ورود 3 شهر ایران به فهرست شهرهای تالابی کنوانسیون رامسر

شرق:‌ مدیرکل دفتر حفاظت و احیای تالاب‌های سازمان حفاظت محیط‌ زیست از واردشدن سه شهر بابل، کیاشهر و گندمان به فهرست شهرهای تالابی در کنوانسیون رامسر خبر داد و گفت: پیش از این دو شهر بندر خمیر در استان هرمزگان و ورزنه در استان اصفهان به عنوان شهرهای تالابی کنوانسیون رامسر پذیرفته شده بودند.

آرزو اشرفی‌زاده اظهار کرد: شهرهای بابل در استان مازندران و بندر کیاشهر در مجاورت تالاب بین‌المللی بوجاق استان گیلان و شهر گندمان در نزدیک تالاب گندمان استان چهارمحال‌وبختیاری به عنوان شهرهای تالابی معرفی شده‌اند. درخواست‌ها در شصت‌وچهارمین نشست کمیته دائمی کنوانسیون رؤسای کمیته مشورتی مستقل اعتباربخشی شهرهای تالابی اعلام شده‌اند و ۳۱ شهر متقاضی پذیرفته‌شده برای تلاش‌های حفاظت از تالاب‌های شهری به عنوان شهر تالابی کنوانسیون رامسر پذیرفته شده‌اند.

وی گفت: اعضای متعاهد کنوانسیون رامسر برای حفاظت و استفاده خردمندانه از تالاب‌های سرزمین خود توافق کرده‌اند و با در نظر گرفتن اهمیت شهرها و تالاب‌های شهری کنوانسیون رامسر، طرح اعتبارسنجی شهر تالابی در قطع‌نامه XII.۱۰ معرفی شده است.

اشرفی‌زاده تأکید کرد: این طرح داوطلبانه فرصتی را برای شهرها به وجود آورده است که از طریق آن بتوانند تالاب‌های طبیعی یا انسان‌ساخت شهرهای خود را در سطح بین‌المللی معرفی کرده و تلاش‌های خود برای حفاظت و بهره‌برداری خردمندانه از تالاب‌هایشان را با دیگران به اشتراک بگذارند.

مدیرکل دفتر حفاظت و احیای تالاب‌های سازمان حفاظت محیط زیست اضافه کرد: طرح اعتبارسنجی شهر تالابی، شهرهای نزدیک، مجاور و وابسته به تالاب‌ها، به‌خصوص تالاب‌های با اهمیت بین‌المللی را به برجسته‌کردن و تقویت ارتباط مثبت با این اکوسیستم‌های ارزشمند تشویق می‌کند.

از طریق افزایش سطح آگاهی‌های عمومی درخصوص تالاب‌ها و مشارکت در برنامه‌ریزی‌ها و تصمیم‌گیری‌های شهری، به تقویت ارتباطات مثبت میان برنامه‌ریزی‌های شهری در راستای حفاظت هر‌چه بیشتر از این زیست‌بوم‌های ارزشمند می‌پردازد.

اشرفی‌زاده خبر داد: گواهی این شهرها در اجلاس آتی متعاهدین کنوانسیون رامسر که در کشور زیمبابوه برگزار خواهد شد، اعطا می‌شود.

از ۱۳ بهمن ۱۳۴۹ که مسئولان محیط زیست ١۸ کشور جهان و نهادهای غیردولتی بین‌المللی مانند فائو و یونسکو در هتل قدیم رامسر گرد هم آمدند و نخستین کنوانسیون برای حفاظت از تالاب‌های دنیا را امضا کردند، نام رامسر جهانی شد.

سال ۲۰۰۲ تأسیس مرکز منطقه‌ای کنوانسیون رامسر در مرکز و غرب آسیا مطرح شد و سال ۲۰۰۵ در جلسه‌ای که با حضور بسیاری از وزرای محیط زیست و مسئولان رده‌بالای مرتبط با این حوزه به میزبانی اسپانیا برگزار شد، اعضای کنوانسیون رامسر به استقرار این مرکز در ایران رأی مثبت دادند.

