متخصص «تفنگ» ایران در اروپا
تیم ملی تیراندازی تفنگ ایران در حالی در یک دهه اخیر با رشد قابل ملاحظه‌ای روبه‌رو بوده و توانسته نتایج درخور توجهی را در میادین آسیایی، جهانی و المپیک کسب کند که به همان اندازه در عرصه مربیگری نیز پیشرفت خوبی داشته است.
به گزارش روزنامه شرق، تیم ملی تیراندازی تفنگ ایران در حالی در یک دهه اخیر با رشد قابل ملاحظه‌ای روبه‌رو بوده و توانسته نتایج درخور توجهی را در میادین آسیایی، جهانی و المپیک کسب کند که به همان اندازه در عرصه مربیگری نیز پیشرفت خوبی داشته است. بدون شک تحولی را که در این سال‌ها در تیم‌های ملی تفنگ زنان و مردان رخ داده است، باید مدیون «لازلو سوچک» دانست؛ سرمربی با دیسیپلین مجارستانی که در مدت هشت سال حضورش در این تیم‌ها، جدای از رقم‌زدن افتخارات مهم تیراندازان، دریچه جدیدی را هم به روی مربیان جوان ایرانی باز کرد. لازلو اگرچه با این پیش‌شرط به ایران آمده که هیچ‌کسی حق دخالت در کارهایش را ندارد، اما به مرور وقتی به پتانسیل و توانایی نسل سابق تیم‌های ملی این رشته پی برد، آنها را به خدمت گرفت تا به قول خودش به وظیفه اخلاقی‌اش هم عمل کرده باشد. این‌گونه بود که نفراتی همچون الهام هاشمی، ابراهیم اینانلو و محمد زائررضایی را که جزء چهره‌های مطرح سابق تیم ملی تفنگ بودند، به‌عنوان دستیارانش برگزید تا تیم ملی تفنگ بعد از رفتن او بتواند به این مربیان جوان تکیه کند.
لازلو در این بین بیشترین اعتماد را به الهام هاشمی داشت. اهالی تیراندازی معتقدند الهام دست راست لازلو در تمرینات بود. البته انگیزه بالایی هم که خود هاشمی داشت، به او کمک کرد زودتر از چیزی که همه فکرش را می‌کنند، به یک مربی طراز اول تبدیل شود. تسلط کامل الهام به زبان انگلیسی موجب شد او به‌عنوان اولین زن آسیایی مدرک درجه یک جهانی مربیگری را بگیرد و هم‌زمان مسئولیت تیم ملی سنگاپور را نیز بر عهده بگیرد.
هاشمی، اینانلو و زائررضایی در شرایطی با حضور در دوره‌های بین‌المللی به صورت جدی وارد دنیای مربیگری شده بودند که لازلو از تیم ملی تفنگ رفت و گوران ماکسیموویچ صربستانی جای او را گرفت.
همکاری ماکسیموویچ با وجود داشتن کارنامه پربار، با تیم ملی تفنگ ایران کوتاه‌مدت بود و بعد از شش ماه به کشورش بازگشت. اینجا بود که فدراسیون تیراندازی فرصت را به مربیان جوان خود داد.
با توجه به اینکه هاشمی پیش از این اتفاقات به تیم ملی سنگاپور پیوسته بود،هدایت تیم ملی تفنگ به اینانلو سپرده شد و زائررضایی و مریم طالبی نیز کمک‌های او شدند.
کادر ایرانی اما آن‌طور که باید نتوانست عملکرد خوبی از خودش به جا بگذارد و با توجه به حساسیت در‌پیش‌بودن بازی‌های المپیک 2020 توکیو، فدراسیون با الهام هاشمی وارد مذاکره شد تا تیم را به او بدهد.
به‌هر‌حال نتایج خوبی که هاشمی با تیم ملی سنگاپور گرفته بود (کسب اولین مدال طلای این کشور در مسابقات مشترک‌المنافع و چند مدال جام جهانی)، فدراسیون را به این سمت برد که در اوضاع نامناسب اقتصادی کشور و نوسان ارز، به مربی داخلی اعتماد کند. این برای اولین بار در ورزش ایران بود که سرمربیگری دو تیم مردان و زنان به‌طور هم‌زمان به یک مربی زن واگذار می‌شد.
