منظر کارون؛ ازدحام خودروها
فضای شهری و استخوان‌بندی آن فراهم‌کننده زمینه رشد بوده و به‌مثابه اهرمی برای توسعه شهری است. در شهرها عناصر طبیعی کارکردی چندگانه از‌جمله ایجاد فضای تعاملات اجتماعی، غنای بصری و محیط‌زیستی، ایجاد و تقویت احساس تعلق مکانی و مطبوعیت محیطی را دارند؛ بنابراین حفاظت از منظر طبیعی دارای اهمیت است.
مرضیه لرکی - پژوهشگر جامعه‌شناسی
فضای شهری و استخوان‌بندی آن فراهم‌کننده زمینه رشد بوده و به‌مثابه اهرمی برای توسعه شهری است. در شهرها عناصر طبیعی کارکردی چندگانه از‌جمله ایجاد فضای تعاملات اجتماعی، غنای بصری و محیط‌زیستی، ایجاد و تقویت احساس تعلق مکانی و مطبوعیت محیطی را دارند؛ بنابراین حفاظت از منظر طبیعی دارای اهمیت است. با توجه به شرایط آب‌وهوایی خاص و همچنین موقعیت تاریخی و استراتژیک شهررود اهواز، کارکردهای منظر طبیعی رودخانه کارون که از دل شهر عبور می‌کند، اهمیتی دو‌چندان می‌یابد.
به شهررود اهواز با محوریت کارون بپردازیم؛ به اینکه چرا بستر رود کارون در محدوده شهر، نتوانسته جذابیت بصری ایجاد کند و در بحث برندینگ شهری ناموفق بوده است. با اندکی بررسی به وضوح مشخص است فقدان مدیریت و به تبع آن شریک‌شدن منظر رود با مسیرهای ترافیکی از عوامل اصلی این عدم موفقیت است.
به نظر می‌رسد ساحل‌سازی‌ها در حاشیه کارون از دهه ۲۰ شمسی آغاز شد، اما تا سال‌ها به‌جز ساخت پارک لاله و رستوران ریورساید اقدامی صورت نپذیرفت؛ تا دهه‌های اخیر که ساحل‌سازی شکل دیگری به خود گرفت. با توجه به افزایش حجم ترافیک شهری و ناکارآمد‌بودن مسیرهای ماشین‌رو درون شهر، بخش عمده ساحل رود به مسیر عبور و مرور خودروها اختصاص یافت و با تبدیل حاشیه مسیرها به فضای سبز و پارک، منظر جدید بستر حاشیه رودخانه شکل گرفت. ولی آیا مسیرها و حواشی سبز، بر اساس استانداردهای لازم ساخته شدند؟ سیدابراهیم حسینی، مدیریت مهندسی رودخانه‌ها و سواحل سازمان آب و برق خوزستان می‌گوید: «بخشی از مسیرهای ساحلی برای تردد خودرو، فاقد استانداردهای لازم از نظر ضوابط حد بستر رودخانه هستند. همین عدم رعایت استانداردها در برخی مناطق باعث شد در سیلاب بهار 98 بخشی از مسیرها زیر آب برود؛ این در حالی بود که دبی آن سیلاب زیر چهار هزار مترمکعب در ثانیه بود، اما بخشی از اهواز واقعا در خطر بود».
گفته می‌شود بهتر است بستر رودها و منابع آبی به بوستان‌ها، پارک‌ها و مراکز تفریحی و گردشگری تبدیل شوند و همین در برندینگ شهرها و بحث گردشگری نقش مهمی بازی می‌کند؛ این در حالی است که در اهواز، مسیرهای عبور و مرور نقش پررنگ‌تری در حاشیه کارون پیدا کرده‌اند. سیدمحمد لاری، کارشناس شهرسازی معتقد است: «در شهرسازی مدرن بیش از آنکه به مجاری عبوری توجه شود، دیدگاهی انسان‌محور وجود دارد که هدف آن دسترسی انسان شهرنشین به امکانات، در کوتاه‌ترین مسیر است و در این نوع تفکر، پراکندگی امکانات شهری بیشتر مورد توجه قرار دارد. در شهرسازی مدرن ترجیح داده می‌شود بیشتر سفرها با دوچرخه، اتوبوس و وسایل نقلیه عمومی صورت گیرد و این در حالی است که در کشور ما، بودجه مربوط به آسان‌سازی تردد اتوبوس‌ها و مسیرهای دوچرخه‌سواری به پروژه‌های تعریض معابر مروری ماشین‌ها اختصاص می‌یابد. می‌توان تخمین زد که تعداد سفرهای روزانه شهری مثل اهواز چقدر است، اما در همین شهر با جانمایی درست و پراکنش مناسب مدارس با کیفیت‌های آموزشی نزدیک به هم، توزیع درست و جانمایی مناسب بازارها، مطب پزشکان و... می‌توان خیلی از سفرها را مدیریت کرد. اما مدارس در نقاط مختلف شهر کیفیت آموزشی یکسانی ندارند و بسیاری از محصلان ناچار به سفرهای درون‌شهری طولانی هستند. یا مثلا می‌بینیم مطب پزشکان و ادارات در یک منطقه مجتمع شده‌اند؛ پس سفرهای درون‌شهری به آن منطقه زیاد می‌شود. حال می‌بایست مسیرهای دسترسی را تعریض کرد و به آنها افزود و از تمام ظرفیت‌ها مثل حاشیه رود نیز استفاده کرد و همین امر به نوعی موجب کم‌رنگ‌شدن روح انسان در کالبد شهرها می‌شود».
به نظر می‌رسد با توجه به اینکه مدیریت منسجم و دانش‌محور در شکل‌گیری منظر رود کارون وجود نداشته، به‌علاوه وجود نیازهای شهری در زمینه حمل‌ونقل همچنان وابسته به زمین‌های اطراف رودخانه است و هزاران مشکل ریز و درشت مرتبط با تملک اراضی، شهرداری‌ها و ارگان‌های مرتبط ترجیح می‌دهند منظر رودخانه را به نفع تسهیل در عبور و مرور هزینه کرده و عطای برندینگ شهری را به لقایش ببخشایند.
