|

نام ۸۱ مؤسسۀ ایرانی در سیاهۀ مؤسسه‌های برتر آسیا منتشر شد

جایگاه مؤسسه‌های ایرانی در نظام رتبه‌بندی دانشگاه‌های آسیایی «مؤسسۀ آموزش عالی تایمز» در ویرایش ۲۰۲۵ میلادی منتشر شد.

نام ۸۱ مؤسسۀ ایرانی در سیاهۀ مؤسسه‌های برتر آسیا منتشر شد

به گزارش گروه رسانه ای شرق به نقل از پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران، «مؤسسۀ آموزش عالی تایمز» در ویرایش ۲۰۲۵ خود که در پایان ماه آوریل ۲۰۲۵ میلادی منتشر شده، نام ۸۱ مؤسسۀ ایرانی را در سیاهۀ مؤسسه‌های برتر آسیا منتشر کرده است. بر پایۀ این گزارش، دانشگاه صنعتی شریف در جایگاه نخست ملی و ۶۹ آسیا جای گرفته است. جایگاه چهار مؤسسۀ ایرانی نیز با عنوان «reporter» گزارش شده است. مؤسسه‌هایی که رتبة آسیایی آنها «reporter» است، آنهایی هستند که داده‌های خود را به «مؤسسة آموزش عالی تایمز» داده‌اند، ولی کمینة لازم برای به دست آوردن رتبة آسیایی را نداشته‌اند. در ویرایش پیشین این نظام رتبه‌بندی ۷۳ مؤسسه از ایران در میان مؤسسه‌های برتر آسیا جای گرفته بودند. در نمودار یک، روند سالانۀ شمار مؤسسه‌های ایرانی در نظام رتبه‌بندی دانشگاه‌های آسیایی «مؤسسۀ آموزش عالی تایمز» گزارش شده است.

 

بر پایۀ نمودار یک، روند سالانۀ شمار مؤسسه‌های ایرانی در نظام رتبه‌بندی دانشگاه‌های آسیایی «مؤسسۀ آموزش عالی تایمز» همواره رشد داشته است و در ویرایش ۲۰۲۵ به ۸۱ مؤسسه رسیده است. روش‌شناسی رتبه‌بندی دانشگاه‌های آسیایی «مؤسسۀ آموزش عالی تایمز» همانند چارچوبی است که در رتبه‌بندی جهانی این مؤسسه به کار گرفته می‌شود، اما وزن شاخص‌ها به‌منظور انعکاس اولویت‌های مؤسسه‌های آسیایی تعدیل شده است. در این نظام از ۱۸ شاخص عملکردی متوازن بهره‌برداری می‌شود که مقایسه‌ای جامع برای دانشجویان، پژوهشگران، مدیران دانشگاه‌ها، صنعت، و دولت‌ها فراهم می‌کند. شاخص‌های عملکردی در پنج حوزه دسته‌بندی شده‌اند: آموزش (آوازة آموزشی، نسبت استاد به دانشجو، نسبت دانشجوی کارشناسی به دکتری، نسبت دانش‌آموختگان دکتری به استاد، و درآمدها) با وزن ۵/۲۴ درصد، فضای پژوهشی (حجم، درآمد، و آوازة پژوهشی) با وزن ۲۸ درصد، کیفیت پژوهش (تأثیر استنادی، توان پژوهشی، تعالی پژوهشی، و نفوذ پژوهشی) با وزن ۳۰ درصد، چشم‌انداز جهانی (اعضای هیئت علمی، دانشجویان، و همکاری پژوهشی بین‌المللی) با وزن ۵/۷ درصد، و تعامل با صنعت (درآمد‌ها و اختراع‌ها) با وزن ۱۰ درصد. یکی از شاخص‌های کنونی (تحصیل در خارج) در حال حاضر وزنی ندارد، اما در آینده ممکن است اثرگذار باشد.