سال ۱۳۸۵ هیئت دولت با صدور مصوبه و تأمین اعتبار مجوز احداث ساختمان کنوانسیون در رامسر را صادر کرد. سال ۱۳۸۲ هم پس از تکمیل ساختمان، این مرکز که ستاد فعالیت‌های کنوانسیون بین‌المللی رامسر در منطقه غرب آسیاست، در فضایی استاندارد فعالیتش را آغاز کرد. این کنوانسیون بر حفاظت و بهره‌برداری معقول از تالاب‌ها به‌ویژه در راستای فراهم‌کردن زیستگاهی برای پرندگان آبزی و کنار آبزی تأکید می‌کند.

بعد از گذشت سال‌ها، حالا کنوانسیون گستره نگرش خود را چنان افزایش داده که تمام ابعاد حفاظت و بهره‌برداری معقول و پایدار از تالاب‌ها را در بر می‌گیرد و تالاب‌ها را در زمره اکوسیستم‌هایی می‌داند که در حفاظت از تنوع زیستی و رفاه جامعه بشری اهمیت فوق‌العاده‌ای دارند. علاوه بر این به شناسایی شهرهایی که تالاب‌های ثبت‌شده در این کنوانسیون دارند نیز تأکید می‌کند و بر این اساس شهر تالابی را تعریف کرده است که در این راستا، اگر شهری‌ در حاشیه تالابی که در این کنوانسیون ثبت شده بتواند تأییدیه شهر تالابی را دریافت کند، زمینه برای دریافت کمک‌های بین‌المللی به تالاب مورد نظر فراهم خواهد شد. ۲۵ تالاب ایران در کنوانسیون رامسر به ثبت رسیده‌اند.

۱۷۲ کشور طرف قرارداد کنوانسیون حفاظت از تالاب‌ها (کنوانسیون رامسر) با حفاظت و استفاده هوشمندانه از سرزمین‌های تالابی در قلمرو خود موافقت کرده‌اند. با توجه به اهمیت شهرها و تالاب‌های شهری، کنوانسیون یک طرح اعتباردهی به شهرهای تالابی (تصمیم‌نامه‌ها: XII.۱۰، XVI.۱۰) معرفی کرده است. این طرح مواردی را ارائه می‌دهد تا شهرهایی که ارزش تالابی را در کنار ساخت‌وساز انسانی خود ارزیابی می‌کنند، بتوانند به عنوان شهر تالابی شناخته شده و از مزایای تبلیغاتی شناخته‌شدن با این عنوان بهره ببرند.

طرح اعتباردهی شهر تالابی باید شهرهایی را که در نزدیکی تالاب هستند، به‌‌ویژه تالاب‌هایی که اهمیت بین‌المللی دارند، تشویق کند تا رابطه مثبت خود را با این اکوسیستم‌های ارزشمند بهبود دهند. برای مثال از طریق افزایش آگاهی عمومی نسبت به اهمیت تالاب و مشارکت‌دادن اهمیت تالاب و حفاظت آن در برنامه‌ریزی و تصمیم‌گیری‌های شهری، طرح اعتباردهی باید حفاظت و استفاده هوشمندانه از تالاب‌های شهری و پیرامونی را ترویج کند، همچنین مزایای اقتصادی و اجتماعی پایدار برای مردم محلی را که حاصل وجود پایدار تالاب است، تقویت کند.

در حال حاضر در ایران دو شهر تالابی وجود دارد که در سال ۲۰۲۲ به شبکه‌ شهرهای تالابی کشور اضافه شده‌اند. یکی از آنها شهر ورزنه در استان اصفهان و در جوار تالاب گاوخونی و دیگری شهر بندر خمیر در استان هرمزگان و در جوار تالاب خور‌خوران است.