ارزیابی کم و کیف اتفاقات سیاسی، اجتماعی و اقتصادی در گفت‌وگو با مسعود پزشکیان
به مطالبات مردم پاسخ منطقی بدهیم
مسئولان باید بدانند اعمال فشار به افکار عمومی شرایط را سخت‌تر می‌کند و تعداد کسانی را که بدبین می‌شوند، افزایش می‌دهد
مسعود پزشکیان از معدود نمایندگان اصلاح‌طلب مجلس یازدهم است که طی چند دوره گذشته توانسته کرسی نمایندگی مردم تبریز در مجلس را حفظ کند. او که وزیر بهداشت دولت اصلاحات است، به دلیل مشی اعتدال‌گرایانه و مصلحانه‌اش توانسته در مجلس اصولگرای یازدهم هم حضور داشته باشد.
مسعود پزشکیان از معدود نمایندگان اصلاح‌طلب مجلس یازدهم است که طی چند دوره گذشته توانسته کرسی نمایندگی مردم تبریز در مجلس را حفظ کند. او که وزیر بهداشت دولت اصلاحات است، به دلیل مشی اعتدال‌گرایانه و مصلحانه‌اش توانسته در مجلس اصولگرای یازدهم هم حضور داشته باشد. این نماینده حافظ نهج‌البلاغه که گاهی در نطق‌هایش مسئولان را به کلام امیرالمؤمنین ارجاع می‌دهد، نایب‌رئیسی مجلس دهم را نیز در پرونده خود دارد. پزشکیان از جمله نمایندگانی است که با نطق‌های آتشینش همواره صحن مجلس را به هیجان می‌آورد. این نماینده اصلاح‌طلب مجلس یازدهم در گفت‌وگویی با «شرق» به تشریح موضوعات روز کشور پرداخت و نسبت به اعمال محدودیت‌های سیاسی و مدنی و فرهنگی کشور انتقاداتی را بیان کرد. آنچه در ادامه می‌خوانید حاصل این گفت‌وگو است.
وزیر اقتصاد اخیرا در گفت‌وگویی از ارائه لایحه دوفوریتی دولت به مجلس مبنی بر «بازگشت نرخ ارز محاسباتی گمرک به نرخ چهارهزارو 200 تومانی» خبر داده است. به نظر شما این تصمیم و احتمال بازگشت بخشی از آزادسازی قیمت‌ها به قبل، آن هم بعد از تحمیل هزینه به مردم امکان‌پذیر است؟ آیا مجلس با دولت در این باره همراهی می‌کند؟
اگر دولت قصد داشته باشد بخشی از برنامه خود درباره حذف ارز ترجیحی را برگرداند و اصلاح کند، عملیاتی نیست چراکه این تصمیم، تأثیرش را بر قیمت‌ها گذاشته است. برخی شرکت‌های داروساز با ارز آزاد مواد اولیه خریده‌اند؛ اما به اندازه لازم خریداری نکرده‌اند و با مشکل مواجه‌اند. بنابراین اگر مدیریت درستی در این باره شکل می‌گرفت کار به اینجا نمی‌رسید. پس به جای این کارها بهتر است به شرکت‌های دارویی ریال بدهند که با آن ریال بتوانند مواد اولیه وارد کنند و مابه‌التفاوت قیمت‌ها را به بیمه‌ها بپردازند تا فشار بیشتری برای تأمین هزینه دارو به مردم تحمیل نشود، نه اینکه کاری را که انجام داده‌اند، بعد از دو ماه برگردانند.
