محدودیت‌های خبرنگاران زن افغانستان بیشتر شد
حکم طالبان به پرده‌نشینی
محدودیت‌های روزافزون طالبان بر خبرنگاران زن هر روز بیشتر و بیشتر می‌شود. خبرنگاران در رسانه‌های افغانستان شکایت دارند و می‌گویند حقوق انسانی ما از سوی طالبان نادیده گرفته می‌شود. آنان هر روز محدود و محدودتر می‌شوند. «سهیلا سادات» یکی از مجریان تلویزیون «آرزو» به ما می‌گوید: «حقوق ما نه‌تنها به عنوان یک زن بلکه به عنوان یک انسان از سوی طالبان نادیده گرفته می‌شود و از اینکه به صورت کامل از سوی این گروه مورد سانسور قرار می‌گیریم احساس حقارت می‌کنیم».
نفیسه بهار: محدودیت‌های روزافزون طالبان بر خبرنگاران زن هر روز بیشتر و بیشتر می‌شود. خبرنگاران در رسانه‌های افغانستان شکایت دارند و می‌گویند حقوق انسانی ما از سوی طالبان نادیده گرفته می‌شود. آنان هر روز محدود و محدودتر می‌شوند. «سهیلا سادات» یکی از مجریان تلویزیون «آرزو» به ما می‌گوید: «حقوق ما نه‌تنها به عنوان یک زن بلکه به عنوان یک انسان از سوی طالبان نادیده گرفته می‌شود و از اینکه به صورت کامل از سوی این گروه مورد سانسور قرار می‌گیریم احساس حقارت می‌کنیم».
این در حالی است که طالبان در اواخر ماه ثور/اردیبهشت پوشاندن کامل صورت را برای گویندگان زن رسانه‌های تصویری افغانستان اجباری اعلام کرد. در گفت‌وگوی وزارت امر به معروف و اطلاعات فرهنگ طالبان با نماینده رسانه‌ها، طالبان مذاکره روی این فرمان را بی‌نتیجه خوانده و گفته‌اند که عملی‌کردن فرمان‌های ما قطعی است. با این وجود، شماری از مجریان زن در پیوند به این فرمان واکنش نشان داده‌اند. «یلدا علی»، گرداننده «بامداد خوش» شبکه خصوصی «طلوع‌نیوز» با پنهان‌کردن چهره‌اش ویدئوی کوتاهی از خودش ثبت و در شبکه‌های اجتماعی منتشر کرده و نوشته بود: «یک زن در حال حذف‌شدن است، از این پس به دستور امر به معروف قرار است که به این شکل ظاهر شویم». «بینظیر بکتاش» مجری برنامه «گلبانگ» تلویزیون «یک» دستور پوشاندن صورت گردانندگان تلویزیون را وحشتناک خوانده و گفته است که کار خبرنگاری هر روز در افغانستان برای زنان سخت و سخت‌تر می‌شود. سهیلا سادات همچنان در واکنش به این امر می‌گوید: «زنان نصف پیکر جامعه هستند و طالبان می‌خواهند که نصف از پیکر جامعه را حذف یا فلج کنند. اما خوشبختانه ما گفته می‌تانیم که زنان افغان قهرمانند و زنانی هستند که تحت هرگونه شرایط دوام آوردند، استقامت کردند و کار کردند. من خودم که یک مجری‌ام وقتی با مسک (ماسک) صحبت می‌کنم جدا از اینکه صحبت‌کردن با مسک (ماسک) برایم سخت تمام می‌شود، وقت صحبت‌کردن احساس حقارت و کمی می‌کنم و برایم هرگونه سؤال خلق می‌شود که آیا ما انسان نیستیم یا آن‌قدر خلقت ما زشت است که نباید در محضر عام دیده شویم؟». صدور این فرمان که به دنبال صدور فرمان حجاب اجباری «برقع و حجاب سیاه عربی» صورت گرفت واکنش‌های زیادی را از سوی نهادهای حامی