افشاگری فایننشال تایمز از برنامه پنهان دولت بایدن برای لبنان

نشریه "فایننشال تایمز" در مقاله‌ای با اشاره به تشدید حملات اسرائیل به لبنان، به این نکته اشاره می‌کند که دولت بایدن نیز اهداف خاصی را در این معادله دنبال می‌کند. این نشریه آمریکایی تاکید می‌کند که دولت بایدن برای حصول توافق آتش بس فوری در جنگ حزب الله با اسرائیل فشار وارد نمی‌کند، زیرا فضای مساعدی را برای انتخاب رئیس جمهوری جدید در لبنان که همسو با واشینگتن باشد یافته است. در عین حال، آمریکا علناً پس از ترور سید حسن نصرالله سعی دارد تا حزب الله لبنان را تا جای ممکن در قالب معادلات سیاسی و امنیتی لبنان حاشیه‌نشین کند. 

 

در هفته جاری، جو بایدن رئیس جمهور آمریکا پس از گفتگو با بنیامین نتانیاهو نخست وزیر اسرائیل، وی را جهت متوقف ساختن حملات تل آویو به لبنان، تحت فشار قرار نداد. یکی از مقام‌های دولتی آمریکا به صراحت اعلام کرده که آمریکا، تحرکات کنونی اسرائیل علیه حزب الله لبنان را به مثابه فرصتی برای به حاشیه راندن این جنبش از منظر سیاسی ارزیابی می‌کند.

دو هفته پس از آنکه دولت آمریکا خواستار برقراری یک آتش بس موقت میان حزب الله و اسرائیل شد، جو بایدن رئیس جمهور آمریکا دیگر روی این مساله مانور نداده و در گفتگوی چهارشنبه گذشته خود با نتانیاهو نیز به آن اشاره نداشته است. گفتگویی که به ادعای کاخ سفید پس از آغاز حمله زمینی اسرائیل به لبنان، برای نخستین بار انجام می‌شد.

 

 

 

 

بایدن در گفتگو با نتانیاهو گفته است که نیاز به سازوکار دیپلماتیک برای لبنانی‌ها و اسرائیلی‌ها جهت بازگشت به خانه‌هایشان در هر دو طرف "خط آبی" وجود دارد. خط آبی مرز میان لبنان و اسرائیل را مشخص می‌کند. بایدن از اسرائیل خواسته که تا جای ممکن تلفات غیرنظامیان لبنانی را به حداقل برساند.

 

متئو میلر سخنگوی وزارت خارجه آمریکا چهارشنبه گذشته مدعی شد که "ما می‌خواهیم لبنان از وضعیت فعلی خارج شود و این کشور در نهایت از دایره نفوذ و قدرت حزب الله دور شود. لبنان باید حق وتوی حزب الله در مورد رئیس جمهوری خود را حذف کند. موضوعی که لبنان را برای دو سال در یک بن‌بست سیاسی قرار داده است و این کشور عملا قادر به انتخاب یک رئیس جمهور برای خود نیست".

 

متئو میلر همچنین گفته است که "آمریکا مایل است از قدرت حزب الله لبنان بکاهد و دولت لبنان را به تنها کنشگری در این کشور تبدیل کند که می‌تواند به نحوی موثر در جنوب لبنان اعمال قدرت کند".

 

این موضع گیری سخنگوی وزارت خارجه آمریکا در تناقض آشکار با مواضع این کشور در دو هفته قبل و درخواست آمریکا جهت برقراری آتش‌بس ۲۱ روزه میان اسرائیل و حزب‌الله است. بنیامین نتانیاهو نیز به تازگی در یک ویدئوی تبلیغاتی از مردم لبنان خواسته تا کشور خود را از لبنان پس بگیرند. حزب‌الله قوی‌ترین نیروی سیاسی و نظامی در لبنان است.

 

سخنگوی وزارت خارجه آمریکا در موضع گیری دیگری گفته است که "موضع ما این است که مایل هستیم جنگ جاری میان اسرائیل و حزب الله، با یک راهکار سیاسی به نقطه پایان خود برسد. با این حال، وضعیت میدانی در طی هفته‌های اخیر تغییر کرده و تغییراتی در هبری حزب الله لبنان نیز ایجاد شده است (پس از ترور سید حسن نصرالله) ".

 

یک دیپلمات عرب گفته است که آمریکایی‌ها و فرانسه به دنبال تحمیل ایده‌های خود در رابطه با برگزاری انتخابات جدید در لبنان هستند. با این حال، هنوز خیلی زود است که بگوییم در ادامه راه چه خواهد شد... تا زمانی که جنگ باشد نمی‌توان از برگزاری انتخابات در لبنان سخن گفت. آن‌ها فکر می‌کنند که اکنون با فرصتی بی‌نظیر رو به رو هستند. با این حال، این بدان معنا نیست که حزب الله هیچ نقشی نخواهد داشت بلکه برعکس باید توجه داشت که گروه‌هایی نظیر حزب الله در بحبوحه جنگ و درگیری‌ها قدرت قابل توجهی پیدا می‌کنند و محبوب‌تر هم می‌شوند.

 

تماس بایدن با نتانیاهو در بحوحه طرح تهدیدات مختلف از سوی اسرائیل علیه ایران پس از حمله موشکی اخیر تهران به اسرائیل انجام گرفت. آمریکا در مدت اخیر بار‌ها و بار‌ها از اسرائیل خواسته که در جنگ علیه حماس در غزه و حزب الله در لبنان، خویشتنداری نشان دهد که البته اغلب این درخواست‌ها نیز راه به جایی نبرده اند و تاثیری نداشته اند.

