تکلیف مسجد جامع قزوین مشخص نشد
تصاویر شوکه‌کننده‌ای که در چند روز گذشته از شبستان‌های مسجد جامع قزوین منتشر شده، نشان‌دهنده آسیب‌های جدی به این بنای تاریخی است. مسجد جامع قزوین در دوره سلجوقی بنا شده و از زمان ساخت آن تاکنون بارها تغییرات و توسعه‌هایی در آن صورت گرفته است.
مهسا بهادری: تصاویر شوکه‌کننده‌ای که در چند روز گذشته از شبستان‌های مسجد جامع قزوین منتشر شده، نشان‌دهنده آسیب‌های جدی به این بنای تاریخی است. مسجد جامع قزوین در دوره سلجوقی بنا شده و از زمان ساخت آن تاکنون بارها تغییرات و توسعه‌هایی در آن صورت گرفته است. ساخت این مسجد ابتدا در دوران سلطنت سلطان‌سنجر سلجوقی آغاز شد و در دوران‌های مختلف، از‌جمله دوره‌های صفوی و قاجاری، به آن افزوده و مرمت‌هایی انجام گرفت. به‌طور خاص، در دوران صفوی، این مسجد به یکی از مهم‌ترین مراکز دینی و مذهبی قزوین تبدیل شد و معماری آن به‌طور چشمگیری تغییر کرد.
به‌طور مشخص، بخشی از دیوار آجری یکی از شبستان‌های شمال شرقی مسجد عتیق که برای بازسازی لوکیشن «بازار» در سریال «بامداد خمار» مورد استفاده قرار گرفته بود، به‌طور قابل ملاحظه‌ای آسیب دیده است. در این تصاویر، رنگ تیره‌ای که بر دیوار پاشیده شده و رد وسایل صحنه‌سازی به وضوح قابل مشاهده است، حکایت از عدم توجه به اصول حفاظت از آثار تاریخی دارد. سریال «بامداد خمار»، به کارگردانی نرگس آبیار که فیلم‌برداری آن در اوایل تابستان ۱۴۰۳ آغاز و تا آبان‌ماه همان سال ادامه داشته است، به‌عنوان عامل این آسیب‌ها شناخته شده است. پیش از این، تصاویری از آسیب‌های وارده به باغ عفیف‌آباد شیراز نیز منتشر شده بود که به دنبال فیلم‌برداری سریال «سووشون» ساخته نرگس آبیار، این مکان تاریخی به‌طور چشمگیری تخریب شد. این روند نابودی میراث فرهنگی در آثار آبیار به نظر می‌رسد همچنان ادامه دارد و تاکنون واکنشی جدی به این تخریب‌ها مشاهده نشده است.
یکی از مسائلی که در این زمینه مطرح است، بحث مربوط به مجوزهای لازم برای فیلم‌برداری در مکان‌های تاریخی است. در‌حالی‌که فیلم‌برداری در چنین بناهایی نیازمند کسب مجوز از سازمان میراث فرهنگی است، هر دو مورد اخیر، از‌جمله ساخت سریال «سووشون»، واکنش‌های گسترده‌ای از سوی فعالان میراث فرهنگی و مردم به همراه داشت. در زمان ساخت سریال «سووشون» حتی کارزاری برای توقف فیلم‌برداری در باغ عفیف‌آباد ایجاد شد. مهم‌تر از همه، این سؤال باقی می‌ماند که چرا مسئولان سازمان میراث فرهنگی هیچ‌گونه اطلاعی از وضعیت این بناها در زمان فیلم‌برداری نداشته و تنها پس از انتشار تصاویر و اخبار در رسانه‌ها به آنها پی می‌برند؟ در سال‌های اخیر، فیلم‌برداری در مکان‌های تاریخی نظیر موزه سیمین و جلال، عمارت مسعودیه (خاتون) و خانه طباطبایی‌های کاشان (جیران) نیز واکنش‌برانگیز بوده است. در‌حالی‌که از سال ۱۳۹۳، سازمان میراث فرهنگی ساخت فیلم‌های سینمایی و سریال در اماکن تاریخی را ممنوع اعلام کرده است، همچنان شاهد انجام فیلم‌برداری‌ها در این بناهای ارزشمند هستیم. این مسئله نه‌تنها نشان‌دهنده ضعف در نظارت و کنترل‌های سازمان میراث فرهنگی است، بلکه به‌طور جدی پرسش‌هایی را در‌خصوص چگونگی رعایت اصول حفاظتی در مواقع استفاده از بناهای تاریخی برای فیلم‌برداری مطرح می‌کند.
