انتخاب سخت

فیلم آخرین تابستان اثر کاترین بریا است، کارگردان و نویسنده ساختارشکن که یکی از چهره‌های جنجالی و بحث‌برانگیز سینمای معاصر فرانسه است. او آثاری همچون «رومانس» (1999) و «دختر چاق» (2001) را ساخته که به لحاظ محتوایی بسیار بی‌پروا هستند و مرزهای انسانی را به چالش می‌کشند. سال 2004 کاترین بریا در سن ۵۶ سالگی دچار خونریزی مغزی شدید شد و سمت چپ بدنش فلج شد. این حادثه می‌توانست پایان حرفه کارگردانیش باشد؛ اما بریا با اراده‌ای قوی از بحران عبور کرد و پس از پنج ماه، از بیمارستان مرخص شد و بلافاصله مشغول ساخت یازدهمین فیلمش، معشوقه قدیمی شد.

داستان معشوقه قدیمی بر اساس رمان ژول آمادیه باربی دو رویلی نوشته شده و حوادثش در پاریس قرن نوزدهم می‌گذرد. در طول مراحل تولید معشوقه قدیمی، بریا با چالش‌های زیادی مواجه بود. او که هنوز از اثرات فلج ناشی از خونریزی مغزی رنج می‌برد، نیاز داشت تا با دقت و توجه بیشتری به فیلم‌برداری بپردازد. در مدت  سه‌ماهه فیلم‌برداری، یک دستیار همیشه در کنارش بود و کمکش می‌کرد. ساخت فیلم با وضعیت بریا چالش داشت اما او توانست به خودش و بقیه ثابت کند می‌تواند ادامه دهد.

کاترین بریا همیشه چهره‌ای جنجالی در فرانسه بوده و فیلم‌هایش بحث‌برانگیز بوده‌اند. فرانسوی‌ها فیلم‌های او را غیررمانتیک می‌دانند و به سوژه‌هایش علاقه ندارند. وقتی هم که دچار حادثه شد، حمایت عمومی دریافت نکرد؛ اما خودش در این باره می‌گوید: «در فرانسه نسبت به من نفرت زیادی وجود دارد. خارجی‌ها هم فیلم‌هایم را جنجالی می‌دانند اما اهمیتی نمی‌دهم. مهم این است همه کسانی که از من انتقاد کرده‌اند برای دیدن فیلم‌هایم بلیت خریده‌اند.»

کاترین بریا با اراده‌ای قوی و عشق بی‌پایان به سینما، توانست از یک حادثه خطرناک جان سالم به در برد و دوباره به فعالیت‌های هنری بازگردد. معشوقه قدیمی نه تنها فیلم موفقی شد، بلکه نمادی از اراده و عشق به هنر است که بریا را به زندگی بازگرداند. کاترین بریا با ساخت فیلم‌های چالش‌برانگیز و جذاب، نشان داده است که هیچ حادثه‌ای نمی‌تواند عشق و اراده یک هنرمند واقعی را خاموش کند.

هیچ فیلمسازی به اندازه کاترین بریا به موضوعات زنانه نپرداخته است. او در کارنامه کاری‌اش زنان را در موقعیت‌های سخت قرار می‌دهد که تحت سلطه مردان خشن و ناامن قرار می‌گیرند. اما در فیلم اخیرش موقعیت کمی برعکس است. او بدون جانبداری نشان می‌دهد هر کسی در هر موقعیتی می‌تواند سمت و سویی شیطانی داشته باشد و برای دفاع از جایگاهش تمام اصول اخلاقی را که همه عمر ادعا داشته زیر پا بگذارد. دیدن فیلم‌های بریا به هیچ عنوان آسان نیست و اغلب موضوعاتی دارد که آدم‌ها سعی می‌کنند نادیده‌اش بگیرند یا آنقدر عمومیت ندارد که ارزش پرداختن داشته باشد. بریا عادت ندارد چنین موضوعاتی را ظریف و با لایه‌پوشی ترسیم کند و بدون هیچ ملاحظه‌ای مستقیم سراغ سوژه‌های چالش‌برانگیز می‌رود. آخرین تابستان از نوعی رنج حرف می‌زند که محصول آبروداری است. حفظ ظاهر بی‌نقصی که هزینه‌های روانی هنگفتی به همراه دارد.

فیلم آخرین تابستان به بررسی جنبه‌های پیچیده زندگی و روابط انسانی می‌پردازد. با بازی درخشان لئا دروکر در نقش آنه. این فیلم داستان زنی را روایت می‌کند که در ظاهر زندگی‌ای بی‌نقص و کامل دارد، اما در باطن با چالش‌های عمیقی مواجه است. آنه، وکیلی که به مسائل نوجوانان می‌پردازد، با نوعی همدلی مهربانانه، موکلانش را برای بازجویی‌های دشوار دادگاه آماده می‌کند. آنه در زندگی شخصی‌اش با سلیقه و سطح بالاست. زندگی به ظاهر کامل و بی‌نقص او با ورود پسر ۱۷ ساله‌ شوهرش زیر و رو می‌شود و به سمت فروپاشی می‌رود.

کاترین بریا با برداشت‌های طولانی و بدون وقفه و کلوزآپ‌های متعدد تماشاگران را دعوت به شناخت عمیق شخصیت‌ها می‌کند و از ببینده می‌خواهد در لحظات فیلم غرق شود. این اثر با رویکردی متفاوت به بررسی جنبه‌های پیچیده و متناقض زندگی و روابط انسانی می‌پردازد. کاترین بریا با دیدی روشن و بی‌قضاوت، داستانی را روایت می‌کند که تماشاگران را به تفکر وادار می‌کند و نشان می‌دهد که چگونه ظاهر بی‌نقص می‌تواند در پشت پرده، با چالش‌ها و پیچیدگی‌های بسیاری مواجه باشد.

در حقیقت، بریا با آخرین تابستان  نه تنها مرزهای سینمایی‌اش را جابه‌جا می‌کند، بلکه به مخاطبانش این فرصت را می‌دهد تا به عمق روانی و احساساتی که در زیر ظاهرهای بی‌نقص نهفته است، نگاهی بیندازند. این فیلم به‌عنوان یک اثر هنری، تلاشی است برای بازگشایی لایه‌های پنهان و پیچیده‌ای که ممکن است در زندگی هر فردی وجود داشته باشد. بریا، با رویکردی بی‌پرده و بی‌محابا، مخاطبش را به چالش می‌کشد تا به درک عمیق‌تری از انسانیت برسد.

فیلم با بهره‌گیری از تکنیک‌های سینمایی مدرن و استفاده هنرمندانه از نور و رنگ، فضایی معماگونه و در عین حال واقع‌گرایانه را خلق می‌کند که تماشاگر را به عمق داستان می‌کشاند. بریا با استفاده از این تکنیک‌ها نه تنها به زیبایی‌شناسی فیلم افزوده، بلکه به نوعی احساسات و عواطف پنهان شخصیت‌ها را نیز به تصویر می‌کشد. این ترکیب از تکنیک و محتوا، آخرین تابستان را به یکی از آثار برجسته در کارنامه بریا تبدیل کرده است.