آلودگی هوا مشکل جدی ۷ کلان‌شهر
رئیس سازمان حفاظت محیط زیست ضمن گلایه از برخی اقدامات انجام‌شده از سوی هیئت وزیران در سال‌های ۱۴۰۰ و ۱۴۰۲، به اجرا‌نشدن بسیاری از احکام مرتبط با قانون هوای پاک انتقاد کرد. انصاری در یادداشت هفتگی خود آورده است: وقتی در اواخر دهه ۷۰ شمسی، روز ۲۹ دی‌ماه به‌عنوان روز ملی هوای پاک به تصویب رسید، امید بر این بود که با اجرای برنامه ملی کاهش آلودگی هوای شهر تهران که در سال ۱۳۷۹ در هفت محور به تصویب رسید، حتی در دی‌ماه هم با توجه به وقوع پدیده وارونگی دما و تشدید آلودگی هوا در این ایام از سال شاهد آلودگی هوا در تهران نباشیم، ولی اجرا‌نشدن برنامه‌ها در سال‌های بعد موجب شد نه‌تنها در تهران بلکه در هفت کلان‌شهر کشور، آلودگی هوا به یکی از مهم‌ترین مسائل محیط‌زیستی تبدیل شود.
رئیس سازمان حفاظت محیط زیست ضمن گلایه از برخی اقدامات انجام‌شده از سوی هیئت وزیران در سال‌های ۱۴۰۰ و ۱۴۰۲، به اجرا‌نشدن بسیاری از احکام مرتبط با قانون هوای پاک انتقاد کرد. انصاری در یادداشت هفتگی خود آورده است: وقتی در اواخر دهه ۷۰ شمسی، روز ۲۹ دی‌ماه به‌عنوان روز ملی هوای پاک به تصویب رسید، امید بر این بود که با اجرای برنامه ملی کاهش آلودگی هوای شهر تهران که در سال ۱۳۷۹ در هفت محور به تصویب رسید، حتی در دی‌ماه هم با توجه به وقوع پدیده وارونگی دما و تشدید آلودگی هوا در این ایام از سال شاهد آلودگی هوا در تهران نباشیم، ولی اجرا‌نشدن برنامه‌ها در سال‌های بعد موجب شد نه‌تنها در تهران بلکه در هفت کلان‌شهر کشور، آلودگی هوا به یکی از مهم‌ترین مسائل محیط‌زیستی تبدیل شود.
وی ادامه داد: پس از گذشت هفت سال از تصویب قانون هوای پاک، همچنان بخش زیادی از تکالیف قانونی اجرا نشده است. از مجموع ۱۶ محور عملیاتی قانون هوای پاک و از ۲۲۸ حکم شناسایی‌شده برای ۲۳ دستگاه اجرائی، ۲۸ حکم انجام شده، ۱۳۸ حکم به‌صورت ناقص اجرائی شده و ۶۲ حکم نیز انجام نشده است. برای نمونه، در زمینه اسقاط خودروهای فرسوده حدود ۲۷ میلیون خودرو باید از چرخه فعالیت خارج شوند، اما از سال ۱۳۹۶ تاکنون فقط ۴۴۰ هزار وسیله نقلیه اسقاط شده؛ یعنی ۱.۶ درصد از تکلیف قانونی محقق شده است.
رئیس سازمان حفاظت محیط زیست افزود: ارتقای کیفیت سوخت مصرفی وسایل نقلیه موتوری یکی دیگر از مواد قانون است که مطابق با آن باید از سال ۱۳۹۹ سوخت توزیعی کشور استاندارد ملی یورو۴ را دارا باشد، اما اکنون روزانه از ۱۱۲ میلیون لیتر سوخت توزیعی، ۴۴ میلیون لیتر سوخت یورو۴ در کشور توزیع می‌شود که معادل ۳۹ درصد است.
انصاری در این یادداشت که با عنوان «آنچه درباره قانون هوای پاک باید گفت» منتشر کرده، ادامه داد: در ناوگان حمل‌ونقل عمومی، سهم حمل‌ونقل با اتوبوس و مترو از سفرهای شهری باید ۵۰ درصد باشد، اما اکنون سهم حمل‌ونقل با اتوبوس و مترو فقط ۱۳ درصد است.
در سال‌های ۱۴۰۰ و ۱۴۰۲ هیئت وزیران دولت وقت طی دو نوبت مهلت قانونی اعمال استانداردهای آلایندگی خودروها، موتورسیکلت‌ها و وسایل نقلیه غیرجاده‌ای وارداتی و تولید داخل را تمدید کرد که طبیعتا منجر به کاهش کیفیت هوای کشور شده است. در پایان سال مالی ۱۴۰۲، فقط ۱۳ درصد اعتبار مورد نیاز سازمان حفاظت محیط زیست مرتبط با اجرای تکالیف قانون هوای پاک در اختیار سازمان حفاظت محیط زیست قرار گرفته است. ارزیابی محورهای اصلی قانون هوای پاک نشان می‌دهد حل مسئله آلودگی هوا به‌رغم وجود قوانین و آیین‌نامه‌ها، به دلایل مختلف در اولویت قرار نداشته است. به بیان دیگر، پیامدهای خطرناک آلودگی هوا به‌صورت کامل درک نشده‌اند.
مرگ‌های منتسب به آلودگی هوا ملموس و عینی نبوده‌اند و خسارات اقتصادی آلودگی هوا گرچه بارها و بارها گفته شده، ولی گویا شناخت دقیقی از عمق و وسعت مسئله وجود نداشته است. تا زمانی که «سیاست‌های هوای پاک» فاقد اهمیت و اولویت درخور باشد، صرف وضع قوانین نمی‌تواند به حل مسئله منجر شود.سازمان حفاظت محیط زیست در دولت چهاردهم ضمن فعال‌کردن کارگروه ملی کاهش آلودگی هوای کشور و برگزاری مستمر جلسات با حضور معاون اجرائی رئیس‌جمهوری، موضوع کلان‌شهرهای آلوده را متناسب با سهم منابع انتشار در اولویت قرار داده است. مجموع اسقاط خودروهای فرسوده
در سال ۱۴۰۳ تاکنون ۲۷۳ هزار وسیله نقلیه بوده است که البته با هدف پیش‌بینی‌شده در برنامه هفتم پیشرفت که باید ۵۰۰ هزار خودرو اسقاط شود، هنوز فاصله دارد. توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر نیز از موضوعات اولویت‌دار دولت است که برخی موانع با هدف تسهیل فرایند اجرای آن مرتفع شده است و طی همکاری فی‌مابین با ساتبا، انتظار بر این است که توسعه نیروگاه‌های خورشیدی سرعت بیشتری پیدا کند. بسنده‌‌کردن به راهکارهای کوتاه‌مدت و اضطراری نمی‌تواند پاسخی درخور، مناسب و پایدار برای رفع مشکل آلودگی هوا در شهرهای بزرگ کشور پیش‌روی ما قرار دهد.
