روی خوش اردوغان به بشار اسد / دعواهای قدیمی به پایان میرسد؟
اردوغان در همه سالهای گذشته دشمن درجه یک بشار اسد بوده است. اما به نظر میرسد حالا که زمان زیادی هم تا انتخابات ترکیه باقی نمانده، او حالا از یک دشمن سرسخت، به کسی تبدیل شده که میخواهد مشکلات را از راه دوستی برطرف کند.
مهسا مژدهی- «دیدار با بشار اسد، رئیسجمهور سوریه در حال حاضر روی میز نیست، اما این موضوع در زمان مناسب خود، غیرممکن نیست.» این حرفی است که رجب طیب اردوغان بعد از یک دهه لجبازی با حکومت سوریه، ماه گذشته بر زبان راند تا به نرمش خود را نسبت به دمشق، رنگ و روی جدیتری ببخشد.
اردوغان در همه سالهای گذشته دشمن درجه یک بشار اسد بوده است. اما به نظر میرسد حالا که زمان زیادی هم تا انتخابات ترکیه باقی نمانده، او حالا از یک دشمن سرسخت، به کسی تبدیل شده که میخواهد مشکلات را از راه دوستی برطرف کند.
چرا اردوغان به سمت آشتی با دولت سوریه میرود؟
شورشیان مسلح در سوریه که کماکان دشمنی خود را با بشاراسد حفظ کردهاند، تحت حمایت بیچون و چرای ترکیه قرار دارند. آنها آخرین سنگر خود را در شمال شرق سوریه با کمک اردوغان حفظ کرده و مانع از اعلام پایان جنگ شدهاند.
اردوغان اولین بار، ابتدای تابستان در جلسهای خصوصی با اعضای حزبش تمایل تلویحی خود را نسبت به دیدار با رئیسجمهور سوریه اعلام کرد. اما این ماجرا یکی دو ماه بعد مسکوت باقی ماند.
اردوغان به چرخش در سیاست خارجی مشهور است. به همین دلیل وقتی او دیدار با اسد را غیرممکن نداست، کمتر کسی از لحن آرام و نرمش نسبت به رئیسجمهور سوریه متعجب شد. او در ماههای آینده درگیرانتخابات خواهد شد و محبوبیتش در زیر سایه حضور سه و نیم میلیون سوری در ترکیه قرار گرفته است.
اردوغان در همه سالهای روی کارآمدنش نتوانسته دولت اسد را برای حمایت ضمنی از کردهای عضو پ.ک.ک ببخشد. از طرف دیگر دو طرف بر سر حقآبه دجله و فرات سالهای طولانی با یکدیگر جدل داشتهاند. به همین خاطر احتلاف بین اسد و اردوغان را نمیتوان مربوط به مسائل حقوق بشری سوریه یا اختلافات سیاسی بعد از جنگ داخلی این کشور دانست.
اردوغان راه دیگری ندارد
ترکیه خود را اسیر شده در دست پناهجویان سوری میداند. با بروز مشکلات اقتصادی از سال 2022، خشم مردم این کشور نسبت به مهاجران، بهخصوص سوریها افزایش پیدا کرده است و اردوغان برای جلب نظر مردم خود راهی بهغیر از اینکه کمک حال بشار اسد برای بازگشت آرامش به سوریه باشد ندارد. او اخیرا تصمیم گرفته در مناطق تحت اشغال ترکیه در شمال سوریه، دست به ساخت مسکنهای آجری و یک دستی بزند که یک میلیون سوری را در خود جای میدهند.
اردوغان موضع خود را در قبال سوریه اینطور بیان کرده که رنجش در سیاست خارجی جایی ندارد و باید در ارتباط با سوریه گامهای بیشتری برداشته شود.
نمیتوان توقع داشت که اردوغان به زودی سوار هواپیما شود و در دمشق به دیدار اسد بشتابد. اما او اخیرا رئیس سازمان میت را به دیدار رییس سازمان امنیت سوریه فرستاده است. اردوغان بالاخره با این واقعیت کنار آمده که بشار اسد سوریه را ترک نخواهد کرد و به عنوان کشور همسایه نمیتواند تنش را تا ابد ادامه دهد. یک سوریه نسبتا امن میتواند برای ترکیه همسایه بسیار بهتری باشد. از طرف دیگر سوریه نیاز به بازسازی دارد و اردوغان نمیخواهد سود حضور در جریان بازسازی یک کشور جنگزده را بهخاطر دعواهای قدیمی از دست بدهد