مدت‌هاست که یک‌سری تصمیمات خلق‌الساعه و یک‌شبه از سوی مسئولان اجرائی گرفته می‌شود که هزینه زیادی به مردم تحمیل می‌کند، به نظرتان این تصمیمات یک‌شبه از کجا ناشی می‌شود؟
تصمیمات یک‌شبه و غیرکارشناسی که از طرف برخی مسئولان اجرائی اتخاذ می‌شود، به‌دلیل بی‌تجربگی در مدیریت است و به نظرم این تصمیمات خلق‌الساعه می‌تواند زمینه‌ساز رانت شود. پس اول باید این لایحه به مجلس بیاید و توجیه و توضیحات دولت شنیده شود بعد درباره آن اظهارنظر شود. هرچند معتقدم روش حل قضیه، برگرداندن به حالت قبل نیست؛ بلکه رفع مشکلاتی است که باعث گرانی دارو شده است. آنها این موانع را که منجر به افزایش قیمت و گرانی دارو شده و ارز را گران کرده، رفع نکرده‌اند. شرایط به این نحو است که در گمرک پول اضافه می‌گیرند و برای واردات مواد اولیه هزینه چندین برابری پرداخت می‌کنند. پس به دلیل اینکه شرکت‌ها ریال ندارند که مواد دارویی وارد کنند، نمی‌توانند دارو هم تولید کنند؛ به همین دلیل با کمبود دارو و افزایش قیمت آن مواجه شده‌ایم.
نقدی که مطرح است بیشتر متوجه چه چیزی است؟
از اول هم معلوم بود راهی که برخی مسئولان اجرائی در پیش گرفته‌اند اشتباه است؛ چون مشکلات پیش‌رو را ندیده بودند. در زمینه دارو اگر این روند ادامه یابد در آینده با مشکل و کمبود دارو مواجه خواهیم شد و قیمت دارو هم بیش از گذشته افزایش خواهد یافت و گریزی از آن نیست.
با توجه به برخوردهای اخیر با برخی فعالان سیاسی و مدنی، به نظر شما در فضای موجود، ایجاد محدودیت‌های سیاسی و فرهنگی و اجتماعی برای جامعه نتیجه مطلوبی خواهد داشت؟
مسئولان باید بدانند اعمال فشار به افکار عمومی شرایط را سخت‌تر می‌کند و تعداد کسانی را که بدبین می‌شوند، افزایش می‌دهد. فشار به فعالان سیاسی و مدنی حتی در قالب موضوعات فرهنگی، رضایت‌مندی جامعه را افزایش نمی‌دهد، بلکه باعث تشدید نارضایتی می‌شود. این افراد، با چنین رفتاری یک مشکل مردم را به چندین مشکل تبدیل می‌کنند و این مشکلات و اعمال فشارها ممکن است جامعه را دچار مشکل کند. البته این موضوع درباره مسائل اقتصادی هم صدق می‌کند. شرایط اقتصادی هم روز به روز در حال بدترشدن است چراکه با دنیا مشکلمان را حل نکرده‌ایم. این افراد یک روز می‌گفتند برجام را دور بیندازید و به فکر سفره مردم باشید؛ حالا که قدرت یکدست شده و جریان رقیب در کار نیست، بهتر است خودشان به این حرف‌ها جامه عمل بپوشانند و برجام را دور بیندازند و به سفره و معیشت مردم برسند. هرچند غیر‌ممکن است بتوانند روابط بین‌المللی را حذف کنند و سفره مردم را سروسامان بدهند. اگر خودشان ادعا می‌کنند که می‌توانند بسم‌الله، پس چرا یک سال است همه اقلام و کالاها در حال گران‌شدن است؟ چرا دست روی دست گذاشته‌اند و کاری نمی‌کنند؟ چرا مشکل معیشت مردم را بدون وجود برجام حل نمی‌کنند تا آرامش را به سفره‌های مردم بازگردانند؟!
مذاکرات برجامی مدتی است که مسکوت مانده و برخی معتقدند برجام شکست خورده است. نظر شما چیست؟
درست به همین دلیل است که قیمت کالاها در حال افزایش است و بازار بدون نظارتی خاص شاهد رشد قیمت‌هاست. هر لحظه امکانات کاهش می‌یابد و بر مشکلات افزوده می‌شود. به نظر می‌رسد این حرف‌ها درست است.