داده‌های ارزیابی شامل پیمایش آوازة آموزشی و پژوهشی، شمار دانشجویان و اعضای هیئت علمی، درآمد، داده‌های انتشاراتی (از سال ۲۰۱۹ تا ۲۰۲۳ میلادی)، استناد‌ها (از سال ۲۰۱۹ تا ۲۰۲۴ میلادی)، و ثبت اختراع است که از منابعی مانند پایگاه اسکوپوس، پیمایش سالانة مؤسسة آموزش عالی تایمز، دفاتر ثبت اختراع جهانی، و پرسشنامه‌ای گردآوری می‌شوند که مؤسسه‌ها تکمیل می‌کنند. برای دوری از سوگیری، داده‌ها بر اساس تفاوت‌های رشته‌ای و جغرافیایی نرمال‌سازی شده‌اند. دانشگاه‌هایی که کمتر از ۱۰۰۰ مقاله در بازه ۲۰۱۹-۲۰۲۳ منتشر کرده‌اند یا تمرکز پژوهشی آنها محدود به یک حوزه خاص است، از رتبه‌بندی حذف شده‌اند. در جدول یک، رتبه‌های ملی و آسیایی مؤسسه‌های ایرانی و در جدول دو، امتیاز آنها در شاخص‌های ارزیابی این نظام رتبه‌بندی آمده‌اند.

جدول ۱. امتیاز کل و رتبۀ مؤسسه‌های ایرانی در نظام رتبه‌بندی دانشگاه‌های آسیایی «مؤسسۀ آموزش عالی تایمز» در ویرایش ۲۰۲۵ میلادی

نام مؤسسه

امتیاز کل

رتبة ملی

رتبة آسیایی

دانشگاه صنعتی شریف

58.8

1

69

دانشگاه صنعتی امیرکبیر

58.4

2

70

دانشگاه علم و صنعت ایران

58.0

3

77

دانشگاه تهران

54.4

4

97

دانشگاه علوم پزشکی تهران

52.7

5

109

دانشگاه صنعتی اصفهان

51.9

6

115

دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه

50.8

7

121

دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی

47.5

8

154

دانشگاه صنعتی شیراز

47.4

9

155

دانشگاه تبریز

47.0

10

160

دانشگاه صنعتی نوشیروانی بابل

46.6

11

164

دانشگاه علوم پزشکی تبریز

45.2

12

179

دانشگاه علوم پزشکی بقیه‌الله (عج)

