|

تحلیلی ترمینولوژیک از کلینیک ترک بی‌حجابی

مخاطرات یک ابداع

1- زبان، اختراع ارزشمند بشر و ابزاری بنیادین برای انتقال مفاهیم و اندیشه‌های انسانی است. تکامل زبان طی زمانی دراز شکل گرفته و ظرایف زبان در طول قرن‌ها صیقل خورده است. مردمان یک جامعه و به‌خصوص نهادهای رسمی آن جامعه در پاسداشت زبان و مصون‌داشتن آن از اشتباهات سهوی یا عمدی، نقشی حائز اهمیت دارند؛ چراکه اگر معانی واژگان جابه‌جا و خارج از قراردادهای پذیرفته‌شده ادبی و عرفی‌ به کار روند، اساسا دیری نمی‌پاید که زبان فاقد معنا می‌شود.

غنچه راهب - رئیس انجمن سلامت اجتماعی شمیرا ن

 

 

1- زبان، اختراع ارزشمند بشر و ابزاری بنیادین برای انتقال مفاهیم و اندیشه‌های انسانی است. تکامل زبان طی زمانی دراز شکل گرفته و ظرایف زبان در طول قرن‌ها صیقل خورده است. مردمان یک جامعه و به‌خصوص نهادهای رسمی آن جامعه در پاسداشت زبان و مصون‌داشتن آن از اشتباهات سهوی یا عمدی، نقشی حائز اهمیت دارند؛ چراکه اگر معانی واژگان جابه‌جا و خارج از قراردادهای پذیرفته‌شده ادبی و عرفی‌ به کار روند، اساسا دیری نمی‌پاید که زبان فاقد معنا می‌شود.

2- به‌کارگیری عبارت کلینیک یا محافل ترک بی‌حجابی دو پرسش را در ذهن خلق می‌کند؛ اولا آیا به‌کاربردن این واژگان در کنار هم به لحاظ زبان‌شناسی صحیح است؟ ثانیا آیا بی‌حجابی یک بیماری است؟ از نظر زبان‌شناسی واژه «ترک» را برای مصادیقی به کار می‌بریم که رفتار، نشانه یا نمودی بیرونی از یک واقعیت وجود دارد و می‌خواهیم آن را حذف کنیم و از میان برداریم. برای مثال وقتی می‌گوییم «ترک اعتیاد»، اعتیاد به‌مثابه یک رفتار وجود دارد و هدف ترک آن است، اما وقتی می‌گوییم «ترک بی‌حجابی» به‌واقع چگونه می‌توان چیزی را که وجود ندارد، ترک کرد؟ اما آیا به‌کارگیری واژه کلینیک صحیح است‌؟ اگر بی‌حجابی را یک اختلال یا بیماری بینگاریم، از واژه کلینیک می‌بایست بهره بگیریم‌. هم «کلینیک» تعریف علمی دارد و هم «بیماری»؛ سؤال این است که در کدام‌یک از مراجع علمی بی‌حجابی به معنای یک اختلال یا بیماری ذکر شده است؟ اما برخی برای حل این تناقض‌های فاحش واژگانی و مفهومی گفته‌اند که به جای کلینیک از واژه «محفل» استفاده می‌کنند. محفل به معنای جایی است در قالب پاتوق، انجمن‌ یا کانون که افراد در آن به صورت داوطلبانه حضور می‌یابند. بر این اساس، آیا در محافل ترک بی‌حجابی افراد به صورت داوطبانه حضور می‌یابند؟

3- به نظر می‌رسد که به‌کارگیری نادرست واژگان در عدم دستیابی به اهداف ‌یا حتی ایجاد مقاومت در دستیابی به هدف مؤثر باشد؛ چراکه کلینیک یا محافل ترک بی‌حجابی در ذات یا سرشت واژه‌گزینی دچار تناقض معنایی است‌. کلینیک یا محافل ترک بی‌حجابی در ذات خود بیمارانگاری و برچسب‌زدن را به دنبال دارد؛ چیزی که حتی در نهاد‌های علمی در موضوعات زیستی و روان‌شناختی بر پرهیز و احتراز از آن دقت بسیار دارند و در تمامی منابع روان‌شناختی، مددکاری اجتماعی و جامعه‌‌شناسی از به‌کارگیری واژگان‌ یا قراردادن افراد زیر لیبل یک رفتار خاص -ناهنجار- دوری می‌گزینند.

4- به نظر می‌رسد استفاده -یا سوءاستفاده- از مفاهیم تخصصی علمی برای دستیابی به اهداف و اغراض خاص سیاسی یا ایدئولوژیک، کنشی به‌شدت غیراخلاقی و خطرناک است؛ چرا‌که در سوی مخالف نیز‌ کسانی برای تقابل ممکن است دست به همین سلاح ببرند و هنجارهای مسلط را ناهنجار بنامند و باورمندان به آن را بیمار بخوانند و در برابر انگ‌زنی‌ها، از روش‌های مقابله‌به‌مثل استفاده کنند و این در ذات‌ خود امری مخاطره‌آمیز است؛ چرا‌که مبانی و مفاهیم علمی را تبدیل به سلاحی دولبه می‌کند. برای همین به آقایان و خانم‌هایی که مبتکر این روش‌های شگفت‌آور و هول‌انگیز هستند، توصیه می‌کنیم برای اعمال قدرت وارد این حوزه نشوند و ساحت علم را دست‌نخورده و سالم نگه دارند.