 

اسرائیل در طی دو هفته اخیر بر شدت حملات خود علیه حزب الله لبنان افزوده است. تل آویو تا حد زیادی تمرکز خود را از غزه برداشته و متمرکز بر جبهه شمالی و حزب الله شده است. این رژیم اقدام به ترور سید حسن نصرالله دبیر کل حزب الله لبنان کرده و حملات هوایی مختلفی را نیز به بخش‌های مختلف لبنان انجام می‌دهد. در همین حال، برای نخستین بار در طی دو دهه اخیر، اسرائیل حمله زمینی به لبنان را هم در دستورکار قرار داده است.

 

وزارت بهداشت لبنان اعلام کرده که در نتیجه حملات هوایی اسرائیل به این کشور در طی ۱۲ ماه اخیر، بیش از ۲۱۰۰ لبنانی کشته شده اند و البته که ۱.۲ میلیون نفر نیز آواره گشته اند. البته که بخش قابل توجهی از این آمار مربوط به دو هفته اخیر است که حملات اسرائیل به لبنان افزایش یافته است.

 

نجیب میقاتی نخست وزیر لبنان به این نکته اشاره کرده که رایزنی‌های گسترده‌ای را با آمریکا و فرانسه در دستورکار دارد تا آتش بس برقرار شود. در ماه گذشته میلادی، یک ابتکار آتش بس ۲۱ روزه با کنشگری فعال آمریکا، فرانسه و با حمایت گروه جی ۷، اتحادیه اروپا و دولت‌های عربی در دستورکار بود تا از این رهگذر، یک راه حل دیپلماتیک برای خاتمه دادن به جنگ و تنش میان حزب‌الله لبنان و اسرائیل پیدا شود.

 

به گفته یک مقام آمریکایی، نتانیاهو ابتدا با این ابتکار موافقت کرده، اما سپس آن را رد نموده و رژیم اسرائیل دست به ترور سید حسن نصرالله زده و تجاوز زمینی خود به لبنان را هم آغاز کرده است. موضوعی که سرخوردگی مقام‌های آمریکایی را نیز به دنبال داشته است. در این بحبوحه، رئیس جمهور آمریکا به صراحت به اسرائیل هشدار داده که از حمله به سایت‌های نفتی و هسته‌ای ایران حذر کند. موضوعی که می‌تواند شرایط در منطقه را پیچیده‌تر از هر زمان دیگری کند.

 

بسیاری از تحلیلگران تردید‌های جدی در مورد نفوذ بایدن بر نتانیاهو دارند. در جریان جنگ غزه بار‌ها رئیس جمهور آمریکا به نتانیاهو فشار وارد کرده که حملات محدودی را انجام دهد و به جان غیرنظامیان هم توجه داشته باشد با این حال، نخست وزیر اسرائیل کوچکترین توجهی به این مساله نداشته است.

 

بایدن و دیگر مقام‌های ارشد آمریکایی بار‌ها از عدم توجه نتانیاهو به توصیه‌های خود عصبانی شده اند با این حال، آن‌ها از ایجاد تغییرات اساسی در سیاست آمریکا نسبت به اسرائیل و مثلا وضع تحریم‌های تسلیحاتی علیه تل آویو هم خودداری کرده اند. بایدن با توجه به ملاحظات مطرح در حوزه سیاست داخلی آمریکا و نزدیک بودن زمانب برگزاری انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۲۴ آمریکا، از وارد کردن فشار‌های جدی به نتانیاهو خودداری می‌کند.

 

در مدت اخیر و با تشدید حملات اسرائیل علیه مواضع حزب الله لبنان، آمریکا هشدار داده که اسرائیل چندان هم دستِ خود را بالا تصور نکند و محض احتیاط راهی برای گفتگو‌های آتش‌بس نیز باز کند. نتانیاهو اخیرا در یک ویدئو خطاب به مردم لبنان هشدار داد که یا در مقابل حزب الله بایستند و یا بایستی شاهد ویرانی کشورشان شبیه به غزه باشند. در نقطه مقابل، بلافاصله "کارین ژان پیر" دبیر مطبوعاتی کاخ سفید هم گفته که "آمریکا نمی‌تواند شاهد باشد که لبنان هم تبدیل به غزه دوم می‌شود".

 

نتانیاهو پیشتر اعلام کرده که هدف اصلی حمله اسرائیل به لبنان این است که زمینه‌های لازم برای بازگشت بیش از ۶۰ هزار اسرائیلی به خانه هایشان در شمال اراضی اشغالی فراهم شود. این در حالی است که مقام‌های آمریکایی تاکید دارند که بهتر است اسرائیل راه حل‌های عمیق تری را به جای اقدامات نظامی خشونت آمیز برای آینده خود در منطقه خاورمیانه مد نظر داشته باشد.

 

جیک سالیوان مشاور امنیت ملی آمریکا در موضع گیری می‌گوید که "چالش اصلی این است که اسرائیل پیروزی‌های تاکتیکی خود در میدان‌های نبرد را به یک راهبرد عمیق تبدیل کند که امنیت آن را در بلند مدت تضمین کنند. تحقق این دستورکار ساده نیست با این حال کاملا ضروروی و لازم است". 

 

بسیاری در واشینگتن معتقدند که سیاست آمریکا در رابطه با اسرائیل شکست خورده است. سیاست آمریکا سعی دارد که به طور همزمان هم بازدارندگی و هم تنش زدایی را مد نظر داشته باشد. اگر واقع بینانه بخواهید نگاه کنید، تنها یک دستوکار می‌تواند موفق باشد و اگر هر دو را مد نظر داشته باشید، تاثیرگذاری آن‌ها به شدت کاهش خواهد یافت.