45.0

13

181

دانشگاه علوم پزشکی ایران

44.0

14

197

دانشگاه فردوسی مشهد

41.3–43.7

15

201–250

دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی

41.3–43.7

15

201–250

دانشگاه شهید بهشتی

41.3–43.7

15

201–250

دانشگاه شیراز

41.3–43.7

15

201–250

دانشگاه ارومیه

41.3–43.7

15

201–250

دانشگاه گلستان

38.3–41.2

20

251–300

دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

38.3–41.2

20

251–300

دانشگاه علوم پزشکی اصفهان

38.3–41.2

20

251–300

دانشگاه علوم پزشکی لرستان

38.3–41.2

20

251–300

دانشگاه علوم پزشکی مشهد

38.3–41.2

20

251–300

دانشگاه علوم پزشکی شیراز

38.3–41.2

20

251–300

دانشگاه کاشان

38.3–41.2

20

251–300

دانشگاه علوم پزشکی البرز

36.4–38.2

27

301–350

دانشگاه علوم پزشکی بابل

36.4–38.2

27

301–350

دانشگاه بین‌المللی امام خمینی

36.4–38.2

27

301–350

دانشگاه علوم پزشکی کرمان

36.4–38.2

27

301–350

دانشگاه علوم پزشکی کردستان

36.4–38.2

27

301–350

دانشگاه علوم پزشکی مازندران

36.4–38.2

27

301–350

دانشگاه علوم پزشکی قزوین

36.4–38.2

27

301–350

دانشگاه صنعتی سهند

36.4–38.2

27

301–350

دانشگاه محقق اردبیلی

36.4–38.2

27

301–350

دانشگاه علوم پزشکی ارومیه

36.4–38.2

27

301–350

دانشگاه علوم پزشکی اراک

34.4–36.3

37

351–400

دانشگاه علوم پزشکی بیرجند

34.4–36.3

37

351–400

دانشگاه علوم پزشکی گیلان

34.4–36.3

37

351–400

دانشگاه علوم پزشکی همدان

34.4–36.3

37

351–400

دانشگاه سمنان

34.4–36.3

37

351–400

دانشگاه شهید چمران اهواز

34.4–36.3

37

351–400

دانشگاه صنعتی شاهرود

34.4–36.3

37

351–400

دانشگاه اصفهان

34.4–36.3

37

351–400

دانشگاه کردستان

34.4–36.3

37

351–400

دانشگاه یزد

34.4–36.3

37

351–400

دانشگاه بوعلی سینا

31.5–34.3

47

401–500

دانشگاه علوم پزشکی گلستان

31.5–34.3

47

401–500

دانشگاه ایلام

31.5–34.3

47

401–500

دانشگاه علوم پزشکی ایلام

31.5–34.3

47

401–500

دانشگاه خوارزمی

31.5–34.3

47

401–500

دانشگاه رازی

31.5–34.3

47

401–500

دانشگاه شهرکرد

31.5–34.3

47

401–500

دانشگاه علوم پزشکی شهرکرد

31.5–34.3

47

401–500

دانشگاه گیلان

31.5–34.3

47

401–500

دانشگاه مراغه

31.5–34.3

47

401–500

دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی

31.5–34.3

47

401–500

دانشگاه صنعتی ارومیه

31.5–34.3

47

401–500

دانشگاه علوم پزشکی زاهدان

31.5–34.3

47

401–500

دانشگاه علوم پزشکی زنجان

31.5–34.3

47

401–500

دانشگاه شهید مدنی آذربایجان

28.4–31.4

61

501–600

دانشگاه حکیم سبزواری

28.4–31.4

61

501–600

دانشگاه لرستان

28.4–31.4

61

501–600

دانشگاه خلیج فارس

28.4–31.4

61

501–600

دانشگاه شهید باهنر کرمان

28.4–31.4

61

501–600

دانشگاه علوم پزشکی شهید صدوقی

28.4–31.4

61

501–600

دانشگاه مازندران

28.4–31.4

61

501–600

دانشگاه یاسوج

28.4–31.4

61

501–600

دانشگاه علامه طباطبایی

13.6–28.2

69

601+

دانشگاه الزهرا (س)

13.6–28.2

69

601+

دانشگاه اراک

13.6–28.2

69

601+

دانشگاه دامغان

13.6–28.2

69

601+

دانشگاه علوم پزشکی هرمزگان

13.6–28.2

69

601+

دانشگاه پیام نور

13.6–28.2

69

601+

دانشگاه علوم پزشکی قم

13.6–28.2

69

601+

دانشگاه بیرجند

13.6–28.2

69

601+

دانشگاه هرمزگان

13.6–28.2

69

601+

دانشگاه قم

13.6–28.2

69

601+

دانشگاه سیستان و بلوچستان

13.6–28.2

69

601+

دانشگاه زنجان

13.6–28.2

69

601+

دانشگاه ولی‌عصر رفسنجان

13.6–28.2

69

601+

دانشگاه صنعتی اراک

-

-

Reporter

موسسه آموزش عالی دانش‌پژوهان پیشرو

-

-

Reporter

دانشگاه آزاد اسلامی، واحد شهر قدس

-

-

Reporter

دانشگاه صنعت نفت

-

-

Reporter

 

 

