|

اَبَرشهربندان

حدود یک ماه است کوچه‌ها و خیابان‌ها بی‌انسان، فروشگاه‌ها و رستوران‌ها بسته‌اند و بیمارستان‌ها برای بسیاری از بیماران خدماتی انجام نمی‌دهند.

حدود یک ماه است کوچه‌ها و خیابان‌ها بی‌انسان، فروشگاه‌ها و رستوران‌ها بسته‌اند و بیمارستان‌ها برای بسیاری از بیماران خدماتی انجام نمی‌دهند. درهای خانه‌ها مهر‌و‌موم است، مردم در خانه‌ها زندانی‌اند و نگهبانان سپیدپوش در کوچه‌ها و خیابان‌ها گشت می‌زنند، وحشت‌آفرین به خانه‌ها هجوم می‌آورند و افرادی را با زور از خانواده جدا می‌کنند و با خود می‌برند و حیوانات خانگی را در برابر چشمان صاحبان آنها با ضربات چوب می‌کشند. صدای ناله‌های شبانه‌ انسان‌های گرسنه‌ محروم، همراه با فریادهای اعتراض طنین‌انداز است. ربات‌ها و پهپادها در آسمان گشت‌ می‌زنند، پیام‌هایی از جنس ترس و نومیدی بر سر مردم می‌ریزند و به شهروندان دستور می‌دهند خونسردی خود را حفظ کرده و «تمایل آزادی خود را کنترل کنند».

حدود یک ماه است شهربندان در اَبَرشهر ۲۵‌میلیون‌نفری شانگهای برقرار است. دولت نتوانسته غذای کافی برای ساکنان زندانی فراهم کند. گرسنگی آنان را آزار می‌دهد. دسترسی به بسیاری از مراقبت‌های پزشکی، دشوار و حتی غیرممکن است. گزارش‌هایی از مرگ‌ومیر افراد بر اثر جراحات و بیماری‌هایی که به آسانی قابل پیشگیری‌اند، می‌رسد. مردم خشمگین از روزن پنجره‌های خود در اعتراض‌اند و گاه در خیابان با پلیس درگیر می‌شوند. سیمای شهر بزرگ شانگهای به اندازه‌ای عجیب است که اگر دو ماه پیش کسی پیش‌بینی می‌کرد در آینده نزدیک مردم این ثروتمندترین شهر چین روزها را در انتظار غذا سپری خواهند کرد، هرگز کسی این پیش‌بینی را باور نمی‌کرد.

پرسش این است: چرا چین به چنین نقطه‌ای رسیده است؟ چرا در کشوری که توتالیتر توصیف می‌شود، کنترل شهروندان به این شدت و گستردگی ناگزیر شده است؟ پاسخ این است که همه اینها خلاصه اقدامات دولت چین در راستای اجرای قاطعانه سیاست کووید صفر است؛ یعنی تاب‌نیاوری در برابر حتی یک مورد بیماری. اما معلوم نیست این اقدامات شدید، واقعا از گسترش بیماری کووید۱۹ یا دست‌کم از مرگ‌ومیر ناشی از آن جلوگیری کرده باشد؛ در عوض، آنچه آشکار است، بیانگر ناتوانی در برابر این بیماری همه‌گیر و نادیده‌گرفتن سازوکار واکسیناسیون عمومی است.

بی‌گمان، اگر دولت چین در پایان سال ۲۰۱۹ به جای پنهان‌کاری درباره آنچه در ووهان روی داد، سیاست کووید صفر را در پیش می‌گرفت، وضعیت جهان امروزی چنین نبود. حالا کار از کار گذشته است و سیاست کووید صفر چندان موفق به نظر نمی‌رسد. بیم آن می‌رود شهرهای دیگر هم از‌جمله ابرشهر بیجینگ (پکن) نیز به همین سرنوشت دچار شوند. چین نیاز جمعیت‌ آسیب‌پذیر خود، به‌ویژه افراد مسن به واکسن را کم‌اهمیت دانست و با واکسن تولید داخل، جمعیت آسیب‌پذیر گسترده خود را که بسیاری از آنها واکسن دریافت نکرده‌اند، در برابر ویروس قرار داد. اکنون نیز به نظر نمی‌رسد که گریز از سیاست کووید صفر چندان آسان باشد.