هاشمی در شرایطی این مسئولیت مهم را پذیرفت که از همان ابتدا مدام با فدراسیون تیراندازی در تنش و درگیری بود. بی‌توجهی رئیس فدراسیون به برنامه‌های تیم ملی و وضعیت نامناسب اردوهای تیم ملی در آن مقطع حساس باعث شد تا حتی هاشمی یک ماه اردوها را ترک کند. با وجود همه سوءمدیریت‌ها و تحریم‌های بین‌المللی علیه این رشته، اما هاشمی کارنامه نسبتا قابل قبولی از خودش به جا گذاشت و از شش سهمیه تیراندازی ایران در المپیک توکیو، چهار سهمیه را نمایندگان او در تیم تفنگ به دست آوردند؛ هرچند بعد از حذف همه نمایندگان ایران در المپیک توکیو این انتقاد به هاشمی وارد شد که نتوانسته عملکرد رضایت‌بخشی داشته باشد. ایران در المپیک‌های 2012 و 2016 ریودوژانیر، به ترتیب یک و دو فینالیست داشت که با دو عنوان ششمی (در هر دوره) از سوی الهه احمدی همراه بود.
با همه اینها درحالی‌که انتظار می‌رفت فدراسیون تیراندازی الهام هاشمی را حفظ کند، در نهایت تصمیم‌های غیرورزشی رئیس سابق این فدراسیون که خود نیز فردی خارج از بدنه ورزش بود، موجب شد هاشمی با انتشار بیانیه‌ای تند از تیم برود. بااین‌حال، به‌تازگی خبر رسیده که هاشمی سرمربی تیم ملی تفنگ دانمارک شده است. آن‌طور که گفته می‌شود، قرارداد او با دانمارک تا المپیک 2024 پاریس است. این برای نخستین بار در تاریخ ورزش زنان ایران است که یک زن ایرانی هدایت یک تیم اروپایی را بر عهده می‌گیرد.
اخیرا به‌جز هاشمی، محمد زائررضایی راهی بنگلادش شد تا مسئولیت تیم ملی تفنگ این کشور را تا المپیک پاریس بر عهده بگیرد. نریمان نیکخو نیز اردیبهشت گذشته سرمربی تیم ملی اهداف پروازی اندونزی شده بود. امیرحسین صولت هم دو سالی در کنار تیم ملی تپانچه عراق بود.
اینها همه در حالی است که ابراهیم اینانلو، مربی سابق تیم ملی تفنگ، بعد از برکناری به اندونزی رفت. تیراندازی اندونزی با اینانلو تاریخ‌سازی کرد و اولین سهمیه المپیک برای این کشور کسب شد. اینانلو در المپیک ۲۰۲۰ توکیو هدایت تیم ملی این کشور را عهده‌دار بود. اینانلو، زائررضایی و هاشمی مربیانی هستند که در کنار بزرگانی همچون لازلو و کوران کار کردند و بعدتر با حضور در تیم‌های خارجی به تجربه کافی رسیدند، اما اکنون تیم ملی تفنگ ایران از حضور آنها بی‌بهره است.
متأسفانه نگاه غیرحرفه‌ای که به مربیان ایرانی در داخل کشور وجود داشته، همیشه مانع از این بوده که مربیان وطنی بتوانند با اختیارات کامل برنامه‌هایشان را پیش ببرند. اینکه چرا مربیانی نظیر اینانلو و هاشمی می‌توانند با حضور در تیم‌های خارجی دست به کارهای بزرگ بزنند اما در داخل به آن نمی‌رسند، اتفاقی تکراری و ناراحت‌کننده است که نمونه آن در سایر رشته بسیار دیده شده است.
مریم طالبی، مربی تیراندازی، در‌این‌باره به «شرق» می‌گوید: «مرغ همسایه همیشه غاز است. ما تا به حال نداشتیم که یک مربی زن ایرانی برود و سرمربی تیم‌های اروپایی شود. نمی‌دانم چرا تیم‌های خراجی مربیان ما را تحویل می‌گیرند، اما در داخل برعکس است. متأسفانه همه این چالش‌ها در وهله اول به بحث مدیریتی آن رشته برمی‌گردد؛ اینکه متولی اصلی فدراسیون امور را درست اداره نمی‌کند. بخشی از آن نیز به خود ورزشکاران برمی‌گردد که از مربیان داخلی حرف‌شنوی ندارند. در داخل می‌خواهند از مربی ایرانی بیشترین بهره را ببرند، اما کمترین پول را هم به او بدهند؛ آن‌هم در ازای کوهی از توقعات.
لازلو وقتی از ایران رفت جدای از پاداش‌هایی که گرفت نزدیک به 700 هزار دلار حقوق گرفت. همه‌جا وظایف یک مربی تعریف‌شده است، اما در ایران این‌طور نیست. مربی فلان اعزام را برای تیمش در نظر می‌گیرد، اما یکباره در شورای برون‌مرزی با آن مخالفت می‌شود. متأسفانه تحریم‌های بین‌المللی هم مزید بر علت است و بدون فشنگ و مهمات عملا دست و پایت بسته می‌شود. در این شرایط مربیان داخلی نمی‌توانند مثل لازلو روی میز بکوبند و بگویند هرچه من می‌گویم. طبیعی است که کوچ کنند و بروند و با آرامش تمام در خارج از کشور کارشان را بکنند».