جدول 2. امتیاز مؤسسه‌های ایرانی در شاخص‌های ارزیابی نظام رتبه‌بندی دانشگاه‌های آسیایی «مؤسسۀ آموزش عالی تایمز» در ویرایش 2025 میلادی

نام مؤسسه

امتیاز در شاخص‌های ارزیابی

کیفیت پژوهش

صنعت

چشم‌انداز جهانی

محیط پژوهش

آموزش

دانشگاه صنعتی شریف

82.8

95.4

31.6

42.9

40.9

دانشگاه صنعتی امیرکبیر

82.1

90.6

45.5

39.5

41.7

دانشگاه علم و صنعت ایران

84.6

84.2

27.8

44.1

40.0

دانشگاه تهران

79.8

65.6

35.7

38.9

42.1

دانشگاه علوم پزشکی تهران

63.0

77.3

42.2

30.4

58.9

دانشگاه صنعتی اصفهان

70.2

83.4

34.6

35.9

40.2

دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه

61.5

55.3

58.0

28.7

58.9

دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی

57.8

69.8

28.9

26.7

55.4

دانشگاه صنعتی شیراز

78.9

40.5

36.5

27.9

37.5

دانشگاه تبریز

79.1

44.9

45.0

25.8

33.2

دانشگاه صنعتی نوشیروانی بابل

90.2

32.9

27.2

26.9

27.3

دانشگاه علوم پزشکی تبریز

72.0

37.0

34.9

18.6

49.2

دانشگاه علوم پزشکی بقیه‌الله (عج)

