیمی از وزن و چربی نمی‌باشد. در ادامه به بررسی 4 مورد از  روش‌های جراحی چاقی خواهیم پرداخت.

عمل بای پس معده

بای پس معده از روش‌های مفید و کارای جراحی لاغری برای غلبه بر بیماری چاقی می‌باشد. عمل بای پس معده نوعی از جراحی چاقی بر پایه تغییر شکل آناتومیک معده می‌باشد. در این روش جراحی معده فرد به دو ناحیه بالایی و پایینی تقسیم می‌شود. معمولاً ناحیه پایینی از مسیر گوارشی خارج گردیده و ناحیه بالایی نیز به روده اتصال می‌یابد. در نتیجه عمل بای پس معده، حجم معده فرد عمل شونده کم خواهد شد.

عمل اسلیو معده

 در عمل اسلیو معده 80 درصد از اندازه معده کاهش می‌یابد. این عمل پیامدهای مانند افت تولید آنزیم‌های تولید کننده حس گرسنگی و اشتها را در بر دارد. با گذشت زمان از وزن فرد کاسته شده و در طی یک الی دو سال فرد به وزن نهایی مورد نظر خود می‌رسد. این عمل محبوب‌ترین عمل جراحی چاقی می‌باشد و طبق تحقیقات به عمل آمده 58 درصد جراحی چاقی را به خود اختصاص می‌دهد.

عمل باندینگ معده

در این روش جراحی چاقی، تغییرات مورد نیاز از راه قرار دادن باندی در معده فرد تحت عمل انجام می‌پذیرد. باند کار گذاشته شده معده فرد را به دو قسمت مجزای بزرگ و کوچک تقسیم می‌کند. در این روش عمل جراحی چاقی، بعد از خوردن مقدار کمی از غذا حس سیری به فرد القا می‌شود.

 بحث و نتیجه‌ گیری عمل و جراحی چاقی برای یک زندگی بهتر 

امروزه برای توصیف ارزیابی چاقی و اضافه وزن از شاخص کاربردی با نام شاخص توده بدنی استفاده می‌شود. معمولاً شاخص 30 به بالا نشانه ابتلای فرد به چاقی است. با افزایش چاقی و عدم بهبود با روش‌های متعارف مانند رژیم غذایی، ورزش، روزه گرفتن یا دارودرمانی از اعمال جراحی چاقی استفاده می‌شود.

4 مورد از بهترین اعمال جراحی چاقی شامل عمل بای پس معده، عمل اسلیو معده، عمل بای پس با سوئیچ اثنی عشری و عمل باندینگ معده می‌باشد. عمل اسلیو معده شاید بهترین و کاراترین عمل جراحی چاقی می‌باشد