فرانس ۲۴: توافق تهران-ریاض رویای اسرائیلی را بر باد داد

به گزارش روز سه‌شنبه ایرنا، شبکه خبری «فرانس ۲۴» در گزارشی با پرداختن به تاثیر توافق صورت گرفته میان ایران و عربستان برای ازسرگیری روابط دیپلماتیک، بر سیاستهای رژیم صهیونیستی، نوشت: تنش‌زدایی از روابط این دو کشور رویای اسرائیلی تشکیل جبهه ضدایرانی را بر باد داد.

این منبع خبری نوشت: نزدیکی ایران و عربستان را می توان یکی از مهمترین رخدادهای دیپلماتیک ۱۰ سال اخیر منطقه محسوب کرد. حتی اگر محتوای توافق امضا شده در پکن هنوز نامشخص باشد باز هم می تواند وضعیت را در منطقه بر هم بزند. به ویژه برای اسرائیل که تلاش می‌کرد خود را به ریاض نزدیک کند تا جبهه ای عربی- اسرائیلی را در جاه‌طلبی‌های هسته‌ای ایران تشکیل دهد.

روز جمعه (۱۰ مارس/ ۱۹ اسفند) خبر نزدیک شدن ایران و عربستان سعودی به یکدیگر با انعقاد توافقی مبنی بر از سرگیری روابط دوجانبه پس از هفت سال، اعلام شد؛ رخدادی بزرگ در جغرافیای سیاسی خاورمیانه که در پی مذاکراتی که در پکن جریان داشت، خبری شد. به اعتقاد کارشناسان این نزدیکی می تواند پیامدهای متعددی برای منطقه و فعالان آن در پی داشته باشد.

رادیو فرانسه نوشت: جدای از جنگ یمن و جبهه رویارویی غیرمستقیم ایران و عربستان از سال ۲۰۱۵ است، همچنین مسائل مرتبط با لبنان و عراق که در آن پادشاهی نفتی سنی عربستان و جمهوری اسلامی شیعه ایران از گروه‌های رقیب سیاسی حمایت می کنند، نزدیک شدن تهران و ریاض به یکدیگر وضعیت را به کلی برای اسرائیل تغییر می‌دهد.

شکست دیپلماتیک برای نتانیاهو

حتی اگر ندانیم چه مصالحه هایی از سوی هر یک از طرفین پکن برای دستیابی به این توافق انجام شده است و نیت خوب دو رقیب از این نزدیکی هنوز به اثبات نرسیده است، برخی از خود می پرسند که آیا این آرامش می تواند نقشه های دولت یهود و دولت جو بایدن را که در پشت پرده به نفع توافق عادی‌سازی روابط اسرائیل با عربستان سعودی تلاش می‌کرد، خنثی کند و یا خیر.

اسرائیل که مدت‌ها در صحنه منطقه‌ای به دلیل موضوع درگیری‌ها با فلسطین به حاشیه رفته بود، روابط خود را با چندین کشور خلیج فارس، امارات متحده عربی و بحرین در چارچوب توافقنامه ابراهیم که توسط دولت در سال ۲۰۲۰ حمایت شد و نیز با چراغ سبز عربستان سعودی که بر شورای همکاری خلیج فارس تسلط دارد، عادی کرد.

اندکی پس از اعلام توافق صورت گرفته در چین، اپوزیسیون اسرائیل انتقادهای متعددی را به سوی بنیامین نتانیاهو نخست وزیر روانه و او را به اعطای پیروزی دیپلماتیک به ایرانی ها متهم کردند. دولت نتانیاهو که درگیر اصلاحات بسیار بحث برانگیز مورد انتقاد قرار می گیرد که نتوانسته عربستان سعودی را به پیمان ابراهیم وارد کند تا تهران را کمی بیشتر منزوی و یک جبهه مشترک عربی و اسرائیلی در مقابل ایران ایجاد کند.

یائیر لاپید رهبر اپوزیسیون اسرائیل در توئیتی بااشاره به اینکه نتانیاهو با وعده انتخاباتی برافزاشتن پرچم اسرائیل در خاک عربستان قدرت گرفت، نوشت: توافق میان عربستان سعودی و ایران، شکست کامل و خطرناکی برای سیاست خارجی دولت اسرائیل است.

وی افزود: نزدیکی ایرانی- سعودی آشکار کرد کرد که اسرائیل و عربستان در این مسیر (وعده نتانیاهو) قرار نخواهند گرفت هرچند که پادشاهی وهابی تا این لحظه هم قصدی برای گشودن روابط دیپلماتیک با اسرائیل نداشته است.

به خطر افتادن نزدیکی اسرائیل و عربستان سعودی

حتی اگر مناقشه اسرائیل و فلسطین دیگر اولویت عربستان سعودی نباشد، وقوع خشونت های اخیر در سرزمین های فلسطینی همزمان با روی کار آمدن راستگراترین دولت در تاریخ اسرائیل در پایان دسامبر (دی ماه)، چرخش دیپلماتیک کوتاه مدت را برای کشوری با دو مکان مقدس برای اسلام را دشوار می کند.