48.9

61.7

22.3

30.8

56.6

دانشگاه علوم پزشکی ایران

57.8

39.7

38.4

20.6

57.5

دانشگاه فردوسی مشهد

59.7

47.1

35.4

32.6

35.1

دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی

68.3

45.1

36.3

25.5

26.2

دانشگاه شهید بهشتی

53.7

57.5

29.0

30.3

37.0

دانشگاه شیراز

62.0

62.3

31.4

29.6

31.4

دانشگاه ارومیه

63.7

37.4

43.0

27.6

35.9

دانشگاه گلستان

69.6

24.2

61.6

16.3

26.1

دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

71.1

33.7

37.7

13.5

37.6

دانشگاه علوم پزشکی اصفهان

50.2

31.8

25.4

18.2

56.3

دانشگاه علوم پزشکی لرستان

51.9

48.4

26.7

22.2

47.9

دانشگاه علوم پزشکی مشهد

64.7

34.1

30.4

18.6

40.6

دانشگاه علوم پزشکی شیراز

57.7

31.4

24.8

17.3

55.3

دانشگاه کاشان

66.8

28.0

33.2

21.7

33.9

دانشگاه علوم پزشکی البرز

55.5

24.0

27.3

15.3

45.3

دانشگاه علوم پزشکی بابل

56.1

20.3

22.6

15.1

49.3

دانشگاه بین‌المللی امام خمینی

59.2

22.3

34.1

22.8

37.1

دانشگاه علوم پزشکی کرمان

53.4

20.0

25.2

18.0

50.4

دانشگاه علوم پزشکی کردستان

54.2

21.9

30.8

14.3

50.8

دانشگاه علوم پزشکی مازندران

52.5

31.1

25.7

15.3

53.4

دانشگاه علوم پزشکی قزوین

59.4

21.0

28.0

14.8

47.1

دانشگاه صنعتی سهند

57.7

47.5

25.2

17.9

33.4

دانشگاه محقق اردبیلی

64.7

20.0

38.1

22.5

26.8

دانشگاه علوم پزشکی ارومیه

55.5

20.2

27.7

14.0

51.2

دانشگاه علوم پزشکی اراک

53.9

24.1

23.3

14.1

41.5

دانشگاه علوم پزشکی بیرجند

52.4

18.3

34.9

15.0

41.4

دانشگاه علوم پزشکی گیلان

48.0

29.3

24.5

14.1

48.1

دانشگاه علوم پزشکی همدان

54.1

22.0

24.3

20.6

40.3

دانشگاه سمنان

56.7

29.2

25.6

16.8

32.8

دانشگاه شهید چمران اهواز

42.5

50.2

27.5

23.6

35.3

دانشگاه صنعتی شاهرود

54.4

22.3

37.9

20.3

33.9

دانشگاه اصفهان

49.9

34.0

36.1

22.0

34.2

دانشگاه کردستان

66.1

24.5

39.5

18.8

18.0

دانشگاه یزد

48.1

41.4

36.8

21.9

29.1

دانشگاه بوعلی سینا

50.8

24.7

26.5

20.8

28.3

دانشگاه علوم پزشکی گلستان

44.8

22.1

30.3

13.2

46.1

دانشگاه ایلام

51.6

39.3

31.9

16.3

22.0

دانشگاه علوم پزشکی ایلام

52.4

19.2

25.0

14.6

39.6

دانشگاه خوارزمی

49.3

25.1

34.0

17.8

35.6

دانشگاه رازی

44.6

48.7

27.2

19.0

32.6

دانشگاه شهرکرد

55.0

19.5

23.3

17.0

27.9

دانشگاه علوم پزشکی شهرکرد

50.4

19.3

22.1

13.3

38.5

دانشگاه گیلان

50.8

33.3

25.1

21.5

28.7

دانشگاه مراغه

55.0

32.1

40.0

19.0

15.9

دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی

32.3

27.1

32.5

25.5

43.9

دانشگاه صنعتی ارومیه

63.3

20.2

31.0

18.6

14.1

دانشگاه علوم پزشکی زاهدان

47.8

18.8

23.2

13.6

49.4

دانشگاه علوم پزشکی زنجان

44.2

30.5

24.7

15.3

42.2

دانشگاه شهید مدنی آذربایجان

56.0

19.0

31.7

14.8

23.8

دانشگاه حکیم سبزواری

55.4

18.5

41.5

14.7

19.0

دانشگاه لرستان

46.0

24.8

26.6

14.4

33.4

دانشگاه خلیج فارس

43.3

22.1

41.2

17.5

21.5

دانشگاه شهید باهنر کرمان

50.6

27.0

26.3

18.5

25.0

دانشگاه علوم پزشکی شهید صدوقی

29.2

18.9

22.1

13.5

51.6

دانشگاه مازندران

42.7

32.5

29.8

20.1

28.1

دانشگاه یاسوج

47.5

27.6

22.7

18.6

18.3

دانشگاه علامه طباطبایی

33.5

22.9

29.9

17.8

34.9

دانشگاه الزهرا (س)

32.2

24.1

31.0

20.0

28.3

دانشگاه اراک

34.2

23.9

34.2

14.5

24.9

دانشگاه دامغان

32.8

19.6

29.4

13.3

21.5

دانشگاه علوم پزشکی هرمزگان

23.5

17.9

23.8

12.8

50.5

دانشگاه پیام نور

24.5

21.4

22.3

11.1

12.6

دانشگاه علوم پزشکی قم

30.2

22.3

24.3

13.8

44.2

دانشگاه بیرجند

30.3

18.0

28.8

12.0

14.9

دانشگاه هرمزگان

35.3

28.7

26.8

19.4

28.4

دانشگاه قم

33.9

20.5

47.3

15.2

28.1

دانشگاه سیستان و بلوچستان

28.3

21.6

23.5

13.7

24.2

دانشگاه زنجان

39.1

22.8

28.3

12.2

23.2

دانشگاه ولی‌عصر رفسنجان

34.2

19.2

22.9

12.5

15.6

دانشگاه صنعتی اراک

-

-

-

-

-

موسسه آموزش عالی دانش‌پژوهان پیشرو

-

-

-

-

-

دانشگاه آزاد اسلامی، واحد شهر قدس

-

-

-

-

-

دانشگاه صنعت نفت

-

-

-

-

-

 