خبرنگاران، مدافعان حقوق زن و شخصیت‌های مطرح در سطح ملی و بین‌المللی در پی داشت. «هیدربار»، معاون بخش حقوق زنان دیده‌بان حقوق بشر، در توییتی قوانین طالبان را برای زنان توهین‌آمیز خوانده و گفته است این قوانین برای آسیب‌زدن به زنان است. «رینا امیری»، نماینده ویژه آمریکا در امور زنان و حقوق بشر در افغانستان نیز ایستادگی کارمندان مرد رسانه در کنار همکاران زنشان را ستایش کرده و گفته است این نمونه از شجاعت و همبستگی مردان است که در مقابل آنچه طالبان در رابطه با زنان انجام می‌دهند شجاعانه ایستاده و اعتراض می‌کنند. همچنان شماری از خبرنگاران و فعالان مطرح سیاسی از سراسر جهان به هدف حمایت از خبرنگاران افغان به رسم اعتراض با پوشیدن «ماسک سیاه» در توییتر کارزاری را به نام «صورتش را آشکار کن» به راه انداخته‌اند. سازمان دیده‌بان حقوق بشر در مخالفت با فرمان پوشش صورت گردانندگان زن در تلویزیون‌های افغانستان از این کارزار حمایت کرده و از دولت‌ها خواسته است از این حرکت حمایت کنند و در پیوند به وضع محدودیت روزافزون بالای زنان و رسانه‌ها در افغانستان، با نمایندگان طالبان وارد گفت‌وگو شوند. اکنون از صدور این فرمان و واکنش‌ها در مقابل فرمان مذکور حدود بیشتر از دو ماه می‌گذرد اما همچنان بانوان گرداننده و گوینده در تلویزیون‌های افغانستان مجبور به استفاده از «ماسک سیاه» و پوشاندن چهره‌هایشان هستند. به نظر می‌رسد واکنش‌های موجود در پیوند به این فرمان همچنان در چارچوب واکنش باقی مانده و پوشش صورت بانوان در رسانه تصویری مانند سایر موارد به یک امر عادی تبدیل شده است.
بی‌کاری 6 هزار خبرنگار در سال گذشته
با این حال وزارت امر به معروف طالبان در ماه سنبله (شهریور) سال پار (پارسال) طی مقرراتی نشر فیلم‌های داخلی و خارجی حتی سریال‌های اسلامی را ممنوع کرده و در ماه‌های گذشته حدود بیشتر از 300 رسانه، انتشارشان را متوقف کرده‌اند و بیشتر از شش هزار خبرنگار و کارمند رسانه وظایفشان را از دست داده‌اند. با اینکه رسانه‌ها در افغانستان به گونه کامل تحت کنترل طالبان قرار دارند، اما کارکردن در رسانه‌ها در کشور چالش‌های زیادی همچون لت‌وکوب خبرنگاران، ربودن از محل کار و ترورهای هدفمند را در پی داشته است. به گفته «سهیلا سادات» زنان باید آن‌قدر قوی و باشهامت باشند که بتوانند با نگاه‌های توهین‌آمیز و سنگین گروه طالبان و تهدیدات جانی از سوی این گروه در محیط کاری‌شان کنار بیایند و مکلف‌اند که در رویارویی با این گروه در چنین مواردی هم کور باشند و هم کر.
چندی پیش انجمن خبرنگاران آزاد افغانستان و مرکز خبرنگاران افغانستان در یک بیانیه مشترک اعلام کردند با افزایش‌یافتن خشونت علیه خبرنگاران، دامنه کار رسانه‌ها محدود و «ترس و سانسور» به بلندترین حد ممکن خود رسیده است. با این حال، با تداوم حکومت گروه طالبان، چالش‌هایی جدی سر راه رسانه‌ها و زنان در افغانستان خواهد بود.