به گفته سیمون مابون (Simon Mabon) استاد روابط بین‌الملل و کارشناس خاورمیانه در دانشگاه لنکستر بریتانیا، عربستان سعودی با هدایت محمد بن سلمان به سادگی آماده امضای قرارداد با اسرائیل نیست.

وی افزود: گفت‌وگوی سعودی‌ها با اسرائیلی‌ها بر کسی پوشیده نیست اما آنها اماده نیستند تا مانند برخی ارز همسایگانشان در خلیج فارس به عادی سازی روابط اقدام کنند چرا که پیامدهای این نزدیکی از حوزه سیاسی فراتر می‌رود و عواقب عظیمی در سراسر جهان اسلام دارد.

به گفته این کارشناس، ریاض برای برداشتن چنین گامی به توافقی جامع و بسیار وسیع با آمریکا نیاز دارد و فکر نمی کنم بن سلمان بخواهد این پیروزی دیپلماتیک را نصیب جو بایدن کند. به‌ویژه با توجه به وضعیت روابط او با بایدن، که چندان بهم نزدیک نیست و این امر وضعیت را برای این پرونده کمی پیچیده تر می کند.

با اینحال کارشناسان بر سر این مساله اتفاق نظر دارند که نزدیکی تهران و ریاض پیامدهای مهلکی برای روابط در سایه رژیم صهیونیستی و عربستان سعودی نخواهد داشت. به هر حال، در ماه‌های اخیر، امارات روابط دیپلماتیک خود را با ایران از سر گرفته است، بدون اینکه کوچک‌ترین تأثیری بر روابط از قبل خوب ابوظبی و تل آویو داشته باشد.

همچنان که سال گذشته در حالی که مذاکرات با ایرانی‌ها از قبل در جریان بود، ریاض از نشان دادن نشانه‌های مثبت به آمریکایی ها به‌ویژه با گشودن حریم هوایی خود به مناسبت سفر منطقه‌ای جو بایدن برای «همه شرکت‌های هواپیمایی» تردید نکرد؛ ژستی از حسن نیت که عملاً محدودیت های هواپیماها را به مقصد و از سرزمین های اشغالی لغو کرد.

دو روزنامه مهم آمریکایی وال استریت ژورنال و نیویورک تایمز این هفته گزارش دادند که ریاض در ماه‌های اخیر برای اخذ ضمانت‌های امنیتی از واشنگتن و دریافت کمک در مورد برنامه هسته‌ای غیرنظامی خود در ازای عادی‌سازی روابط با اسراییل، تلاش خود را افزایش داده بو؛ بهای بالایی که ایالات متحده فعلا حاضر به پرداخت آن نشده است، حتی اگر به معنای اجازه دادن به چین برای ورود به خاورمیانه باشد.

با در نظر گرفتن امضای توافقنامه همکاری‌های راهبردی و تجاری تهران- پکن در مارس (اسفند/فروردین) ۲۰۲۱، سفر مهم شی جین‌پینگ رئیس جمهوری چین به عربستان و حال توافق سعودی- ایرانی، به نظر می‌رسد که چین آماده ایفای نقش رهبری در منطقه ای است که ایالات متحده آن را نادیده گرفته شده است. نقشی که دیگر اقتصادی نیست.

آیا این مساله رژیم صهیونیستی را نگران می‌کند؟

فردریک آنسل (Frédéric Encel) کارشناس مسائل ژئوپلیتیک معتقد است: اسرائیل ممکن است روابط دوستانه‌ای با چین داشته باشد، اما از دیدگاه اسرائیلی‌ها لزوماً این خبر خوبی نیست که شاهد مداخله یک همکار جدید در منطقه آن هم یک قدرت بزرگ جهانی مانند چین، باشند.

وی افزود: در مدت نیم قرنی که آمریکا نقش قاضی و داور غالب منطقه را ایفا می‌کرد، کار برای اسرائیل نسبتاً راحت بود. اگر فردا پکن بخواهد به طور جدی در منطقه با واشنگتن رقابت کند، معلوم می‌شود که جایگزین بهتری برای آمریکا از منظر اسرائیل نیست.

این نویسنده فرانسوی نتیجه‌گیری می‌کند: به هر روی، چه نزدیکی روابط ایران و عربستان مطرح باشد و چه نباشد و چه چینی ها تصمیم بگیرند دخالت بیشتری درامور منطقه داشته باشند یا نه، اسرائیل به مساله تجهیز ایران به بمب هسته‌ای حساسیت وسواس‌گونه دارد و ماهیت و رنگ سیاسی دولت در اسرائیل هر چه که باشد با ایران مقابله خواهد کرد.