 

ویرایش 2025 میلادی رتبه‌بندی دانشگاه‌های آسیایی با ارزیابی ۸۵۳ دانشگاه از ۳۵ کشور منتشر شده است. چین با در اختیار داشتن رتبه‌های اول و دوم و پنج جایگاه در میان ۱۰ دانشگاه برتر، همچنان پیشتاز است، درحالی که سنگاپور، ژاپن و هنگ‌کنگ نیز در جمع ۱۰ دانشگاه ممتاز قرار دارند. برای اولین بار، دانشگاه‌هایی از چهار کشور ازبکستان، بحرین، مغولستان و سوریه در این رتبه‌بندی حضور یافته‌اند. همچنین، تمامی شش دانشگاه هنگ‌کنگی پس از سال ۲۰۱۷ بار دیگر در جمع ۵۰ دانشگاه برتر جای گرفته‌اند. از نظر شمار مؤسسه‌های برتر در نظام رتبه‌بندی دانشگاه‌های آسیایی «مؤسسۀ آموزش عالی تایمز» در ویرایش 2025 میلادی، ایران، پس از ترکیه در جایگاه پنجم آسیا است. در جدول سه، شمار مؤسسه‌های کشورهای آسیایی در این نظام رتبه‌بندی گزارش شده است.

 

جدول 3. شمار مؤسسه‌های کشورهای آسیایی در نظام رتبه‌بندی دانشگاه‌های آسیایی «مؤسسۀ آموزش عالی تایمز» در ویرایش 2025 میلادی

نام مؤسسه

شمار مؤسسه‌ها

رتبة در آسیا

ژاپن

119

1

هند

107

2

چین

94

3

ترکیه

91

4

ایران

81

5

تایوان

47

6

پاکستان

47

6

کره جنوبی

43

8

اندونزی

31

9

عربستان سعودی

29

10

مالزی

23

11

عراق

21

12

تایلند

20

13

بنگلادش

17

14

اردن

12

15

ویتنام

9

16

امارات متحده عربی

8

17

رژیم اشغالگر قدس

8

17

هنگ کنگ

6

19

فیلیپین

6

19

سریلانکا

6

19

لبنان

5

22

قزاقستان

4

23

ازبکستان

3

24

سنگاپور

2

25

ماکائو

2

25

برونئی دارالسلام

2

25

کویت

2

25

نپال

2

25

قطر

1

30

عمان

1

30

بحرین

1

30

فلسطین

1

30

سوریه

1

30

مغولستان

1

30

 

بر پایۀ ویرایش ۲۰۲۵ میلادی نظام رتبه‌بندی دانشگاه‌های آسیایی «مؤسسۀ آموزش عالی تایمز»، «Tsinghua University» پیشگام است و «Peking University»، «National University of Singapore»، «Nanyang Technological University, Singapore»، «The University of Tokyo»، «University of Hong Kong»، «Fudan University»، «Zhejiang University»، «Chinese University of Hong Kong»، و «Shanghai Jiao Tong University» در جایگاه دوم تا نهم هستند.

پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران (ایرانداک) با ساخت و به‌روز‌رسانی ابزار‌هایی حرفه‌ای برای ارزیابی و سنجش علم، فناوری، و نوآوری کشور می‌کوشد تا در زمینه‌های در پیوند با مأموریت‌هایش به سیاست‌گذاران برای برنامه‌ریزی‌های درست و کارآمد یاری رساند. این گزارش نیز از انتشارات سامانة جایگاه علم، فناوری، و نوآوری ایران در جهان (نما) است که به پایش و گزارشِ پیرامونِ ۹۰ شاخص گوناگون از ۵۵ نهاد جهانی در حوزه‌های علم، فناوری، و نوآوری می‌پردازد و در نشانی NEMA.IRANDOC.AC.IR در دسترس همگان است.

منبع: خبرگزاری دانشجو