مردم می‌خواهند بدانند که آیا اراده‌ای برای حل مشکلات تحریمی و ادامه مذاکرات و رسیدن به توافق برجامی در دولت وجود دارد؟
با توجه به افرادی که برای ادامه مذاکرات برجامی انتخاب شده‌اند، شاید بیراه نباشد اگر بگوییم بعید است اراده‌ای برای ایجاد توافق برجام وجود داشته باشد. این افرد از موافقان برجام نیستند و تخصص و تجربه مذاکره‌کردن هم ندارند. تجربه گذشته این حرف را تأیید می‌کند. اگر موافق این حرف نیستند، بگویند کجا تخصص و توانمندی مذاکره‌کردن را به دست آورده‌اند؟ تاکنون چند مذاکره درست را مدیریت کرده‌اند که اکنون این مذاکرات با این سطح اهمیت و حساسیت را به دست آنها سپرده‌اند تا مدیریت کنند و به سرانجام برسانند؟ فردی مثل ظریف و تیم مذاکره‌کننده همراهش را کنار می‌گذارند و مذاکره هسته‌ای را به تیمی می‌سپارند که بسیاری از آنها حتی در وزارت خارجه هم حضور نداشته‌اند! حالا توقع دارند در مقابل تیم کارکشته مذاکره‌کننده غربی این مذاکرات با این حجم از اهمیت را هدایت کنند و به نتیجه برسانند؟
جدای از تخصص تیم مذاکره‌کننده فعلی، آیا اراده‌ای در سطح مدیریت‌های اجرائی برای به‌نتیجه‌رساندن برجام دیده می‌شود؟
اگر چنین اراده‌ای وجود داشت که از آن بهره می‌گرفتند و مذاکرات را به سرانجام می‌رساندند!
اتفاق مهم دیگری که اخیرا رخ داد، ایجاد محدودیت سرچ گوگل برای همه کاربران ایرانی است و برخی اپراتورها به دستور مقامات مربوطه همه کاربران را کودک 13ساله محسوب کرده و سرچ گوگل را به طور عمومی محدود کرده‌اند! این اقدام یعنی اجرای طرح صیانت از فضای مجازی بدون مصوبه مجلس! نظرتان در این باره چیست؟
برخی می‌خواستند اجرای طرح صیانت از فضای مجازی یا محدودیت اینترنت را از طریق مجلس انجام دهند، اما مجلس به هر دلیلی این موضوع را نپذیرفت. حالا خودشان خودسر دست به این کار زده‌اند و حتی ممکن است دست به اقدامات جدی‌تری هم در این فضا بزنند. دلیل این رفتار هم این است که چون علم و توان پاسخ‌گویی به نیازها و اندیشه‌های مردم را نداریم، پس ساده‌ترین کار را انتخاب می‌کنیم که پاک‌کردن صورت‌مسئله است. این روند قابل قبول نیست و اگر بخواهیم از اعتماد و باور و صلابت اعتقادی‌مان دفاع کنیم، نباید صورت‌مسئله را پاک کنیم. باید با واقعیت‌ها واقع‌گرایانه مواجه شویم و پاسخ‌های منطقی به مطالبات مردم بدهیم تا آنها را قانع کنیم نه اینکه چنین رفتاری از خود نشان دهیم. کسانی که تخلف می‌کنند از شفافیت می‌ترسند. این حرف‌هایی هم که از شفافیت می‌زنند در صورتی محقق می‌شود که رسانه‌ها را آزاد بگذارند تا متوجه بشوند شفافیت چگونه شکل می‌گیرد، نه اینکه صداها و رسانه‌ها را محدود کنند بعد به مردم بگویند ما می‌خواهیم شفافیت ایجاد کنیم و شفاف باشیم.
